Opinie | Norbert van den Eijnden: De wet van vraag en aanbod vs. elektrische occasions
Sinds 1990 waren er een paar mooie restwaardecrisissen waaruit we lering kunnen trekken. Begin jaren negentig gingen de restwaardes flink onderuit, na 9/11, de financiële crisis bracht in 2008/2009 zelfs echte paniek. Tijdens de beginfase van Covid hadden we vooralsnog de laatste zware daling te pakken.
Tussen de bedrijven door is de restwaarde als percentage van de nieuwprijs steeds verder gestegen en vlak na de crisis zag je vaak genoeg zelfs even een positieve piek. Die laatste piek van ruim twee jaar begint nu snel weg te slijten en bij EV’s zien we nu een sterkere daling.
Als je de resultaten van leasemaatschappijen bekijkt dan zie je dat zij deze periodes altijd ongeschonden doorgekomen zijn. Tijdig afwaarderen en contractverlengingen zorgden ervoor dat er geen verliezen in de boeken kwamen. Het echte feest kwam daarna, door de afwaarderingen en het snelle herstel van de restwaardes was het resultaat het jaar erna extra mooi.
Verklaring
Wat is nu de verklaring: in tijden van economische crisis krijgen de restwaardes direct een stevige tik, iedereen in de keten van gebruikte wagens wil van zijn voorraad af. Niemand koopt bij, iedereen verkoopt en de restwaardes raken in een soort vrije val. De nieuwverkoop stokt ook maar de leveringen nieuw gaan nog een tijdje door op basis van orders uit het verleden.
Vrijwel iedere nieuw verkochte auto leidt tot een gebruikte auto, dan wel door inruil dan wel doordat de leasemaatschappij er één terug krijgt. Zodra die instroom uit inruil/einde-lease afneemt herstellen de occasionprijzen zich snel, vaak zelfs boven het niveau van voor de crisis. Dat komt omdat de vraag naar gebruikte auto’s wel overeind blijft of zelfs toeneemt. Mensen hebben nu eenmaal auto’s nodig en nemen dan maar een gebruikte in plaats van een nieuwe.
Bij de komst van Tesla Model 3 in 2019 buitelden de leasemaatschappijen over elkaar heen om deze auto’s in te zetten
Waarom is het nu anders dan in het verleden? De daling bij EV’s heeft een andere oorzaak en die laat zich niet verklaren uit economische parameters. De eerste EV’s (Tesla model S) werden voorzichtig ingezet. Tesla trok in 2014/2015 een aantal leasemaatschappijen over de streep met restwaardegaranties van 45 procent na 3 jaar.
Iedereen weet dat die auto’s uiteindelijk een feest waren en in de lease werden grote eindecontractwinsten geboekt. Dat had natuurlijk met het fiscaal regime te doen (0% bijtelling op deze auto’s) maar zeker ook met het tekort aan tweedehandse EV’s terwijl er wel vraag (al dan niet van overheidswege gestimuleerd) ontstond in Europa.
Bij de komst van Tesla Model 3 in 2019 buitelden de leasemaatschappijen over elkaar heen om deze auto’s in te zetten. In het kielzog kregen ook de enkele andere verkrijgbare EV’s (Audi E-tron, Jaguar I-pace, BMW i3, Nissan Leaf etc.) goudgerande restwaardes mee.
En nu is het 2024.
De fiscale voordelen van de EV verdwijnen als sneeuw voor de zon, niet alleen in Nederland maar ook in de buurlanden. Daardoor lijkt de interesse voor EV’s af te nemen. Uit recent onderzoek bleek dat in Duitsland nog maar 16 procent van de kopers voor een nieuwe auto een EV overweegt en in Nederland daalt het animo ook snel (zie deze onderzoeken van KPMG en Automotive Mediaventions)
Onoplosbare laadproblemen
Financiële factoren spelen daarbij een rol, maar ook is er nog altijd de range-anxiety en het vermeende ongemak van het opladen. Een teruglopende interesse in nieuw heeft altijd zijn weerslag op de restwaarde. Neem daarbij dat een aantal van de eerste modellen EV’s zo nu en dan (exemplarisch) een onoplosbaar laadprobleem hebben, dan weet je dat de restwaarde onder druk komt te staan.
Maar het belangrijkste: ten opzichte van 2019 kost een nieuwe Tesla model 3 nu €7.000 minder en krijg je €2.950 subsidie op aanschaf. Ook heeft de nieuwe 3 een groter accupakket en rijdt hij efficiënter. Bovendien is het huidige model wezenlijk beter afgewerkt en geproduceerd.
Andere producenten en nieuwe toetreders hebben inmiddels ook hun prijzen verlaagd. Dus hebben we nu een heuse restwaardecrisis op EV’s, ditmaal niet veroorzaakt door een economische crisis maar simpelweg door de oude wet van vraag en aanbod.
De internationals onder de leasemaatschappijen hebben er minder last van, in de meeste landen speelde EV’s de afgelopen jaren nog geen rol van betekenis. Maar voor veel Nederlandse leasemaatschappijen wordt het nu even op de blaren zitten. Maar als ze slim waren hebben ze de afgelopen periode alvast wat opzijgezet!
Norbert van den Eijnden is voormalig ceo van Alphabet International en tegenwoordig onder andere commissaris bij Bovemij en zelfstandig adviseur voor (inter)nationale automotive bedrijven. Hij schrijft op regelmatige basis een opiniebijdrage voor Automotive.
