Hogere wiskunde: een bezoek aan de ruitenwisserfabriek van Champion
Voor een wisserblad staat een levensduur van de 12 tot 15 maanden, maar vier op de vijf automobilisten gaat pas tot vervanging over bij afkeur voor de apk of wanneer hij aan flarden tegen de ruit hangt. Zo blijkt uit recent onderzoek door Bovag. Wisserbladen zijn als zoveel onderdelen op een auto onopvallende componenten die door de consument pas worden opgemerkt als ze het niet meer doen. Maar wat weet een autobedrijf er meer van dan dat het een margerijk product is dat je moet proberen zo vaak mogelijk te vervangen, bij een apk bijvoorbeeld. Er zit ontzettend veel techniek verwerkt in een moderne flatblade. En er zijn honderden verschillende handelingen nodig om ze te produceren, zo blijkt bij een bezoek aan de fabriek van Federal-Mogul in het Belgische Aubange. Daar worden jaarlijks 7 miljoen wisserbladen, 5 miljoen armen en 250 miljoen losse componenten geproduceerd.
Kleine letters
Hoewel de aftermarket voor wisserbladen, in ieder geval in Nederland, wordt gedomineerd door Bosch en Valeo, speelt Federal-Mogul wereldwijd ook een stevige rol in de wisserbladen. Met het merk Champion is het sinds het einde van de jaren 70 actief in de aftermarket met ruitenwissers. Maar vooral als OE-leverancier van wisserarmen en bladen is Federal-Mogul van de grootsten. Het prijsgeven van merken en modellen mag de toeleverancier niet van zijn klanten, maar wie oplet in de fabriek ziet op de bonnen, kratten en dozen vrijwel alle modellen van de VAG merken voorbij komen. Ook BMW en Opel zijn in piepkleine lettertjes en codetaal te ontdekken. Lees hier over de nieuwe Rainy Day wisser van Champion.
Een groot deel van de productie in Aubange is geautomatiseerd. Zo gaan de rubber strippen als poeder in een tientallen meters lange machine en komen er enkele minuten later uit als wisserblad. In de tussentijd heeft het product ruim twintig verschillende productiestadia ondergaan. Van het filteren van de grondstoffen tot het extruderen tot rubberen strip en tussendoor verschillende grafietcoatings, zoutbaden, reinigingsbehandelingen, bakken in een infraroodoven en het aanbrengen van de productcode met een laser. Daarna worden de per twee stuks geproduceerde strips op maat gesneden en van elkaar gescheiden.
Gebruiksklaar
Een deel van de rubberen strips wordt verpakt en verzonden naar andere fabrieken die er ruitwissers van maken. De rest gaat door naar de afdeling die er ter plekke een gebruiksklaar eindproduct van maakt. De flatblades zijn gemaakt van twee verenstalen strippen waar het rubber tussen geklemd zit. Deze strippen komen van een grote rol, maar worden na het op maat knippen op een walsmachine in de juiste vorm gewalst voor een perfecte passing op de ruit. Na het samenvoegen van metaal en rubber verbindt de plastic bevestigingsclip voor de wisserarm de delen met elkaar. Daarna volgen aan weerszijden de spoilers die straks van bovenaf zichtbaar zijn en er voor zorgden dat de wisser op de ruit gedrukt wordt. De kunststof eindkapjes maken de wisser af.
Naast flatblades worden in Aubange ook nog traditionele metalen wissers geproduceerd, maar Federal-Mogul verwacht binnen enkele jaren alleen nog flatblades te maken en verkopen. Vrijwel iedere nieuwe auto heeft ze en voor de oudere modellen zijn er retrofit kitjes beschikbaar. Verder nemen de wisserarmen ook een groot deel van de productieruimte in beslag. Dit product is bedoeld voor de OEM’s. “We maken ze zo goed dat er geen vraag naar is vanuit de aftermarket”, zegt plantmanager René Masson trots. Een deel van de onderdelen waar de armen uit zijn opgebouwd worden in Aubange gegoten en geperst. Daarna volgt de assemblage waar veel handwerk mee gemoeid is. Vooral aan het proces van passiveren en de beschermende coating wordt veel aandacht besteed. “De matzwarte laag moet perfect zijn en mag geen enkel stofje bevatten. Autofabrikanten stellen hoge eisen aan onze producten, de foutmarges zijn ontzettend klein”, aldus Masson.
Praktijksituatie
In Aubange wordt om die reden veel tijd gestoken in het testen van wissers en armen. Op vijftig testbanken die bestaan uit waterdichte boxen waarin de frontpartijen met vooruit en wisinstallatie van verschillende automodellen staan, maken de wissers dagenlang hun slagen. De duurtestcycli zijn door de autofabrikanten voorgeschreven en verschillen per OEM. “Iedereen denkt anders over de manier van testen die het dichtst bij de praktijksituatie komt. De ene fabrikant wil zout water, de ander zoet of gedemineraliseerd water, ook de testduur, de snelheid van de wissers en de hoeveelheid water verschilt. Naast goed wissen en lang meegaan, moet een wisser ook stil zijn. In een geluidsdichte ruimte worden materialen en vormen getest die geen piepende, slepende en stuiterende geluiden maken.
Wissers voor nieuwe modellen worden in Aubange ontwikkeld op voorschriften van de autofabrikant. Tot twee jaar voor de introductie van een nieuw automodel krijgen de ingenieurs van Federal-Mogul al ontwerpschetsen onder ogen van de raampartijen om een wisser op maat te ontwikkelen. De trend die de komende jaren gaat doorzetten is de in de wisser geïntegreerde ruitensproeier. De Citroën CX had al zo’n systeem in de jaren 70, maar het werd niet breed opgepakt, nu ruim 40 jaar later lijkt de tijd wel rijp en werkt Federal-Mogul aan een moderne variant.
Aquaplaning
Naast laboratoriumtests in eigen huis en in de windtunnels van autofabrikanten, voert Federal-Mogul ook tests uit op de weg en op een eigen testbaan. Op een voormalig militair vliegveld in Malville net over de grens met Frankrijk kan het gedrag van de wissers bij snelheden tot ruim over de 200 kilometer per uur worden getest. “Voor de meeste auto’s in Europa geldt dat de wissers tot snelheden van 160 kilometer per uur hun werk moeten blijven doen”, legt een van de testrijders uit. “Maar voor een aantal Duitse merken ligt de grens op 230 kilometer per uur vanwege het ontbreken van een maximum snelheid in Duitsland.” Het gaat daarbij vooral om in hoeverre de wissers bestand zijn tegen windlift die er voor zorgt dat de wissers boven de ruit gaan zweven en niet goed meer wissen. Een aantal rondjes in een Skoda Superb en een Volkswagen Tiguan bij hevige regenval en hoge snelheden laten vooral de beperkingen van de banden zien. De wissers doen bij 180 kilometer per uur prima hun werk terwijl de auto hevig schommelt vanwege aquaplaning.
“Juist wanneer het begint met regenen of een klein beetje regent zie je het verschil tussen een goede wisser en een van mindere kwaliteit of een versleten wisser”, aldus de testcoureur. Terwijl hij met 200 kilometer per uur over een blank staande baan scheurt wijst hij op de voorruit aan op welke plekken een setje versleten wissers tegen hun beperkingen aan beginnen te lopen. Voor een leek onzichtbaar, maar voor de ingenieurs onacceptabel. “Na die eerste tekenen van verval gaat een wisser heel snel achteruit en kan het plotseling begeven. Een paar jaar terug is er in de Verenigde Staten een automobilist verongelukt omdat zijn wissers van zijn auto waaiden. De auto kwam tegen een betonblok tot stilstand omdat hij plotseling geen zicht meer had.” Op tijd vervangen dus die wissers.
Bougiefabriek
In Aubange, gelegen bij het drielandenpunt België, Luxemburg en Frankrijk bouwde Champion in het midden van de jaren 70 een bougiefabriek, maar de effecten van de oliecrises zorgden er voor dat het merk op zoek ging naar meer activiteiten om niet enkel afhankelijk te zijn van één onderdeel. In korte tijd werden voor dit doel een Italiaanse en een Amerikaanse fabrikant van ruitenwissers overgenomen en in 1978 startte de productie van wisserbladen in Aubange. In de loop van de afgelopen 40 jaar schakelde de fabriek volledig over op de ontwikkeling en productie van ruitwissers en onderdelen. In de tussentijd kwam Champion in handen van Federal-Mogul en gaat het merk een nieuwe fase is. Waarbij er naast bougies en wissers nu ook filters, remdelen en verlichting beschikbaar zijn. In Nederland wordt het merk onder meer geleverd door EPS Automotive in Waalwijk. In andere landen zijn de Champion-producten naast het traditionele distributiekanaal ook te vinden in de schappen van bouwmarkten en grote supermarkten.
