De kwestie | Focwa en Bovag overwinnen schroom en koersen op fusie
1. Hoe wordt op de voorgenomen fusieplannen tussen Focwa en Bovag gereageerd?
Een sterke belangenorganisatie is voor de schadebranche alleen maar effectiever en beter dan twee kleine. Beide organisaties zijn met hetzelfde bezig, dezelfde dossiers liggen op tafel, dus waarom de krachten niet bundelen binnen een centrale club zodat de belangen van de branche op alle fronten sterker kunnen worden verdedigd?
2. Waarom is de tijd er nu wel rijp voor?
Samenwerken, laat staan samengaan als afdeling van Bovag, was in de tijd dat Focwa nog in Sassenheim zat (tot 2017), als vloeken in de kerk bij Focwa. Er werd af en toe wel op gezinspeeld, maar het ontbrak aan onderling vertrouwen én urgentie om dat serieus op te pakken. Die urgentie is er nu wel. Het totale ledental van Focwa daalde van 2.100 (in 2014) naar zo’n 1.100 (nu) waardoor de positie is verzwakt. Daarbij wordt het schadevak steeds ingewikkelder en duurder, de techniek in de auto verandert en de sector kampt in steeds heviger mate met sectoroverschrijdende problemen: oplopende tekorten aan personeel en kennis, opvolgingsproblemen en vergrijzing. Door een tekort aan personeel kampen steeds meer schadebedrijven met oplopende wachttijden of moeten ze klanten met complexere schades doorsturen vanwege gebrek aan kennis of personeel.
Verduurzaming
Ook de marktverwachting speelt mee: het herstelvolume daalt volgens KPMG-onderzoek met 15 procent tot 2030. Ook zijn er veel sector-overkoepelende dossiers die aandacht nodig hebben, zoals de toegankelijkheid van technische data, ADAS, veiligheid, aansprakelijkheid, elektrificatie, verduurzaming en autofabrikanten die meer grip willen op aftersales -en dus op schade. Om al deze uitdagingen het hoofd te bieden en een krachtige vuist in de lobby te kunnen maken, is er behoefte aan één sterke partij, zowel nationaal als internationaal.
3. Focwa was jarenlang de enige branchevereniging. Nu gaat het verder onder de vlag van Bovag. Wat was hierin het keerpunt?
De genoemde knelpunten waarmee de branche wordt geconfronteerd, zijn al jaren bekend. Met name bij Focwa, zo zeggen criticasters, werd men te veel afgeleid door interne zaken waardoor er vooral op het gebied van kennis en opleidingen een forse achterstand is ontstaan. Dat VOC (waarvan Focwa een van de bestuurders is) na interne perikelen uiteindelijk werd overgenomen door Innovam (dat sterke banden heeft met Bovag) is hierin een teken aan de wand.
Bovag richtte in 2015 een eigen schadeafdeling op voor – in eerste instantie – dealergelieerde schadebedrijven. Focwa bekeek deze stap met argusogen: het maakte moeizame tijden door.
Stammenstrijd
Ook vond er een stammenstrijd plaats, onder andere tussen keten en niet-ketenbedrijven, merkgelieerde- en universele bedrijven. Wat de geloofwaardigheid ook niet ten goede kwam, was de mislukking van branchenorm Hiqure, mede door gebrek aan steun.
Toen de twee schadeketens ABS Autoherstel en ASN Autoschade in 2017 besloten om over te stappen naar Bovag, was dat een gevoelig klap. Focwa verloor 152 leden en Bovag groeide naar 283. Uit onvrede was de sectie carrosserie (220 leden) het jaar daarvoor al vertrokken naar RAI Vereniging. Toen ook uit de vakgroep specialisten zo’n 100 leden naar Bovag overstapten, waaronder onafhankelijke ruitherstellers, poets- en restauratiebedrijven, was de teloorgang niet meer te stoppen. Er was sprake van een “enorm lastige dynamiek”, aldus een ingewijde.
4. Wat heeft ervoor gezorgd dat Focwa na al die interne perikelen toch weer als een volwaardige gesprekspartner wordt gezien, ook voor Bovag?
Nadat organisatiedeskundige Denis Maessen in 2014 werd aangesteld als puinruimer en voorzitter van Focwa (als opvolger van Frits Huffnagel), werd Femke Teeling in 2016 directeur. Onder haar leiding keerde de rust weer terug. Haar focus op de inhoud en de rolverdeling tussen haar en voorzitter Peter Brussel in de luwte, wordt door veel mensen geprezen. Teeling heeft zich met Focwa professioneel weten terug te vechten tot een volwaardige en serieuze gesprekspartner met verstand van zaken.
Het ‘merkensausje’ bij Bovag was reden voor ketens om bij Focwa te blijven
Wat daarbij vertrouwen wekt is dat beide brancheorganisaties de laatste tijd ook hebben laten zien dat ze met elkaar kunnen samenwerken. Gezamenlijk maken ze zich sinds begin van dit jaar hard voor een energietoeslag en stuurden ze samen een brandbrief naar Tweede Kamer over de voorgenomen Tegemoetkoming EnergieKosten (Tek). Eerder, in 2018, kwam een gemeenschappelijke branchenormering tot stand en ondertussen is hard gewerkt aan de introductie van de Plusnorm.
5. Er waren ook leden die bewust voor Focwa kozen. Is er bij iedereen draagvlak voor de fusie?
Velen beschouwen het samengaan van de opleidingsinstituten VOC en Innovam als een positieve voorbode van de fusie van Focwa en Bovag. Alles onder een dak maakt de branchevereniging alleen maar sterker en efficiënter, mits Focwa niet wordt ‘opgeslokt’ door het grote geheel, een bepaalde mate van autonomie behoudt en zorgvuldig wordt omgesprongen met de betrokken werknemers.
Wat vooral wordt toegejuicht is dat algemene bureauzaken, zoals financiën, administratie, ledenservice en marketing gezamenlijk veel (kosten)efficiënter kunnen worden ingericht en dat Bovag zo’n grote naamsbekendheid heeft onder consumenten. Bovenal heeft de men grote verwachtingen van de sterke lobbykracht van Bovag, zowel op nationaal, internationaal en Europees vlak. En Focwa is al jaren actief binnen de internationale branchevereniging voor schadeherstelbedrijven (AIRC), waardoor een sterke gecombineerde lobby kan ontstaan.
Sentiment
Ketens als Schadenet, AAS Schadeherstel en AHG, die destijds voor Focwa kozen en niet meegingen naar Bovag, krijgen een andere invloed binnen Bovag dan dat ze binnen Focwa hadden. Ook deze partijen en de andere leden lijken in meerderheid positief tegenover een fusie te staan. De belangrijkste reden om niet naar Bovag te stappen was de (vermeende) ‘merkensfeer’, ofwel grote invloed van de dealerafdeling.
Samengaan was 5 tot 10 jaar geleden onmogelijk
Het sentiment lijkt hierin gekeerd, mogelijk omdat Bovag tegenwoordig sterk de nadruk legt op een gezamenlijk retailbelang: het krachtiger op kunnen treden tegen autofabrikanten. Denk maar aan nieuwe verdienmodellen, de opkomst van het agentuurmodel, de positie van de dealer en de positie van het universele kanaal.
6. Wat moet hoog op de prioriteitenlijst staan van de nieuwe combinatie?
Eén overkoepelende cao voor de gehele schadeherstelbranche, blijkt een grote wens. Nu is het zo dat Focwa de cao voor Metaal en Techniek afsluit, die geldt voor 320 duizend werknemers, waaronder 18 duizend werknemers uit de schadeherstel- en carrosseriebranche (dit is van oudsher zo gegroeid, omdat Focwa voortkomt uit carrosseriebouwers). Bovag is verantwoordelijk voor het afsluiten van twee andere cao’s: voor Motorvoertuigen & Tweewielerbedrijf en Tankstations & Wasbedrijven. Naast een gezamenlijke cao staan ook het verhogen van kennis en het verbeteren van opleidingen, de toegang tot technische fabrieksdata, veiligheid, milieu, aansprakelijkheid en de kwaliteitsbewaking van de branchenormering hoog op de wensenlijst.
7. Heeft Bovag al die tijd al aangestuurd op een fusie?
Of de branchevereniging uit Bunnik met 9.000 leden, waarvan 387 leden van de schadeafdeling, vanaf de oprichting van de Schadetak voorsorteerde op een fusie of overname, blijft gissen. Feit is dat Bovag al vrij snel na de oprichting zijn focus op dealergelieerde schadebedrijven losliet en snel wist door te groeien dankzij de aansluiting van een aantal prominente ex-Focwa-ketenleden. Feit is ook dat een fusie nu onomkeerbaar lijkt, hoewel de leden, besturen en ledenraden nog hun akkoord moeten geven. In deze tijden is dat volgens velen de enige juiste beslissing, nu de lobbykracht op nationaal en internationaal niveau belangrijker wordt, de markt schreeuwt om betere opleidingen, meer en goed opgeleid personeel, een daadkrachtig beleid op het gebied van het borgen van de kwaliteit van herstel en om af en toe een vuist te kunnen maken in gesprekken met opdrachtgevers en autofabrikanten.
