ADAS-systemen zorgen voor kortsluiting in schadecalculaties

12 juli 2018 14:59 • Laatste update: 29 augustus 2018 16:27

Door de stijgende onderdelenprijzen moeten de overeenkomst tussen hersteller en opdrachtgever anders worden ingevuld, vinden de herstellers. (Foto: Shutterstock)

De effecten van het toenemende gebruik van rijhulpsystemen in auto’s is terug te zien in het gemiddelde schadebedrag: dat blijft maar stijgen. Lag dit bedrag in 2015 nog op 1.178, inmiddels is dit 1.318 euro. Dit blijkt uit cijfers van Solera, dat met Audatex goed is voor het merendeel van alle calculaties bij ‘verzekering- en leaseschades’. De grootste veroorzaker van deze stijging: het bedrag aan vervangen onderdelen. Het gemiddelde schadebedrag ligt nu 11,9 procent hoger dan in 2015, terwijl de post ‘onderdelen’ maar liefst 24,6 procent hoger ligt. “Hoe deze trend zich in de komende jaren zal voortzetten is onvoorspelbaar”, zegt commercieel directeur Thomas Hermans van Solera. Tot en met april dit jaar lag het aantal schadecalculaties ook hoger dan vorig jaar: 9 procent.

2.000 in plaats van 200

Mogelijke oorzaken van de stijging van het gemiddeld onderdelenbedrag en het GSB zijn volgens Solera de toepassing van nieuwe technieken, innovatieve materiaalsoorten en de gestegen onderdeelprijzen van zowel carrosserie- als veiligheidsdelen zoals Advanced Driving Assistance Systems (ADAS). “Om exact te kunnen aangeven wat het effect van ADAS precies is, zal meer analyse nodig zijn, maar meerdere signalen uit de markt wijzen in die richting”, aldus Hermans.Lees ook de column van Johan Schoonhoven: ‘Zijn ADAS-systemen een vloek of een zegen?’

Nico Stolk, directeur van ABS Autoherstel, herkent zich wel in de analyse van Solera. “Wij zien inderdaad dat de schadelast stijgt en dan met name de onderdelencomponent. Dat maakt het heel lastig om een inschatting te maken van de verwachte schadelast op jaarbasis. Een buitenspiegel is in veel gevallen geen buitenspiegel meer, maar geavanceerde technologie met sensors voor rijhulpsystemen. Die kost in plaats van 200 ineens 2.000 euro. Het wordt voor zowel schadebedrijven als voor de opdrachtgevers steeds lastiger om afspraken te maken op basis van een gemiddeld schadebedrag, omdat er enorme prijsverschillen ontstaan. Als een berijder kiest voor ledverlichting in plaats van leren bekleding, zie je dat in de aanschafprijs niet terug – maar des te meer het schadebedrag.”

Meer afleiding

Ondanks de toenemende rijhulpsystemen in auto’s, nam het aantal verkeersongevallen in de afgelopen jaren toe: met 50 duizend in 2015 en 60 duizend in 2016. “De cijfers over 2017 zijn nog niet bekend”, maar de trend lijkt zich door te zetten”, aldus Rudi Buis, woordvoerder van het Verbond van Verzekeraars. “Dit komt mede doordat het aantal vervoersbewegingen is toegenomen. Het is drukker op de weg, er worden meer kilometers gereden. Daarnaast is er meer afleiding, bijvoorbeeld in de vorm van mobiele telefoons. Maar, hoewel we daar nog geen cijfers van hebben, is niet uit te sluiten dat hier ook het ‘winterbandeneffect’ mee speelt: mensen zijn geneigd om juist meer risico te nemen door het gebruik van hulpmiddelen.”
In de afgelopen twee jaar zijn de autopremies met 10 tot 20 procent gestegen, mede als gevolg van de toenemende letselschadepost maar ook doordat de schadelast is toegenomen. “Dat komt natuurlijk mede doordat onderdelen geavanceerder en (dus) duurder worden. Een auto is geen blik op vier wielen meer, maar een rijdende iPad”, aldus Buis.

Niet vol te houden

“Opdrachtgevers begrijpen dat de schadelast omhoog gaat als de onderdelen duurder worden: een iPad op wielen is geavanceerder dan blik”, zegt Alfred Möller van het gelijknamige Schadenet-bedrijf in Rotterdam. “Het lijkt wel alsof autofabrikanten een Nespresso-formule hanteren: de auto’s zelf worden goedkoper, maar de onderdelen steeds duurder. Dat is niet langer vol te houden.” Ook Thatcham, een Brits bureau dat namens verzekeraars onderzoek doet naar het effect van veiligheidssystemen, vroeg in dit kader vorige maand aan autofabrikanten om iets te doen aan de almaar hoger wordende prijs van onderdelen, juist die voor de aftermarket vaak niet beschikbaar zijn.
Volgens het Duitse Verzekeraarsverbond GDV, dat het effect van zes verschillende ADAS-systemen onderzocht, gaan de kosten voorlopig nog voor de baten uit. De totale schadelast zal door een dalend aantal schadegevallen – rond 2035 tot wel vijftien procent lager zijn dan in 2015, maar op de korte termijn lopen de kosten alleen maar op. Zo kan het vervangen van een voorruit 30 procent duurder uitvallen bij een auto met veel ADAS-functies aan boord. Thatcham constateerde onlangs op basis van onderzoek dat bestuurders worden misleid door rijassistentie-systemen te verkopen als autonoom en ze minder oplettend maakt, mogelijk met juist een stijgend aantal schadegevallen tot gevolg. “Het Scorpio-effect noemen wij dat”, reageert Möller. “Ford was de eerste die ABS massaal invoerde, op de Scorpio. Het gevolg: een stijging in het aantal Scorpio’s dat de werkplaats in kwam met achterschade. Omdat er een auto zonder ABS bovenop was geklapt.”

Thatcham onderzocht hoe betrouwbaar de brake assistance is:

Onder controle

De gemiddelde rekening voor schadeherstel is in de afgelopen drie jaar met 32 procent omhoog gegaan, zei Thatcham-ceo Peter Shaw onlangs in een statement. “Dit komt mede door de toegenomen complexiteit van herstel van bijvoorbeeld koplampen, duurder materiaal en duurdere onderdelen – autofabrikanten moeten deze kosten onder controle zien te krijgen.”

De stijgende schadelast als gevolg van het gebruik van ADAS-systemen en stijgende onderdelenprijzen: volgens Stolk en Möller moet er samen met opdrachtgevers opnieuw worden gekeken naar hoe de prijzen voor schadeherstel worden bepaald. “We kunnen daarbij niet uitgaan bij de huidige gemiddelde schadelast en daar een paar procent bij of af doen”, stelt de schadehersteller uit Rotterdam. “Daarvoor is de trendbreuk te groot. We weten ook nog helemaal niet wat de impact van deze systemen is op langere termijn. Dit wordt een flinke uitdaging voor alle stakeholders.”

De stijging brengt zowel schadeherstellers als verzekeraars en leasemaatschappijen in een lastig parket. Voor de verzekeraars geldt: hoeveel kan de premie nog stijgen om deze verhoogde schadelast te dekken? Of is het risico aanvaardbaar omdat het aantal schades omlaag gaat? Möller roept daarom op tot een dialoog. “De systemen worden duurder, maar ook mensen opleidingen om aan deze systemen te werken wordt duurder. Om veilig herstel te kunnen blijven garanderen moeten wij snel terug naar de tekentafel.”