Garantie blijft voer voor discussie

Dossier Leasing & Finance | Nieuwe conceptdefinitie van garantie zorgt voor nog meer onduidelijkheid

Rob van de Laar Rob van de Laar
• Laatste update:

Een aanvullende garantie waar de (auto)koper voor betaalt, is eigenlijk geen garantie, maar een verzekering. En die moet dus niet door de aangesloten garagebedrijven, maar door een verzekeraar worden aangeboden. Die stelling poneerde De Nederlandsche Bank (DNB) vorig jaar. DNB maakte onderscheid tussen een fabrieksgarantie en extra garantie, bovenop de wettelijke garantie. Die laatste vorm zou als verzekering worden aangemerkt. Bovag stelde vragen over het standpunt en vervolgens werd het onderscheid wettelijk-bovenwettelijk ongedaan gemaakt. Conclusie: ook de zes maanden Bovag-garantie was dus in feite een verzekeringsproduct. Daarop maakte de Bovag zich op voor het optuigen van een eigen garantieverzekering, maar later werd aan de leden gemeld dat de garantie voorlopig nog als vanouds gegeven kon worden, zonder dat daar verzekeringstoeters en -bellen aan gehangen hoefden te worden. Daarna bleef het stil. Totdat DNB half juni plots met een ‘concept-Q&A’ over garanties op de proppen kwam. De strekking daarvan is dat de toezichthouder “in het licht van de algemeen gangbare maatstaven” garanties niet als schadeverzekering beschouwt onder drie voorwaarden:

  • De garantie is een ondergeschikt onderdeel van een koopovereenkomst;
  • De garantie heeft uitsluitend betrekking op de aard of een gebrek van het gekochte product;
  • De garantieperiode is “niet evident langer” dan de levensduur die redelijkerwijs van het product verwacht mag worden.

Daarmee lijkt DNB er toch weer anders in te staan: de Bovag-garantie lijkt aan al deze drie punten te voldoen. Marktpartijen kunnen tot 24 augustus hun mening geven over de Q&A. Daarna komt DNB met meer informatie.

Goede kant

Kunnen autobedrijven nu opgelucht ademhalen en is de verzekeringseis van de baan? De toezichthouder zelf wil daar nog geen duidelijkheid over geven. “We hebben net een consultatie uitgezet en we zijn benieuwd wat de markt ervan vindt”, zegt DNB-woordvoerder Tobias Oudejans. Na de zomer komt er meer duidelijkheid. Tot die tijd hoeven we van De Nederlandsche Bank geen concrete antwoorden te verwachten. Inhoudelijk houdt Oudejans zich op de vlakte over de lastige vraag wanneer iets nu een garantie is of een verzekering die onder DNB-toezicht valt. “Ik weet niet of die vraag lastig is. Wij houden toezicht op datgene waar we toezicht op moeten houden. Daar is niets lastigs aan.”

Voor de Bovag is de tekst van de Q&A een teken dat DNB zich heeft bedacht. Bovag-woordvoerder Paul de Waal is optimistisch: “De juridische afdronk van deze Q&A is dat de Bovag-garantie niet als verzekering wordt gezien. We moeten nog afwachten tot de consultatie is afgerond, maar wij zien hierin wel de bevestiging dat onze garantie kan blijven zoals ze is.” Bovag had eind vorig jaar contact met DNB en daaruit kwam dat er een zogeheten reikwijdteonderzoek zou worden gedaan, waarin specifiek zou worden gekeken naar de Bovag-garantie. “Wij verwachten daar na de zomer wat over te horen, maar het lijkt erop dat DNB zijn mening heeft aangepast.” Bovag vroeg zich eerder al af welk probleem DNB met de verzekeringskwestie nu wilde oplossen. “Het lijkt nu de goede kant op te gaan. En laten we wel wezen: die zes maanden Bovag-garantie is niets meer dan een belofte van onze leden. Die heeft niets te maken met de wettelijke garantie of het conformiteitsbeginsel (zie kader Nooit zonder garantie).”

Garantieverzekering duurder voor klant

p16 bovagAls voor de Bovag-garantie werkelijk een verzekering zou moeten worden opgetuigd, dan had dat impact gehad voor garagehouders, maar ook voor de consument, zegt De Waal. “Autobedrijven krijgen dan met strenge eisen te maken en er zouden ongetwijfeld minder garanties worden aangeboden. Ze zouden voor de klant ook duurder worden.” Mocht onverhoopt toch het verdict ‘verzekering’ uit de bus rollen, dan heeft Bovag wel een alternatief op de plank liggen, zegt De Waal. “Maar voor nu is het business as usual.” Cijfers over het aantal aanvullende garanties dat op occassions wordt gegeven, heeft De Waal niet. “We houden dat niet centraal bij.” Hij denkt dat ook voor elektrische voertuigen de garantie belangrijk blijft. “Wel zal garantie in het algemeen langzaam van karakter veranderen: van zekerheid achteraf, naar zekerheid vooraf: weten wat je koopt.”

Geen verplichting

Hoeveel garanties er nu precies worden verkocht bij de aankoop van een occasion, hebben garantieverzekeraars Cargarantie en Autotrust niet paraat. Volgens Luc Baetens van Cargarantie is dat sterk dealerafhankelijk. “Maar we zijn nog ver van de situatie dat iedereen een garantie neemt bij de aanschaf van een auto. We zien wel een kentering op de Nederlandse markt. Garanties staan duidelijk op de menukaart. Dat komt ook doordat de branche inmiddels meer duidelijkheid moet geven bij de verkoop op internet. Daar is nog wel een slag in te maken.” Nederland is op garantiegebied Europees gezien een vreemde eend in de bijt, zegt Baetens. “In België moeten autoverkopers bijvoorbeeld verplicht 12 maanden garantie geven. Maar het is niet aan ons om te bepalen wat een partij moet doen. Ik denk dat de markt er niet klaar voor is om massaal alle garanties om te zetten in een garantieverzekering.”

Een partij die zich nauwelijks in de discussie mengde is Cargarantie. Die biedt autobedrijven zowel een garantieverzekering als een garantie in eigen beheer. Directeur Benelux Luc Baetens maakt het niet zoveel uit wat DNB vindt. “Gebleken is dat de soep niet zo heet wordt gegeten als DNB hem opdiende. Een paar van onze concullega’s hebben de kar getrokken in de discussie, wij kijken de kat uit de boom. Uiteindelijk moeten dealer- en garagebedrijven zelf bepalen hoe zij hun garanties willen aanbieden. Maar feitelijk is er niets veranderd.” De keuze ligt dus bij de verkopende partij, vindt Baetens. “Moet een toezichthouder voor consumentenbescherming zorgen? Ik vind van niet. Als er een partij omvalt en een afgegeven garantie is niet verzekerd, dan heeft de consument daar uiteraard last van. Maar dat is de verantwoordelijkheid van de dealers, de fabrikanten en van iedereen in de branche.”

‘DNB blijft vaag’

Bovag is optimistisch gestemd en Cargarantie wacht rustig af. Autotrust-directeur Gerben van Dam is kritischer op de toezichthouder. Hij vindt vooral dat DNB te lang heeft gewacht en nu maar eens echte duidelijkheid moet geven over de vraag wanneer een garantie wel of niet verzekerd moet worden. “Er zijn vorig jaar vragen gesteld aan de minister naar aanleiding van het standpunt over garanties en het antwoord daarop was heel vaag. Bovag heeft toen aan haar leden laten weten dat ze bij DNB gingen navragen wat nu precies de bedoeling was. DNB heeft denk ik heel veel vragen van heel veel partijen gekregen, ook van ons. Vervolgens bleef het stil en nu komt de toezichthouder met een concept-Q&A die zo mogelijk nog vager is.” Van Dam heeft vooral nog vragen bij de stelling van DNB dat een garantie geen verzekering is als die geldt voor ‘de gebruikelijke levensduur’. “Wat daarmee precies bedoeld wordt, kon DNB bij navraag zelf ook niet aangeven.” Van Dam schat wel in dat het standpunt van de toezichthouder iets zal wijzigen. “Maar als je vraagt of hun concept-opvatting over garantie geldt tot en met de wettelijk bepaalde conformiteit of daar voorbij, dan blijven ze op dit moment het antwoord schuldig.”

Wettelijk of bovenwettelijk?

De Autotrust-directeur denkt dat er na de consultatie nog wel wat gaat veranderen. “De kans dat dit het is en dat de omschrijving zo vaag blijft, lijkt me klein. Er zitten te veel gaten in. De markt heeft duidelijkheid nodig, in begrijpelijke taal. Vooralsnog is het zo dat de DNB tien maanden geleden tegen Bovag zei: jullie leden verkopen mogelijk een verzekering, omdat jullie de Bovag-garantie als bovenwettelijk neerzetten. Tot op heden is iedere bovenwettelijke garantie in principe een verzekering. Daar staat DNB nu iets minder stevig in.” En dat is terecht, zegt Van Dam. “Ik denk dat niemand echt vindt dat 6 maanden Bovag-garantie een verzekering moet zijn. Aan de andere kant: als je daadwerkelijk een verlengde garantie los verkoopt, ben je gewoon aan het verzekeren. Stel dat autobedrijven zelf voor verzekeraar gaan spelen: dat is geen goede zaak. Consumenten hebben dan geen wettelijke bescherming en kunnen daarvan de dupe worden. Ze hebben dan geen bescherming bij faillissement, geen bescherming tegen oneerlijke voorwaarden en geen toegang tot de onafhankelijke ombudsman. Dat is niet goed voor de klant, maar ook niet goed voor de autobranche.”

DNB lost problemen op die er niet zijn.

Volgens Van Dam denken juristen dat het nieuwe conceptstandpunt van DNB nog steeds inhoudt dat je een verzekeringspakket moet afsluiten als je garantie bijkoopt. “En dat ontkent DNB niet.” Ook Van Dam vermoedt dat DNB het nog steeds heeft over de bovenwettelijke garantie. “De ACM zegt van de wettelijke garantie dat je daar geen geld voor mag vragen. Neem je vervolgens tegen betaling drie jaar extra garantie af, dan ben je volgens de wet aan het verzekeren. Maar daar doet DNB nu te vaag over. Van die consultatie Q&A ben ik daarom nog niet onder de indruk. Waarom geeft DNB geen duidelijkheid? In twee jaar tijd wordt driemaal iets anders geroepen. Er wordt veel lawaai gemaakt, maar wat is er uiteindelijk veranderd?” Van Dam wijst erop dat de markt voor garanties in ons land al veel minder regels kent dan in de buurlanden. “In België is de omzet uit autogaranties ongeveer een half miljard en in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland loopt dat tegen de 3 miljard euro. In Nederland zitten we ver onder de 100 miljoen euro. Zo overgereguleerd was het dus niet in Nederland. DNB lost problemen op die er niet zijn.”

Nooit zonder garantie

Een andere toezichthouder: de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft in april laten weten streng te gaan controleren of advertenties voor occasions wel altijd duidelijk zijn over de prijs. Van de auto, maar ook van de garantie. “Als een consument een auto koopt, nieuw of tweedehands, bij een professionele verkoper (dus niet een consument) heeft hij altijd zijn wettelijke rechten bij non-conformiteit. In spreektaal wordt dat ook wel garantie genoemd”, zegt woordvoerder Saskia Bierling. Non-conformiteit wil zeggen dat er een gebrek optreedt dat de gebruiker niet hoefde te verwachten. Dan moet herstel of vervanging gratis zijn. Maar de vraag blijft dan wat een consument mag verwachten. “Dat hangt onder andere af van de mededelingen van de verkoper, de prijs en de leeftijd van de auto. Het zal nooit zo zijn dat je helemaal niks mag verwachten. Een verkoper kan een auto dus niet zonder garantie, oftewel wettelijke rechten, verkopen.”

Geplaatst in rubriek:
Rob van de Laar
Rob van de Laar

Rob van de Laar is als freelance journalist verbonden aan Automotive. Zijn expertise: de autoschade- en verzekeringsbranche.

Dossier Leasing & Finance | Nieuwe conceptdefinitie van garantie zorgt voor nog meer onduidelijkheid | Automotive Online
Garantie blijft voer voor discussie

Dossier Leasing & Finance | Nieuwe conceptdefinitie van garantie zorgt voor nog meer onduidelijkheid

Rob van de Laar Rob van de Laar
• Laatste update:

Een aanvullende garantie waar de (auto)koper voor betaalt, is eigenlijk geen garantie, maar een verzekering. En die moet dus niet door de aangesloten garagebedrijven, maar door een verzekeraar worden aangeboden. Die stelling poneerde De Nederlandsche Bank (DNB) vorig jaar. DNB maakte onderscheid tussen een fabrieksgarantie en extra garantie, bovenop de wettelijke garantie. Die laatste vorm zou als verzekering worden aangemerkt. Bovag stelde vragen over het standpunt en vervolgens werd het onderscheid wettelijk-bovenwettelijk ongedaan gemaakt. Conclusie: ook de zes maanden Bovag-garantie was dus in feite een verzekeringsproduct. Daarop maakte de Bovag zich op voor het optuigen van een eigen garantieverzekering, maar later werd aan de leden gemeld dat de garantie voorlopig nog als vanouds gegeven kon worden, zonder dat daar verzekeringstoeters en -bellen aan gehangen hoefden te worden. Daarna bleef het stil. Totdat DNB half juni plots met een ‘concept-Q&A’ over garanties op de proppen kwam. De strekking daarvan is dat de toezichthouder “in het licht van de algemeen gangbare maatstaven” garanties niet als schadeverzekering beschouwt onder drie voorwaarden:

  • De garantie is een ondergeschikt onderdeel van een koopovereenkomst;
  • De garantie heeft uitsluitend betrekking op de aard of een gebrek van het gekochte product;
  • De garantieperiode is “niet evident langer” dan de levensduur die redelijkerwijs van het product verwacht mag worden.

Daarmee lijkt DNB er toch weer anders in te staan: de Bovag-garantie lijkt aan al deze drie punten te voldoen. Marktpartijen kunnen tot 24 augustus hun mening geven over de Q&A. Daarna komt DNB met meer informatie.

Goede kant

Kunnen autobedrijven nu opgelucht ademhalen en is de verzekeringseis van de baan? De toezichthouder zelf wil daar nog geen duidelijkheid over geven. “We hebben net een consultatie uitgezet en we zijn benieuwd wat de markt ervan vindt”, zegt DNB-woordvoerder Tobias Oudejans. Na de zomer komt er meer duidelijkheid. Tot die tijd hoeven we van De Nederlandsche Bank geen concrete antwoorden te verwachten. Inhoudelijk houdt Oudejans zich op de vlakte over de lastige vraag wanneer iets nu een garantie is of een verzekering die onder DNB-toezicht valt. “Ik weet niet of die vraag lastig is. Wij houden toezicht op datgene waar we toezicht op moeten houden. Daar is niets lastigs aan.”

Voor de Bovag is de tekst van de Q&A een teken dat DNB zich heeft bedacht. Bovag-woordvoerder Paul de Waal is optimistisch: “De juridische afdronk van deze Q&A is dat de Bovag-garantie niet als verzekering wordt gezien. We moeten nog afwachten tot de consultatie is afgerond, maar wij zien hierin wel de bevestiging dat onze garantie kan blijven zoals ze is.” Bovag had eind vorig jaar contact met DNB en daaruit kwam dat er een zogeheten reikwijdteonderzoek zou worden gedaan, waarin specifiek zou worden gekeken naar de Bovag-garantie. “Wij verwachten daar na de zomer wat over te horen, maar het lijkt erop dat DNB zijn mening heeft aangepast.” Bovag vroeg zich eerder al af welk probleem DNB met de verzekeringskwestie nu wilde oplossen. “Het lijkt nu de goede kant op te gaan. En laten we wel wezen: die zes maanden Bovag-garantie is niets meer dan een belofte van onze leden. Die heeft niets te maken met de wettelijke garantie of het conformiteitsbeginsel (zie kader Nooit zonder garantie).”

Garantieverzekering duurder voor klant

p16 bovagAls voor de Bovag-garantie werkelijk een verzekering zou moeten worden opgetuigd, dan had dat impact gehad voor garagehouders, maar ook voor de consument, zegt De Waal. “Autobedrijven krijgen dan met strenge eisen te maken en er zouden ongetwijfeld minder garanties worden aangeboden. Ze zouden voor de klant ook duurder worden.” Mocht onverhoopt toch het verdict ‘verzekering’ uit de bus rollen, dan heeft Bovag wel een alternatief op de plank liggen, zegt De Waal. “Maar voor nu is het business as usual.” Cijfers over het aantal aanvullende garanties dat op occassions wordt gegeven, heeft De Waal niet. “We houden dat niet centraal bij.” Hij denkt dat ook voor elektrische voertuigen de garantie belangrijk blijft. “Wel zal garantie in het algemeen langzaam van karakter veranderen: van zekerheid achteraf, naar zekerheid vooraf: weten wat je koopt.”

Geen verplichting

Hoeveel garanties er nu precies worden verkocht bij de aankoop van een occasion, hebben garantieverzekeraars Cargarantie en Autotrust niet paraat. Volgens Luc Baetens van Cargarantie is dat sterk dealerafhankelijk. “Maar we zijn nog ver van de situatie dat iedereen een garantie neemt bij de aanschaf van een auto. We zien wel een kentering op de Nederlandse markt. Garanties staan duidelijk op de menukaart. Dat komt ook doordat de branche inmiddels meer duidelijkheid moet geven bij de verkoop op internet. Daar is nog wel een slag in te maken.” Nederland is op garantiegebied Europees gezien een vreemde eend in de bijt, zegt Baetens. “In België moeten autoverkopers bijvoorbeeld verplicht 12 maanden garantie geven. Maar het is niet aan ons om te bepalen wat een partij moet doen. Ik denk dat de markt er niet klaar voor is om massaal alle garanties om te zetten in een garantieverzekering.”

Een partij die zich nauwelijks in de discussie mengde is Cargarantie. Die biedt autobedrijven zowel een garantieverzekering als een garantie in eigen beheer. Directeur Benelux Luc Baetens maakt het niet zoveel uit wat DNB vindt. “Gebleken is dat de soep niet zo heet wordt gegeten als DNB hem opdiende. Een paar van onze concullega’s hebben de kar getrokken in de discussie, wij kijken de kat uit de boom. Uiteindelijk moeten dealer- en garagebedrijven zelf bepalen hoe zij hun garanties willen aanbieden. Maar feitelijk is er niets veranderd.” De keuze ligt dus bij de verkopende partij, vindt Baetens. “Moet een toezichthouder voor consumentenbescherming zorgen? Ik vind van niet. Als er een partij omvalt en een afgegeven garantie is niet verzekerd, dan heeft de consument daar uiteraard last van. Maar dat is de verantwoordelijkheid van de dealers, de fabrikanten en van iedereen in de branche.”

‘DNB blijft vaag’

Bovag is optimistisch gestemd en Cargarantie wacht rustig af. Autotrust-directeur Gerben van Dam is kritischer op de toezichthouder. Hij vindt vooral dat DNB te lang heeft gewacht en nu maar eens echte duidelijkheid moet geven over de vraag wanneer een garantie wel of niet verzekerd moet worden. “Er zijn vorig jaar vragen gesteld aan de minister naar aanleiding van het standpunt over garanties en het antwoord daarop was heel vaag. Bovag heeft toen aan haar leden laten weten dat ze bij DNB gingen navragen wat nu precies de bedoeling was. DNB heeft denk ik heel veel vragen van heel veel partijen gekregen, ook van ons. Vervolgens bleef het stil en nu komt de toezichthouder met een concept-Q&A die zo mogelijk nog vager is.” Van Dam heeft vooral nog vragen bij de stelling van DNB dat een garantie geen verzekering is als die geldt voor ‘de gebruikelijke levensduur’. “Wat daarmee precies bedoeld wordt, kon DNB bij navraag zelf ook niet aangeven.” Van Dam schat wel in dat het standpunt van de toezichthouder iets zal wijzigen. “Maar als je vraagt of hun concept-opvatting over garantie geldt tot en met de wettelijk bepaalde conformiteit of daar voorbij, dan blijven ze op dit moment het antwoord schuldig.”

Wettelijk of bovenwettelijk?

De Autotrust-directeur denkt dat er na de consultatie nog wel wat gaat veranderen. “De kans dat dit het is en dat de omschrijving zo vaag blijft, lijkt me klein. Er zitten te veel gaten in. De markt heeft duidelijkheid nodig, in begrijpelijke taal. Vooralsnog is het zo dat de DNB tien maanden geleden tegen Bovag zei: jullie leden verkopen mogelijk een verzekering, omdat jullie de Bovag-garantie als bovenwettelijk neerzetten. Tot op heden is iedere bovenwettelijke garantie in principe een verzekering. Daar staat DNB nu iets minder stevig in.” En dat is terecht, zegt Van Dam. “Ik denk dat niemand echt vindt dat 6 maanden Bovag-garantie een verzekering moet zijn. Aan de andere kant: als je daadwerkelijk een verlengde garantie los verkoopt, ben je gewoon aan het verzekeren. Stel dat autobedrijven zelf voor verzekeraar gaan spelen: dat is geen goede zaak. Consumenten hebben dan geen wettelijke bescherming en kunnen daarvan de dupe worden. Ze hebben dan geen bescherming bij faillissement, geen bescherming tegen oneerlijke voorwaarden en geen toegang tot de onafhankelijke ombudsman. Dat is niet goed voor de klant, maar ook niet goed voor de autobranche.”

DNB lost problemen op die er niet zijn.

Volgens Van Dam denken juristen dat het nieuwe conceptstandpunt van DNB nog steeds inhoudt dat je een verzekeringspakket moet afsluiten als je garantie bijkoopt. “En dat ontkent DNB niet.” Ook Van Dam vermoedt dat DNB het nog steeds heeft over de bovenwettelijke garantie. “De ACM zegt van de wettelijke garantie dat je daar geen geld voor mag vragen. Neem je vervolgens tegen betaling drie jaar extra garantie af, dan ben je volgens de wet aan het verzekeren. Maar daar doet DNB nu te vaag over. Van die consultatie Q&A ben ik daarom nog niet onder de indruk. Waarom geeft DNB geen duidelijkheid? In twee jaar tijd wordt driemaal iets anders geroepen. Er wordt veel lawaai gemaakt, maar wat is er uiteindelijk veranderd?” Van Dam wijst erop dat de markt voor garanties in ons land al veel minder regels kent dan in de buurlanden. “In België is de omzet uit autogaranties ongeveer een half miljard en in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland loopt dat tegen de 3 miljard euro. In Nederland zitten we ver onder de 100 miljoen euro. Zo overgereguleerd was het dus niet in Nederland. DNB lost problemen op die er niet zijn.”

Nooit zonder garantie

Een andere toezichthouder: de Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft in april laten weten streng te gaan controleren of advertenties voor occasions wel altijd duidelijk zijn over de prijs. Van de auto, maar ook van de garantie. “Als een consument een auto koopt, nieuw of tweedehands, bij een professionele verkoper (dus niet een consument) heeft hij altijd zijn wettelijke rechten bij non-conformiteit. In spreektaal wordt dat ook wel garantie genoemd”, zegt woordvoerder Saskia Bierling. Non-conformiteit wil zeggen dat er een gebrek optreedt dat de gebruiker niet hoefde te verwachten. Dan moet herstel of vervanging gratis zijn. Maar de vraag blijft dan wat een consument mag verwachten. “Dat hangt onder andere af van de mededelingen van de verkoper, de prijs en de leeftijd van de auto. Het zal nooit zo zijn dat je helemaal niks mag verwachten. Een verkoper kan een auto dus niet zonder garantie, oftewel wettelijke rechten, verkopen.”

Geplaatst in rubriek:
Rob van de Laar
Rob van de Laar

Rob van de Laar is als freelance journalist verbonden aan Automotive. Zijn expertise: de autoschade- en verzekeringsbranche.