Gevoelige nederlaag Belastingdienst bij Hoge Raad in btw-exportzaak
Een Nederlandse onderneming die internationaal handelt in telefoons heeft in 2013 terecht gebruik gemaakt van het btw-nultarief aan een klant die gevestigd is in het Verenigd Koninkrijk, maar in totaal vier partijen mobiele telefoons liet leveren in andere Europese landen. Dat blijkt uit een arrest van de Hoge Raad van afgelopen vrijdag. De Hoge Raad oordeelt dat van een ondernemer verlangd mag worden dat bedrijven alert zijn op aanwijzingen van onregelmatigheden of fraude, maar dat wanneer die aanwijzingen ontbreken niet van de ondernemer verlangd mag worden dat deze controleert of de afnemers van de goederen wel zijn btw-verplichtingen en -betalingen wel nakomt.
Onderzoeken
In deze zaak ging een partij telefoons niet naar het land waar de afnemer was gevestigd (Verenigd Koninkrijk), maar naar andere EU-landen. De Belastingdienst vond dat de ondernemer had moeten onderzoeken waarom de afnemer haar niet een btw-nummer verstrekte uit het land van aankomst van de goederen. Nadat de Belastingdienst later constateerde dat het btw-nummer van het Britse bedrijf was ingetrokken in verband met aanwijzingen van fraude, kreeg het Nederlandse bedrijf een btw-naheffing. Er zou onterecht gebruik zijn gemaakt van het nultarief (waarvan bij transacties binnen de EU gebruik gemaakt mag worden). Het bedrijf had onderzoek moeten doen waarom de partij telefoons niet aan de koper geleverd werden.
De Hoge Raad is het niet eens met de Belastingdienst en stelt dat de onderzoeksplicht beperkt is. Het Nederlandse bedrijf heeft de btw-gegevens van de Britse koper gecheckt, maar niet die van de bedrijven aan wie de telefoons zijn geleverd. “Het enkele feit dat de afnemer aan de bv niet een Duits of Pools btw-identificatienummer heeft verstrekt, is geen aanwijzing van onregelmatigheden of fraude”, schrijft de Hoge Raad.
Grote impact
Na de uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland in januari waarin de Belastingdienst ook al werd teruggefloten in een btw-zaak, is dit een nieuwe opsteker voor de van btw-fraude verdachte bedrijven. Volgens Carlijn van Dijk, jurist bij Jaeger Advocaten en Belastingkundigen en recent spreker op het Automotive Remarketing Event, is de impact van het arrest namelijk niet te onderschatten. “Dit arrest gaat namelijk over de onderzoeksplicht van ondernemers die actief zijn in de internationale handel waarbij het ook nog eens gaat om fraudegevoelige goederen. Auto’s worden net als mobiele telefoons gezien als fraudegevoelige goederen”, aldus Van Dijk.
Ander land
Volgens Van Dijk is er grote gelijkenis tussen deze zaak en die van handelaren in de autobranche. “Net als vele ondernemers in de autobranche, had deze handelaar in mobiele telefoons ook een waarschuwingsbrief van de Belastingdienst ontvangen. En net als vele ondernemers in de autobranche, had deze handelaar een btw-nummer van zijn afnemer gekregen uit het land waar deze gevestigd is en gecontroleerd. Dat de afnemer niet een btw-nummer heeft verstrekt uit het land van aankomst van de goederen is volgens de Hoge Raad niet een aanwijzing van onregelmatigheden of fraude.”
Ook in de autobranche komt het regelmatig voor dat een auto niet wordt vervoerd naar het EU-land waar de afnemer is gevestigd, maar naar een ander EU-land (alhoewel dit voor de teruggave van rest-bpm nu vereist is). “Als de ondernemer dan niet beschikt over het btw-nummer van het land van aankomst van de goederen, betekent dit volgens de Hoge Raad niet dat dit een vermoeden van fraude oplevert. Een opsteker dus voor de ondernemers die internationaal handelen en ook nog eens in fraudegevoelige goederen, waaronder auto’s”, aldus Van Dijk.
Bekijk hieronder het Automotive Remarketing Event (met vanaf 04:30 de presentatie van Van Dijk)
