Dossier ICT & Datamanagement | Nederland als test- en gidsland van de industrie
Je hoeft geen groot ziener te zijn om te weten hoe de auto-industrie de toekomst ziet. Vrijwel iedere conceptcar is momenteel elektrisch en autonoom. Omdat nieuwe auto’s ‘connected’ zijn, wordt het bij onderhoud en reparaties steeds eenvoudiger om al van afstand een diagnose te stellen. Zeker bij deelauto’s komt dat van pas, want die zijn immers overal en nergens, terwijl de berijder ervan niet altijd die bezorgde eigenaar is die even bij zijn dorpsgarage navraagt waar dat brandende lampje voor is.
Fabrikanten, importeurs en andere mobiliteitsbedrijven zien Nederland graag als een proeftuin of gidsland, mede omdat onze overheid stuurt op elektrificering van het wagenpark. Smart schakelt vanaf 2020 in Europa volledig over op elektrische auto’s, maar in Nederland al een jaar eerder — want in een land waar relatief al veel elektrische auto’s rijden en de infrastructuur daarop is berekend, kun je eenvoudiger ervaring opdoen. Het merk onderzoekt momenteel ook de inzet van elektrische Smarts als taxi. Dit innovatieve taxi-concept Cabbie moet tussen de conventionele taxi en een Uber in komen te staan. Zo wordt er gewerkt met zonetarieven, waardoor je op voorhand weet wat je kwijt bent.
Dit soort concepten groeien dankzij het gebruik van internettechnologie, voor de administratieve kant maar ook voor het plezier: in de Cabbie kun je een internetconnectie tot stand brengen, zodat je als bijrijder lekker kunt Netflixen.
Gecombineerd aanbod
Onder deelauto’s zorgt die ict-infrastructuur voor straffe claims over de beschikbaarheid: zo garandeert Amber Mobility, dat van een startup inmiddels is uitgegroeid tot een serieuze zakelijke mobiliteitsprovider met onder andere ABN Amro en Philips als klant, dat je als gebruiker nooit misgrijpt. Met steun van Pala Group, het gezamenlijke BMW- en Mini-dealerbedrijf van de families Van Laarhoven en Van Doorne, wil Amber uitgroeien tot grootste deelautoconcept voor de zakelijke markt. Het wekt dan ook geen verbazing dat de vloot bestaat uit elektrische BMW i3’s. Om de claim van 100 procent beschikbaarheid te borgen, maakt het bedrijf gebruik van software die gebruikspatronen analyseert.
Een andere mobiliteitsbehoefte waarin de autonome (deel)auto’s voorzien, is die van de last mile voor OV-reizigers. Renaults concept Ez-Pro, een autoom rijdend voertuig, speelt hier op in. De NS meldde in diverse media al wel wat in een samenwerking met autofabrikanten te zien om die laatste kilometer van de reis voor zijn klant te regelen.
Ook Pon ziet brood in zo’n gecombineerd aanbod; deze dienst wordt al aangeboden via dochterbedrijf Shuttel, onder meer aan ambtenaren, maar ook aan diverse bedrijven, waaronder FrieslandCampina. Er kan gebruik worden gemaakt van OV, deelauto en fiets. Via Google Assistant kan een Greenwheels-auto (onderdeel van Pon) worden geboekt en indien nodig kan de boeking worden verlengd.
Geïnteresseerd
Botsen die activiteiten van Pon niet met die van Volkswagen zelf, zoals de uitrol van connectiviteitsplatform Volkswagen We? “Volkswagen vindt het prima wat wij doen”, zegt Raymond Gense, binnen Pon verantwoordelijk voor de mobiliteitsportefeuille. “In Nederland kennen en begrijpen we de markt. De fabriek is juist heel geïnteresseerd in onze ervaringen.” Volgens Gense duurt het niet lang meer voordat Mobility as a Service (MaaS) op grote schaal doorbreekt. “Inmiddels kunnen we alle mobiliteitsvormen aan elkaar knopen. Nu moeten we het multimodaal reizen nog echt comfortabel maken. Het moet ongecompliceerd zijn.”
Strengere bouweisen en de leasefietsregeling kunnen daarbij weleens de beslissende duw geven, denkt hij. “Werkgevers kunnen aan medewerkers een elektrische leasefiets ter beschikking stellen. Als die één dag per week gebruikt wordt, is het financieel al voordelig. Die combinatie van fiets en auto is wat ons betreft een voorbeeld van hoe het moet.”
Ook is er bij bouwplannen van grote gemeenten en projectontwikkelaars steeds minder ruimte voor de auto. Gense: “Wij zeggen nu tegen projectontwikkelaars dat wij de mobiliteit voor bewoners kunnen regelen. En het mooie is dat zij bereid zijn een deel van de kosten dragen, want ze sparen er de bouw van enorm dure parkeergarages mee uit.’
Online retail
Je zou geneigd zijn te denken dat Pon zichzelf met autodeeldiensten in de voet schiet. Traditioneel wordt het geld bij het bedrijf immers verdiend met het verkopen en onderhouden van auto’s, onder meer via een stevig aantal eigen dealerschappen. Dat blijft ook in de toekomst zo, al zal er wel het nodige aan veranderen. Al over ruim een jaar moet twintig procent van de verkoop in Nederland bestaan uit EV’s, als het aan Volkswagen ligt, en binnen een paar jaar zal dat zelfs vijftig procent of meer zijn. Door middel van het al eerder genoemde Volkswagen We kan de fabrikant direct contact houden met de berijders van de auto’s en deze ook actief benaderen, met eigen diensten én aanbiedingen van derden. Dat de fabrikant de klantrelatie probeert te intensiveren is echter een vaststaand feit en dat de fabrikant meer gaat retailen ligt ook voor de hand: Volkswagen heeft al aangekondigd dat online sales door de fabrikant realiteit wordt. Dat zorgt ervoor dat het dealernetwerk kleiner wordt.
Ook hierin blijkt Nederland een gidsland. Dealers moeten vanaf 2020 vanuit één hoofdvestiging gaan opereren, met daaromheen city-stores, pop-upvestigingen en occasionvestigingen. Grote stappen in andere landen, maar hier is deze strategie al jaren geleden ingezet. Omdat de fabrikant wél veel meer regie neemt in de autoretail, zijn autodeeldiensten een logisch nieuw verdienmodel voor dealers en importeurs.
Gidsland
De gebieden waarin Nederland een gids- of testland is lopen uiteen, maar hebben ook een grote overeenkomst: er is een grote mate van connectiviteit aanwezig in de projecten. Uit cijfers die het CBS eerder dit jaar publiceerde blijkt dat Nederland koploper in Europa is op het gebied van internettoegang. In ons land heeft 98 procent van alle huishoudens een breedbandverbinding, terwijl dit gemiddeld voor de EU-28 slechts 85 procent is. Ook op het gebied van mobiel internet loopt Nederland (samen met Zweden) voorop. Terwijl in de EU ‘slechts’ 65 procent van de bevolking van 16 tot en met 74 jaar gebruikmaakt van internet op mobiele apparaten, ligt dat percentage bij ons op 87. Bij het gebruik van smartphones is er een vergelijkbaar verschil: 87 procent van de Nederlanders gebruikt er een, tegen gemiddeld 63 procent in de EU. Zo bekeken is het dan ook geen wonder dat Nederland met zijn beperkte auto-industrie niet alleen een gidsland, maar vooral ook een populair testland is.
Werkplaats
Ook in de werkplaats wordt Nederland als proeftuin gebruikt, waar het gaat om connected toepassingen. Met name op het gebied van digitale services en de samenwerking met leasemaatschappijen loopt ons land voorop, zegt Thierry Leblanc, managing director Bosch Aftermarket France & Benelux.
“We doen alle tests in Nederlanis daar een voorbeeld van. In Nederland zijn al duizenden OBD-dongels in omloop. Al veel Bosch Car Service-bedrijven en hun klanten gebruiken de app om online werkplaatsafspraken te maken, maar ook om offertes op te vragen en samen te stellen. In Duitsland en Frankrijk gaan soortgelijke projecten pas net van start. Nederlanders gebruiken hun smartphone veel vaker voor dit soort dingen en vinden het eigenlijk vanzelfsprekend dat ze de beschikbaarheid kunnen checken en meteen een afspraak kunnen plannen.”
APK-mailing
Die OBD-dongels maken het mogelijk om de auto te verbinden met een vestiging van Bosch Car Service (BCS). De dongel maakt daarbij gebruik van de mobiele telefoon van de bestuurder. De informatie beperkt zich niet tot de emissiegerelateerde data die fabrikanten verplicht vrij moeten geven via de OBD: de connector heeft toegang tot de volledige OBD+ voertuigdata. Zodra de auto een onderhoudsmelding of foutcode geeft, krijgt de berijder een pop-up op zijn telefoon met uitleg en een bijbehorend advies. Bij het maken van een werkplaatsafspraak krijgt de klant bovendien een automatische prijsopgave. “Dat is geen offerte, maar de daadwerkelijke prijs”, vertelt Gerwin Vegter, Europees projectleider van MijnBoschCarService en Bosch Car Service Connect. “Door een koppeling met de werkplaatssoftware van Carsys komt de afspraak ook meteen in de planning te staan. Alles bij elkaar scheelt dat het autobedrijf 20 tot 30 minuten aan administratieve handelingen. Tot nu toe hebben we een conversie van 7,3 procent op de werkplaatsafspraken die via de app en de website geboekt worden. Daarmee is de app al bijna net zo succesvol als de laatste apk-mailing die Bosch Car Service in Nederland deed.”
Nederland leidt met digitale services en de samenwerking met leasemaatschappijen.
Dongelstrijd
Bosch heeft met drie verschillende typen dongels een dekking van 85 procent op auto’s vanaf bouwjaar 2005. Dat zorgt dat er alleen al in Nederland vijf miljoen auto’s geschikt zijn voor de dongel. Ook Groupauto heeft met G-Connect een aftermarket telematicasysteem. Nederland is een van de landen waar het systeem getest wordt. Er hangt veel van af, legt Freek Blekxtoon, directeur van Groupauto Nederland, uit. “Vanaf april volgend jaar is E-call verplicht in elke nieuwe auto en barst de strijd om de OBD-poort los. Er kan maar één dongel in, en als dat niet de jouwe is kom je er niet meer zo gemakkelijk tussen.”
