Jubileum Stern | Van der Kwast: we zijn het punt van onredelijkheid voorbij
In de afgelopen 25 jaar zijn er maar twee momenten geweest die Stern-topman Henk van der Kwast – die deze hele periode leiding gaf aan het bedrijf – hoofdpijn bezorgden, vertelt hij aan Automotive. Dat was in 2001 en 2008, toen hij in beide gevallen met miljoenen over de brug moest komen. In 2001 ging het om de aankoop van het restant van de Athlon-dealerbedrijven. Daarvoor was een aandelenemissie gepland. “Ik heb het koopcontract getekend op 11 september 2001. Toen werd die emissie een lastig verhaal. Ik heb uiteindelijk zelf 5 miljoen euro geïnvesteerd om de aankoop te doen slagen en Athlon heeft toen het resterende bedrag gefinancierd. Maar in de nadagen van 9/11 zo’n investering doen was achteraf gezien best stoer.” Bij de uitbraak van de kredietcrisis in 2008 ging Go Capital, een van de aandeelhouders van Stern, failliet. “Ik heb toen privé voor 21 miljoen euro commitment gegeven, heb aandelen gekocht, waarna Stern weer wat aandelen van mij heeft gekocht. Weer een miljoeneninvestering in een tijd van crisis. Gelukkig heeft het goed uitgepakt.”
25 jaar Stern Groep
Stern Groep is ontstaan op 15 maart 1993, toen Henk van der Kwast samen met Leen Hollander Opel-dealer Riva van leasemaatschappij Athlon kocht. In 25 jaar tijd groeide het bedrijf uit tot de grootste dealerholding van Nederland. Het bedrijf draaide in 2017 een omzet van 1,1 miljard euro en realiseerde een winst van 7,5 miljoen euro. Bij het bedrijf werken 2.260 medewerkers vanuit tachtig locaties. Henk van der Kwast is na NPM Capital (26,8%) de grootste aandeelhouder van het bedrijf met 13,5 procent van de aandelen. Lees hier een uitgebreid profiel van het jubilerende dealerbedrijf.
Zakelijk gezien was de overname van Budget Rent a Car er eentje die voor lichte stress zorgde. “We kochten het voor niks, maar het bedrijf leed een miljoen euro per maand verlies. Dat kon niet lang doorgaan. Gelukkig hebben we het redelijk snel op de rit gekregen en staat er nu een gezond huurbedrijf.”
Degelijke financier
Hoewel het in de markt al jaren gonst dat Stern niet winstgevend zou zijn, noteerde het bedrijf alleen in 2012 rode cijfers. “Dat was in het midden van de crisis en zelfs in dat jaar draaiden we operationeel break-even.” Het steekt Van der Kwast wel een beetje dat er over Stern altijd gefluisterd werd dat het bedrijf er niet goed voor stond. “Ik ben een degelijke financier. Stern heeft altijd een stevige basis gehad. De verhalen dat wij kunstgrepen nodig hadden zijn pertinente onzin. We hebben grote aandeelhouders, we werken met de drie grote Nederlandse banken. Je moet een gedegen gefinancierd bedrijf zijn, met minder kom je niet weg. Dat accepteren je investeerders en aandeelhouders niet. Vrij vertaald naar Bob Dylan: ‘you cannot fool all the people all the time’. Heel veel bedrijven uit de begintijd van Stern hebben het niet gered, ook bedrijven die een nadrukkelijke mening hadden over Stern. Wij begonnen met een eigen vermogen van 4 ton en dat is gegroeid tot 160 miljoen en we staan heel degelijk op onze poten. Daar ben ik best trots op.”
In die jaren nam ook de kritiek toe op de verwevenheid tussen Stern en de zakelijke privé-activiteiten van Van der Kwast. Zo kocht Stern onder meer diensten in bij bedrijven die in bezit waren van de familie Van der Kwast. Die banden zijn inmiddels ontvlochten. “Ik heb het altijd als een pre gezien dat de hele familie Van der Kwast bij Stern betrokken was. Er was zakelijk gezien sprake van afstand tussen mij en de beslissingen met betrekking tot deze activiteiten en daarbij waren we honderd procent open over deze transacties. Maar de tijd is veranderd, nu wordt er meer afstand verwacht en dat is prima.”
Onredelijkheid
Stern heeft de afgelopen tien jaar een structureel lager rendement gedraaid dan in de vijftien jaar daarvoor. Dat rendement zakte van gemiddeld ruim 1,5 procent naar 1 procent of lager. Volgens Van der Kwast mogen ook de importeurs en hun fabrikanten zich dat aanrekenen. De relatie met deze leveranciers is er in de afgelopen jaren niet beter op geworden. “Wat opvalt is dat de eigen winstgevendheid prevaleert boven het aanbieden van een gezond businessmodel voor het retailnetwerk. En daarbij is het punt van onredelijkheid allang gepasseerd. Wij houden al onze dealeractiviteiten blijvend tegen het licht en waar nodig zullen we saneren, we blijven ons netwerk optimaliseren en daarbij zullen er nog vestigingen gesloten worden.”
Eerst wil ik dit proces afronden. En dan zien we wel verder
“Dat doen we heel gedecideerd. Vrienden zullen we er niet mee maken, maar het is de enige manier om de enorme margedruk te weerstaan. En je kunt er niet vertrouwen op dat importeurs en fabrikanten hun aangekondigde langetermijnstrategie ook echt volgen.” Van der Kwast ziet ook veel onkunde. Bijvoorbeeld het baseren van variabele beloningen op klanttevredenheid. “Echte klanttevredenheid blijkt uit herhaalaankopen en dat mensen hun service bij ons bedrijf onderbrengen, niet uit scores die ze in moeten vullen. Maar omdat dealers onrealistisch hoge klanttevredenheidscores moeten halen, zijn bonussen lastig haalbaar. De proof of the pudding is toch echt klantloyaliteit.” Ook de datavoorziening vanuit fabrikanten verslechtert. “De data die wij ontvangen worden slechter en slechter. Daar ligt voor ons ook een kans. Wij hebben een grote klantdatabase en meer grip op de klant dan de fabrikant heeft. Daar gaan we in de toekomst meer mee doen.”
Hogere koers
Of Van der Kwast in een leven na Stern weer investeert in een autobedrijf, betwijfelt hij. Ook zijn aandeelhouders zien dat de automotive een moeizame branche is. “Ik ben onze aandeelhouders dan ook heel dankbaar dat ze altijd vertrouwen gehouden hebben.” Van der Kwast vindt de huidige beurskoers van 17,65 euro veel te laag. “De intrinsieke waarde is 28 euro. Die waarde wordt voor een groot deel onderbouwd door de lease-afdeling. Als wij in 2020 op een vloot van 20 duizend auto’s zitten dan hebben wij een inkoopkracht van ruim 8 duizend auto’s per jaar. Dan verandert de verhouding tussen ons en de fabrikanten. Ze moeten dan meer rekening met je houden. Dat is een belangrijke stap op weg naar die 28 euro, die mijn inziens reëel en haalbaar is.” In de ombouw naar brede mobiliteitsdienstverlener stapt Stern nu wel deels af van de klassieke structuur waarbij ieder merkcluster zijn eigen management heeft dat verantwoording aflegt aan het over het algemeen tweekoppige bestuur. “De margeverschraling is niet alleen te compenseren door meer volume te draaien, ook de kosten moeten structureel omlaag. Er komt een centraal management voor de dealerbedrijven, dat sinds kort onder leiding van Arnoud Zuijdendorp staat. En we gaan meer en meer centraal organiseren, niet omdat de oude structuur niet functioneerde, maar omdat de kosten moeten dalen.”
De aansturing van de andere divisies verandert niet, daar wil Van der Kwast zelfs meer senior management. “We zijn tevreden over de groei in schade, financieringen en verzekeringen, maar we willen daar juist nog sterker worden.” De schadetak werd omgedoopt tot Sternpoint en moet door landelijke dekking verder groeien. En Stern wil meer onderdelen verkopen aan universele- en schadebedrijven. Daarbij durft Van der Kwast de strijd wel aan met merkorganisaties die dat denken zelf te kunnen. “Door excellente service aan het midden- en kleinbedrijf, waarbij we ons concentreren op mobiliteitsbudgetten, kunnen we naar een structureel beter rendement groeien. Wij kennen de markt beter en kunnen snel en direct inspelen op de behoeften van onze afnemers.”
Niet slecht
Van der Kwast is van nature positief ingesteld. Hij denkt dat het dieptepunt, als het gaat om marges en rendement, is bereikt. “Nou het kan simpelweg niet nog minder worden. Mede dankzij private lease zijn de marges op een dieptepunt beland. Dat kan niet blijven voortduren. Ik verwacht een herstel in de komende jaren.” De toekomst van automotive retailers ziet er helemaal niet slecht uit, besluit hij. “Als een onderneming gecontroleerd groeit en de business goed in de smiezen houdt, dan is er best een toekomst in de automotive.” De komende jaren wil Van der Kwast (64) de nieuwe strategie van het bedrijf verder vormgeven. Een datum waarop hij het stokje overdraagt, is er nog niet. “Eerst wil ik dit proces afronden. En dan zien we wel verder.”
