‘ik zou veeleisender mogen zijn’
U werkt al achttien jaar bij Vredestein. Was u als jochie al gek op rubber?
“Nee. Zelfs toen ik bedrijfseconomie studeerde in Rotterdam, wist ik nog niet wat ik wilde worden. En ik was ook geen briljante student. Eén keuzevak sprak me wel aan: industriële marketing. En contact met mensen. Ik heb toen stage gelopen in Hengelo bij Stork Ketels en ben in Twente blijven hangen want vrij snel daarna begon ik als trainee bij Vredestein. Nooit gedacht dat ik er zo lang zou blijven. Maar het bevalt nog steeds prima. In mijn sollicitatiebrief scheef ik ooit: ‘Ik hou van draaiende machines en recht voor z’n raap’. Dat typeert de bandenindustrie en Apollo Vredestein. Ik was bijna de enige niet-Tukker tussen de Tukkers en voelde me daarom altijd een buitenbeentje. Maar omdat ik vertrouwen en loyaliteit net zo hoog aansla als zij, heb ik hier mijn draai enorm goed gevonden.”
Waren er ook periodes dat het ging vervelen?
“Ja verschillende. Maar precies op die momenten kwam de volgende uitdaging op mijn pad. En omdat ik in zoveel verschillende functies, afdelingen en ook landen werkte, bleef het boeiend en kon ik me blijven ontwikkelen.”
Jullie gaan een nieuwe fabriek openen in Hongarije. Waarom?
“Apollo Tyres zorgt voor een nieuwe filosofie en impulsen, we zijn nu veel meer gericht op groei. In de nieuwe fabriek kunnen we nu ook het eerste montageverhaal volledig meenemen. De kennis die je opdoet bij eerste montage – alle strenge eisen van nu – is belangrijk en geeft ons merk weer een enorme lift.”
Goede ontwikkeling dus, die Indiase eigenaar?
“Zeker. In 2004 zijn we verkocht aan de Russen (Amtel holding, red) en dat was geen gelukkig huwelijk. Uit de failliete boedel zijn wij als enige verkocht aan het Indiase Apollo en tot onze grote opluchting bleken zij gelukkig wél echte bandenmensen. Al het geld dat werd verdiend in de Europese markt werd teruggestopt in de Europese organisatie. Er zijn nieuwe ambities, er is een nieuwe fabriek en we hebben een nieuw kantoor in Amsterdam. Sinds die overname in 2009 hebben we er driehonderd medewerkers bij, waardoor we inmiddels de grootste commerciële werkgever van Twente zijn. Daarbij is de merkbeleving heel erg Nederlands.”
Heeft u ook wel eens gedacht: ‘Wat willen ze daar in India nu weer van ons?’
“Ja, zeker, we werden toch samengevoegd met een heel andere cultuur en ik begreep sommige beslissingen niet. Van zelfstandig bedrijf werden we een matrixstukje binnen een globaal werkende organisatie. Voor een bedrijf dat totaal op zijn eigen pad was, betekende dat aanpassen geblazen. Mijn taak was, en is, om verder te blijven kijken dan iedereen. Dat is niet altijd gemakkelijk, want soms loop je door de ambities van de organisatie wel eens tegen dingen aan waarvan je denkt: ‘Hoe zorg ik dat ik iedereen daarin mee krijg?’ Want ik vind het ook erg belangrijk dat mensen zich veilig en geborgen voelen binnen de organisatie en hun talenten kunnen ontplooien.”
Hoe gaat dat nu?
“Goed want bij het vervlechten van de twee culturen merkten we ook al gauw dat heel veel al hetzelfde was. Het grote verschil was dat er bij Apollo veel meer ambitie heerste. We kregen opeens enorm veel projecten binnen. Die Indiase mensen kunnen chaos veel beter managen dan wij. Ga maar eens een dag rondlopen in India. Alles wat er op je afkomt, ademt chaos. Al die verschillende projecten voelden voor sommige mensen ook als chaos. Zoveel tegelijk. Maar het was het waard en ik kan absoluut zeggen dat we zonder Apollo nooit zover gekomen waren. We waren wel vooruitstrevend, maar toch iets te braaf. En wat we van de Indiase cultuur hebben geleerd is: wees niet te trots. Je moet wel de fighting spirit houden.”
‘ De Indiase cultuur brengt ons wel fighting spirit bij.’
Van Wessum in ‘t kort
Naam: Jaap van Wessum / Geboortedatum: 1 juni 1968 te Den Haag / Woonplaats: Velp / Opleiding: Bedrijfseconomie aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam / Carrière binnen Apollo Vredestein: 1997 -1999 Verkoop Nederland, 1999-2001 Verkoop Engeland, 2001-2004 Marketing Communicatie Manager, 2004-2008 Landenmanager Scandinavië, 2008-2009 Landenmanager Nederland, 2009 Commercieel directeur / Relatie: Getrouwd met Teresa, huisvrouw / Kinderen: 3 dochters: Carlijn (12), Florentien (10) en Minouk (6) / Hobby’s: werken, hardlopen, fietsen.
Hoe global bent u zelf?
“Voor mij was die verandering niet zo erg, ik was al het buitenbeentje en gewend me aan te passen. Daarbij werd ik al snel meegenomen in de Apollo-cultuur. Ik moest ruim een jaar lang elk kwartaal voor kwartaalcijfers naar India vliegen. Of dat een cultuurshock was? Nee, ik ging dan toch van luchthavens naar de betere hotels en terug. Waar ik uiteraard wel van schrok, was het enorme verschil tussen arm en rijk. We sponsoren daar een weeshuis en wat je daar ziet is schrijnend. En dan zit je een half uur later weer aan de dis in je vijfsterrenhotel. Het besef dat we het hier enorm goed hebben, is wel doorgedrongen.”
Waar loopt u als leidinggevende tegenaan?
“Ik ben wel eens te gemakkelijk, zou veeleisender mogen zijn. Als je veertien countrymanagers onder je hoede hebt, kun je ook niet iedereen aan de hand meenemen. Er heerst grote vrijheid. Dat is ook goed, maar ik zou wel meer analytische ondersteuning en begeleiding kunnen geven. Dat is nu ook het plan. We gaan meer op data aansturen, voorheen was dat vooral onderbuikgevoel. Dat mag nu gemarineerd worden in zakelijkheid. En we kijken waarin we nog beter kunnen worden. Je kunt mensen ook motiveren zonder heel eisend te zijn. Er is een veranderingsproces gaande, maar het nieuwe moet niet ten koste gaan van wat er al is opgebouwd. Dat is een spanningsveld dat ik goed moet managen.”
Wat is de beste managementtip?
“Een van de vorige ceo’s van Vredestein, Rob Oudshoorn, zei altijd dat je medewerkers alle vrijheid moet geven in het zakendoen. Maar als je merkt dat het niet klopt, moet dat recht voor z’n raap gezegd worden, zonder dat daar consequenties aan vast hangen. Zo van: ‘Er is een fout gemaakt, maar het vertrouwen blijft. Zorg jij nu maar dat je alles in orde maakt.’ Daar werk ik nog steeds mee. Nog een tip die ik kreeg toen ik nog in de buitendienst werkte: kraak nooit je concurrentie af, maar concentreer je op je eigen bedrijf en wat jij kunt.”
‘Mijn taak is om verder vooruit te kijken dan de rest.’
Wat is, met de komst van de zelfrijdende auto, de band van de toekomst?
“Ik durf het niet te zeggen. Begin 2000 dacht men nog dat alles op runflats zou staan. Dat is niet uitgekomen, terwijl onze Spacemaster (een opvouwbare reserveband, red) het tegen alle verwachtingen in wel enorm goed deed. Als bandenindustrie laat je je toch leiden door wat de auto-industrie oppakt. Momenteel wil men een zo laag mogelijke rolweerstand, om een laag energielabel te halen. Er komt wel een toename van het gebruik van de vierseizoenenband, zeker in gematigde klimaten zoals het onze.”
‘Voorspelbaarheid levert duurzame relaties op’ is een van de missionstatements van Apollo Vredestein. Hoe is dat bij u persoonlijk?
“Daar kan ik ook in mee. Ik ben al veertien jaar getrouwd, heb drie dochters en we wonen al jaren in Velp, waar onze kinderen heerlijk kunnen opgroeien. Mijn basis is heel belangrijk voor mij. Je kunt me voor allerlei uitdagingen stellen en me wekenlang op pad sturen. Als thuis alles maar loopt, kan ik alles aan. Dit werk kan ik ook alleen maar doen omdat ik thuis goede afspraken heb gemaakt. Mijn vrouw is bereid om de zorg en opvoeding van onze kinderen voor haar rekening te nemen, en het is voor mij heerlijk thuiskomen in de wetenschap dat alles geregeld is. Dan valt alles van me af, ben ik een echte huisman en kan ik heerlijk cocoonen. Het gezegde ‘achter iedere succesvolle man staat een sterke vrouw’ is in mijn geval zeker waar.”
En behalve cocoonen, wat doet u?
“Eerlijk is eerlijk: ik heb weinig vrije tijd en ik ben een behoorlijke workaholic. Maar ik loop een beetje hard, en ik fiets. En iedere zaterdag ben ik langs de lijn van het hockeyveld te vinden, bij mijn dochters. Daarnaast heb ik een sterke band met mijn familie, we gaan bijvoorbeeld vaak met mijn broers en zussen op vakantie, heerlijk.”
Over Apollo Vredestein
Bij Apollo Vredestein worden banden geproduceerd voor auto’s, landbouwvoertuigen en fietsen. Sinds 2009 is het onderdeel van het Indiase Apollo Tyres Ltd. Het is sinds jaar en dag gevestigd in Enschede en sinds deze zomer zit een deel van de directie in Amsterdam. Het merk produceert jaarlijks ongeveer zes miljoen banden die vooral worden verkocht in de vervangingsmarkt. Slechts een klein deel wordt direct aan grote automobielfabrikanten geleverd. Met de komst van een nieuwe fabriek in Hongarije gaat het merk ook meer doen in de eerste montage. Er werken 1.400 mensen bij het concern.
