De Kwestie | Dit gebeurde er in 2022
1. Who’s next?
De banken die Leaseplan eind vorig decennium naar de beurs wilden brengen, waardeerden occasiondochter Carnext op een waarde van tussen de anderhalf en twee miljard euro. Een bedrag dat nauwelijks serieus genomen werd en ook weer uit de herinnering verdween nadat de beursgang was afgeblazen. Dit jaar trok de nieuwe eigenaar Constellation Group de stekker uit de online occasionverkoopdochter. Grootaandeelhouder TDR, dat ook een groot belang in Leaseplan bezit, brengt de b2b-activiteiten onder bij zusterbedrijf BCA. Dat staat nu voor de taak om met de nieuwe Leaseplan-eigenaar ALD een contract uit te onderhandelen (en dat terwijl de integratie van het Leaseplan-contract al tijden duurde).
Wat ging er mis bij Carnext? Geld was nooit het probleem, getuige de kleine half miljard euro verlies die in totaal geleden werd. Volgens ingewijden ligt er een reeks aan problemen ten grondslag aan de ondergang. Carnext kon niet de goede auto’s kopen bij Leaseplan en betaalde (regelmatig) boven marktprijzen voor wat het wel kocht. De operatie was daarbij kostbaar, waaronder overhead zoals huisvesting van de occasioncenters en hoge afleverkosten. Verder waren de website en proposities niet of nauwelijks onderscheidend. Tel daarbij op dat maar een heel klein deel van de occasionkopers behoefte heeft aan een reis zonder daarbij enig fysiek contact met de retailer te hebben. Dat ook Cazoo zich terugtrok van het Europese vasteland is veelzeggend. Daardoor blijft Auto1’s Autohero nu als enige pan-Europese online retailer over.
2. Snelheid van het licht
Met de snelheid van het licht schiet het Stellantisschip door de ruimte. Het tempo waarin de fabrikant veranderingen doordrukt is ongekend. Het mantra daarbij is: liever snel dan goed. Goed is de ambitie, maar eerst moet er gebouwd worden. Een belangrijke pijler onder het concern is de rechtstreekse verkoop aan eindgebruikers, van onderdelen, auto’s en alle aanverwante producten. Dat gaat gepaard met een enorme inkrimping van het dealernetwerk. Anderhalf jaar geleden werd het hele dealernetwerk opgezegd en werd duidelijk dat er maar 16 van de 64 (personenauto)dealers een nieuw contract zouden krijgen. Dat tempo had niemand voorzien en een soepele executie van de plannen werd uitgesloten. Dat de netwerk-reorganisatie goed gaat (vanuit het oogpunt van alle stakeholders) valt te betwijfelen, maar snel gaat het zeker. Inmiddels is er bijna wekelijks wel nieuws van partijen die de handdoek werpen en hun activiteiten overdragen. Een enkele dealer rekt en hoopt op uitstel van de plannen in zijn eigen regio. Eenmaal aangesteld als agent kan de wereld ook zo weer veranderen. Ook bij de invoering van het agentuurmodel gaat snel boven goed. Inmiddels is er ook bij de beoogde Nederlandse partijen wel vertrouwen in een goede afloop. Dat snelheid boven alles gaat, staat vast. Alhoewel: alle andere EU-markten en het premiumcluster volgen pas als in de Benelux en Oostenrijk waar gestart wordt alles goed gaat. Ceo Carlos Tavares wil graag (snel en) goed zijn, maar hij is niet gek.
Het mantra bij Stellantis: liever snel dan goed
3. Wéér een crisis
Veel kwartaal- en jaarverslagen begonnen dit jaar met op te merken dat “de verslechterende omzet- en winstverwachtingen natuurlijk in schril contrast staan tot het leed dat de inwoners van Oekraïne is aangedaan”. Na de corona-, en chip-, en andere onderdelencrisis was de vrees dat dat de oorlog in Oekraïne één crisis teveel zou zijn. Weer kwam de productie stil te liggen, maar nu schoot de inflatie omhoog en leek een grote crisis onontkoombaar. Inmiddels dalen de inflatiecijfers, is er van een echte crisis nog zeker geen sprake en zitten de orderboeken nog bomvol (al loopt de intake snel terug). Ergens halverwege volgend jaar zouden vraag en aanbod wel weer eens een evenwicht kunnen zijn. In de tussentijd zijn de winsten in de autobranche nog steeds op ongekend hoog niveau, zelfs na alle afschrijvingen die gedaan zijn op de Russische activiteiten. De onderproductie werpt nog steeds vruchten af. Maar als volgend jaar de productie toeneemt, orderboeken leeglopen en de vraag afneemt, dan krijgt de hele industrie het zwaar. Gelukkig gaan ze met goed gevulde portemonnees een eventuele crisis in.
4. OM vs Autohandel: 2-0
Op slag van rust wist het Openbaar Ministerie opnieuw te scoren in de strijd tegen een groep autohandelaren die verdacht worden van btw-fraude en onjuiste belastingaangiften. De groep verkocht allemaal auto’s aan dezelfde buitenlandse afnemers (katvangers). Dat deed het tegen een nultarief maar vervolgens werd in het buitenland geen btw afgedragen. Twee jaar geleden werden de eigenaren van een Hoogeveens autobedrijf veroordeeld tot lange gevangenisstraffen omdat ze volgens de rechtbank onderdeel uitmaakten van een criminele organisatie. Zo ver ging de rechter begin december niet, maar ook een Woerdense autohandelaar werd veroordeeld tot een celstraf, ditmaal van 16 maanden (overigens blijven alle veroordeelden vrij tot hun hoger beroep heeft gediend). Volgens de rechtbank verkocht het bedrijf bewust aan katvangers en is er derhalve sprake van valse facturen en onjuiste belastingaangiften. In deze zaak staan nog drie andere bedrijven terecht (uit een groep van ruim 400 bedrijven die ook zaken deden met een of meer van de katvangers). Cruciaal in het hoger beroep wordt of het Gerechtshof overtuigd kan worden dat de rechtbanken het ‘verkeerde’ toetskader hebben gebruikt. De bedrijven stellen meer dan voldoende gedaan te hebben om de identiteit van de kopers te checken. In een andere zaak (andere branche) ging het Hof mee in de redenering dat er een grens is aan wat Nederlandse exporteurs kunnen checken.
5. AM + AUM = Automotive Management
We schrijven geregeld over overnames en fusies, maar dit jaar waren we voor het eerst sinds lange tijd zelf weer eens onderwerp van aandacht. Nadat Promedia (uitgever van Automobiel Management, kortweg AM) in Rotterdam het Amsterdamse Mobility Media (uitgever van Automotive Magazine, kortweg AUM) begin dit jaar overnam, werd in september het eerste nieuwe magazine gepresenteerd: Automotive Management, afgekort tot AM. Een combinatie van het ons-kent ons karakter van het ‘oude’ AM gecombineerd met de scherpte op het nieuws van Automotive. De belangrijkste pijlers veranderen niet: inzicht bieden in de veranderende wereld, op een scherpe, kritisch-doch-prettige en onafhankelijke manier. Zonder daarbij het menselijke aspect uit het oog te verliezen. De mentaliteit van 010 en de bravoure van 020 verenigd – dat moet toch wel een winnende combinatie zijn?
6. Een broedende kip
Het lijkt er nu toch eindelijk van te komen: Bovag en Focwa gaan samen. Het hing al langer in de lucht en geruchten waren er al lang, maar evenals met grootse huwelijken of fusies waar veel belangen aan kleven, bleven beide brancheorganisaties tot aan de zomer veelbetekenend zwijgen.
Tot enkele jaren geleden stond ‘Bunnik’ bij Focwa gelijk aan vloeken in de kerk
Tot enkele jaren geleden stond ‘Bunnik’ bij Focwa gelijk aan vloeken in de kerk, maar dat lijkt nu echt verleden tijd. Femke Teeling van Focwa en Toine Beljaars van Bovag zijn over hun schaduw heengestapt, zoals dat in diplomatieke kringen heet. En stille diplomatie is blijkbaar hoog nodig om de weg vrij te maken voor één brancheorganisatie. De achterban hoeft niet meer overtuigd; die weet al heel lang dat de schadewereld beter af is met één belangenhartiger. Ondertussen reageren beiden nog steeds met ‘geen commentaar’ en de woorden van Frank Ruygrok, manager Bovag Schade: ‘een broedende kip moet je niet storen’.
7. GroupAuto Nederland wordt Allparts
Nadat onderdelenleverancier Partspoint in handen kwam van Alliance Automotive Group, ontstond in Nederland een bijzondere situatie: AAG is prominent lid en grootste aandeelhouder van GroupAuto International, waarvan logischerwijs ook Group Auto Nederland lid was. Nu wilden beide organisaties niets weten van enige wrijving die dat zou opleveren, maar uiteindelijk koos GroupAuto Nederland dit jaar dus toch voor een nieuwe naam (Allparts) en toetreding tot de snelgroeiende inkoopcombinatie Nexus. De naam Allparts bestond al sinds 2021, toen het grossiersnetwerk van GAN als zodanig werd omgebouwd. De groei van Alliance heeft zeker een rol gespeeld in de overstap, bevestigt Freek Blekxtoon, directeur van Allparts: “Wij zijn 31 jaar voor Nederland de exclusieve aandeelhouder geweest van Groupauto International. De consolidatieslag waarbij met name AAG met Napa erg dominant is geworden binnen Groupauto International, heeft in veel landen de balans ernstig verstoord. Je zag dat al eerder in België. Onafhankelijkheid en zelfstandigheid staan hoog bij ons in het vaandel.”
8. Vakgarage vindt kracht bij Fource
“We maakten ons grote zorgen over de positie van het universele autobedrijf ten opzichte van de merkdealers en fitters”, vertelt Adriaan Roggeveen, in 1991 als directeur van Van Heck één van de oprichters van garageformule Vakgarage. “Samen met een reclamebureau kwamen we uit op de naam Vakgarage: het gaat uiteindelijk om vakmanschap.” Vakgarage werd uiteindelijk als entiteit losgekoppeld van Van Heck, hoewel die wel de belangrijkste leverancier bleef. Dat veranderde niet toen Van Heck uiteindelijk Sator werd, en na de overname door LKQ werd omgedoopt tot LKQ Fource. En sinds dit jaar is Vakgarage, dat met ruim 300 leden een van de grootste garageformules is van ons land, weer terug bij zijn moeder: het werd in april gekocht door de onderdelenreus. Vakgaragevoorzitter Vishal Durgaram is bij LKQ nu verantwoordelijk voor Vakgarage en het zusterconcept Quality Garage in Nederland, België en Frankrijk. Dat past in de trend van het stroomlijnen van de internationale garageformules waar alle leveranciers nu mee bezig zijn om om grote opdrachtgevers zoals nieuwe automerken te kunnen faciliteren. Zo verzorgt Kwikfit de aftersales voor Nio, Bosch Car Service voor Sono (in Duitsland) en Profile (zij het niet exclusief) voor Aiways. Of en zo ja met welke merken LKQ Fource gesprekken voert, is nog in nevelen gehuld.
