De Verenigde Naties moesten onlangs de regels voor het meten van de actieradius van een EV uitleggen aan typegoedkeuringsinstanties zoals de RDW. De fabrikanten zullen ongetwijfeld hun auto’s optimaliseren voor de nieuwe test, waardoor het opgegeven verbruik (of actieradius) weer verder zal afwijken van de praktijk. Toch is 2018 voor ons het jaar van de elektrificatie. Jarenlang waren er veel EV-plannen, maar nog meer scepsis. Nu is de stap naar vergaande elektrificatie van het wagenpark echt gezet. Volkswagen meldt momenteel te bouwen aan de laatste generatie modellen met verbrandingsmotor. Vrijwel iedere fabrikant heeft miljarden gereserveerd voor de ontwikkeling van elektrische aandrijflijnen. En dat heeft gevolgen voor alle delen van de branche, ook voor de aftersales en schade. Dit jaar is de motor van de elektrificatie gestart, komend jaar wordt er flink gas gegeven en in 2020 is de EV op volle snelheid.

Grip verloren

Een bijna vijf decennia oud bedrijf, Interstate Tire & Rubber Company uit Delft, verdween begin januari uit de branche. Onder meer door een te soepel betalingsbeleid; een van de grootste klanten, bandengroothandel Brückmuller uit Oostenrijk, had een betalingsachterstand van 1,2 miljoen euro. Het ging zelf failliet en sleurde Interstate mee de afgrond in. 

Het in eveneens januari failliet verklaarde Wheels&Tyres is inmiddels weer doorgestart, onder leiding van oprichter Bert Reedijk. Hij verkocht zijn bedrijf in 2013 aan een investeringsmaatschappij, maar trekt nu zelf weer aan de touwtjes.

Turboscheiding 

Garrett (eigendom van Honeywell), een van de grootste fabrikanten van autoturbo’s, en Turbo’s Hoet, de grootste distributeur van turbo’s in Europa, beëindigen na vier decennia hun samenwerking. Turbo’s Hoet verkocht naast nieuwe ook gereviseerde turbo’s van Garrett, maar volgens Honeywell gebruikte Turbo’s Hoet geen originele Garrett-onderdelen. Volgens Turbo’s Hoet verbiedt Garett zijn distributeurs om bepaalde typen turbo’s te reviseren, maar reviseert ze vervolgens zelf wel. Concurrent Turbo Direct uit Almere was al officieel distributeur van Garrett Turbo’s en is nu nog de enige in de Benelux. Turbo’s Hoet blijft gewoon nieuwe en gereviseerde Garrett-producten verkopen, er zijn immers verschillende inkoopkanalen.

Terberg versterkt leaseBusiness

In februari dit jaar ging Vincent Peeters weg als ceo van Business Lease. In april werd Mas van Steenis directeur van Business Lease Nederland. Zou de een hebben geweten wat de ander niet wist? In september werd immers de fusie tussen Business Lease en Terberg aangekondigd. Eerstgenoemde wil iets meer afstand van zijn leaseportefeuille om zich als onafhankelijke mobiliteitsmakelaar te kunnen positioneren (het kocht dit jaar bijvoorbeeld Fleetsupport), Terberg zoekt juist groei in de zakelijke lease, waarmee het wat minder afhankelijk wordt van de private leasetak.

Dweilen met de kraan open

Staatssecretaris  Menno Snel van Financiën is niet te benijden. Hij wil héél graag af van de import van jong gebruikte auto’s. Hij procedeert zich suf (vaak tevergeefs) en constateert dat de Belastingdienst en RDW veel werk verrichten voor relatief weinig bpm. Maar tegelijkertijd wil hij niet belazerd worden door de auto-industrie en dus worden de bpm-tabellen niet aangepast, ook al lijken auto’s komend jaar door de nieuwe WLTP-testmethodiek een hogere CO₂-fabrieksopgave en dus een hogere bpm-aanslag te krijgen. Gevolg: de import van jong gebruikt wordt wéér interessanter. De kraan staat wagenwijd open en Snel is naarstig opzoek naar een nieuwe, grotere dweil. Maar of hij die gaat vinden, is zeer de vraag. De enige oplossing is het afschaffen van de bpm, maar voor dat gebeurt moet er nog heel wat water door de Rijn stromen.

Goud waard

Computerprogramma Partneo zou worden gebruikt om te sjoemelen met onderdelenprijzen, stelt de uitvinder van de software. Volgens hem gebruikt adviesbureau Accenture het programma om autofabrikanten inzage te geven in het prijsbeleid van concurrenten. De prijzen van diverse onderdelen zouden op deze manier kunstmatig zijn opgedreven. Onzin, vinden diverse aftermarketspelers. “Als er voldoende vraag naar deze onderdelen is en de OEM’s ze maar duur genoeg maken, dan zorgen wij er wel voor dat ze beschikbaar komen voor een acceptabele prijs”, zeggen ze. Toch zijn inmiddels onderzoeken gestart naar de prijzen van schadedelen (door o.a. Focwa) en in Duitsland gaan stemmen op om het designrecht van autofabrikanten af te schaffen.

Eindelijk…

Diverse (managers van) leasemaatschappijen, importeurs en dealers wonnen hem al eens, maar na Vredestein (Rob Oudshoorn) kende de Automotive Company of the Year (tot 2016 de Manager of the Year) geen winnaar uit de aftermarket. Dit jaar was het dan toch raak: Fource Automotive Source, de grootste onderdelenleverancier in ons land, kaapte de hoofdprijs weg voor de neus van leasemaatschappij Hiltermann en dealerholding Autohaag Zeeuw. Een terechte overwinning voor deze onderdelengigant, die dit jaar zijn positie in de schadeherstelmarkt verstevigd zag met de overname van Vanesch Verf.

Dotterbloem

Ook dit jaar wist de autobranche het beklaagdenbankje weer te vinden. Politie en justitie deden tientallen invallen bij criminele autobedrijven en verhuurders. Bij Van Mossel was er een frauderende boekhouder die ruim een miljoen euro ontvreemde – en daarvoor werd veroordeeld. De meeste aandacht ging echter naar de Dotterbloem-zaak, waarin de tenderfraude bij justitie en defensie centraal stond. Hoofdverdachte Jacques H. werd zwaar gestraft. Hij kreeg een gevangenisstraf van één jaar opgelegd. Andere ambtenaren kregen voornamelijk werkstraffen. In de zaak rond Renault werd de voormalige VKV Groep-directie vrijgesproken. Al met al was de opbrengst voor het OM (los van de miljoenenschikkingen met de importeurs en een aangescherpte handelwijze bij tenders) magertjes. En dus werd er door het OM hoger beroep aangetekend. Wordt komend jaar vervolgd.  

Beursgang wordt afgang

Het jaar 2018 was een jaar van gemengde gevoelens voor Leaseplan, de grootste leaseorganisatie van Nederland. Onder leiding van Tex Gunning werd het bedrijf klaargemaakt voor een beursgang: zo werd het occasionconcept Carnext flink opgepoetst en ook de verkoop van Mobility Mixx werd dit jaar afgerond. Maar het negatieve sentiment, vooral rond de restwaarde van diesels, zorgden ervoor dat het bedrijf niet de waarde werd toegedicht die het zichzelf had voorgerekend. De beursgang werd eerst een aantal malen uit- en uiteindelijk afgesteld. 

Lease koopt

Ook in de leasebranche werden er dit jaar diverse overnames gedaan. International Car Lease Holding blijft groeien (het kocht dit jaar Westlease) en XLLease werd ingelijfd door Volkswagen Pon Financial Services. Overnames leiden ook tot nieuwe namen. Zo werden Noordlease en Leasevisie omgedoopt tot het nogal corporate klinkende Hitachi Capital Mobility. Bij Strix Lease en Autolease Company – onderdeel van Automotive Company of the Year finalist Hiltermann Groep – werd juist teruggegrepen naar een in Nederland bekende naam: beide leasebedrijven werden samengevoegd onder de holdingnaam, Hiltermann Lease.

Nieuwe pensionado’s

Van sommige mensen kun je je eigenlijk niet voorstellen dat ze zich daadwerkelijk terugtrekken uit de branche als ze met pensioen mogen. Onder de pensionado’s van dit jaar onder andere Robert Nienhuis van Noordlease, die op 57-jarige leeftijd zijn bedrijf aan Hitachi verkocht. En Ton Vestering, de V in VWE (Vestering Worldwide Export), die nog wel aandeelhouder blijft. En André van Leeuwen van onderdelenleverancier Kavo, die na 32 jaar aan de weg timmeren de directie overdeed aan Herald Nijenhuis en Peter Bloemberg. En wat te denken van Piet Zeeuw, de eigenaar van Automotive Company of the Year-finalist Autohaag Zeeuw, die zijn dochters zijn bedrijf zag overnemen. Erick Vermei nam na 30 jaar afscheid van opleidingsinstituut IVA. En naast hen nog vele anderen waartegen we zeggen: geniet ervan, rust uit en kijk niet te vaak achterom.

Mobilitijd

Wat doe je als je diesels enerzijds onder vuur liggen en het Europees Parlement anderzijds instemt met een aangescherpte uitstootnorm voor 2030 (namelijk een verlaging met 40 procent vergeleken met 2021)? Dan ga je voor waterstof en EV. Vooral bij onze Oosterburen wordt met miljarden gesmeten, zowel door de overheid (voor de ontwikkeling van accu’s) als door fabrikanten als Volkswagen AG, waarvan het naamgevende merk ook bekend maakte te willen samenwerken met Ford. Ook op het gebied van autodelen snuffelen fabrikanten aan elkaar: Car2Go (Daimler) en BMW (Drive Now) trekken voortaan zelfs samen op. We gaan een nieuwe mobilitijd in.

Vader, vriend en oom

Het jaar begon met stakende Peugeot-dealers. Uit onvrede met het beleid van PSA bestelden zij gedurende een korte periode geen auto’s meer. Het probleem school onder meer in de margestructuur. Veel haalde de staking niet uit, voor komend jaar trekt PSA de broekriem nog iets verder aan. Het onderliggende probleem is dat PSA – en andere fabrikanten – onder druk van de elektrificering en naderende entree van de techreuzen in de autoretail het businessmodel aanpassen. Dat betekent minder marge voor retailers, gecombineerd met een fabrikant die meer gaat retailen en geld wil verdienen met de verkoop van data. En dat kan de fabrikant allemaal prima zelf. Waar fabrikant en importeur ooit de vader, broer en oom was van een dealer en er vooral gekibbeld werd om de margeverdeling, zijn ze straks de grootste concurrent. Voor de dealer blijft plek, maar geld verdienen met verkoop en service van auto’s wordt maand na maand lastiger. 

Duurzaamheid als business

De jury van de Automotive Talent of the Year had het goed gezien: winnaar Stijn Otten heeft veel talenten, maar als lijnmanager binnen een corporate structuur werken is daar niet één van. Het is dan ook geen toeval dat op de dag dat de fusie tussen zijn werkgever Business Lease en Terberg Leasing aangekondigd werd, Otten het voor gezien hield bij het bedrijf. Otten –

Die Pim van ’t Hoenderdaal (34, Molco Car Parts) en Goshi Cheragwandi (35, Nissan Motors Nederland) achter zich liet bij de verkiezing – verwacht binnen enkele weken meer duidelijkheid te kunnen geven over zijn toekomst. De jury weet wel in welke richting hij het moeten zoeken. “Duurzaamheid zit hem in het bloed en hart in plaats van in return-on-investment. Hij is één analyticus die mensen meekrijgt, als een coachende manager.”      

Wilde rivier

Een kabbelend beekje werd door toedoen van Marktplaats dit jaar een wilde rivier. Het begon met Bovag, dat met zijn eigen portal Viabovag.nl de macht van Marktplaats en Autoscout24 wil breken. Daarna stopte de Ebay-dochter met het ‘subsidiëren’ van de dataleveranciers zoals Wheelerdelta, die daarop hun businessmodel omgooiden en een bijdrage willen van de portalen (die voorheen nooit hoefden te betalen). Als klap op de vuurpijl werd onder druk van Viabovag.nl ook het prijsmodel aangepast. Voorheen kon het autobedrijf één prijs invullen voor de auto en enkele pakketten doorgeven, die vervolgens op alle portalen getoond werd. Nu kan er per auto per portal een andere prijs gerekend worden, met daarbij ook de mogelijkheid om opties automatisch bij de prijs op te laten tellen. Stand van zaken eind 2018: nog lang niet iedere portal betaalt, de eerste ‘uniek geprijsde’ auto laat nog even op zich wachten en retailers wachten af of zij uiteindelijk de rekening krijgen.

EV slurpt subsidie

Dat de overheid wetten graag wetten mag maken zonder gehinderd te worden door relevante kennis van zaken, leidt af en toe tot een mooie selectieve verontwaardiging. Bijvoorbeeld als iemand de minister van Financiën even voorrekent hoeveel subsidie een Teslarijder krijgt. Of als bekend wordt gemaakt welke auto’s er het meest gebruik maken van de MIA- en Vamil: de i-Pace en Tesla. Volgend jaar moeten deze dure jongens het doen met een Teslataks, waarbij over de waarde boven de 50 duizend euro de reguliere bijtelling geldt. Wordt deze te vroeg ingevoerd, zoals het FD stelde? Welnee, met de Golf, i3, Leaf, Ampera-e, Kona en Niro-e zijn er inmiddels voldoende alternatieven. En auto’s van dik boven de 50 duizend euro zijn weer voorbehouden aan een selectievere groep leaserijders, en daar is natuurlijk niets mis mee. Hoewel, als die aanschafsubsidie van 6 duizend euro erdoor komt, rest natuurlijk wel de vraag: geldt die Teslataks over de aanschafprijs voor of na subsidie?

Eén is de norm

Een vergaande samenwerking tussen Focwa en Bovag stokte lange tijd op het keurmerk. Vlak voor de zomer deden beide partijen water bij de wijn. Bovag schrapte de voorwaarde dat werk aan vitale componenten uitsluitend aan dealers mag worden uitbesteed. Dat mag nu aan iedere gekwalificeerde specialist. Focwa ging omlaag met de frequentie van auditering. Of het compromis een voorbode is van meer samenwerking tussen Woerden en Bunnik blijft koffiedikkijken. Ondertussen wordt er in de branche al heel lang gesmoesd dat de herstelsector gewoonweg te klein is voor twee brancheverenigingen.

Waarheen, waarvoor?

Van consultants tot en met brancheverenigingen: iedereen deed zijn zegje over de invloed van die almaar complexer wordende auto op de schadebranche. We publiceerden dit jaar zelf een analyse op basis van Audatex-cijfers waaruit bleek dat de schadelast steeds sneller stijgt, voornamelijk door de hogere onderdelenprijzen. Het spoorde Focwa aan tot een onderzoek, dat volgend jaar wordt gepresenteerd. Adviseur Leo Oude Essink analyseerde dat er gemiddeld meer auto’s met rijhulpsystemen bij onderzoeken zijn betrokken dan auto’s zonder, wat weer in twijfel werd getrokken door onderzoeksbureau Thatcham. En Bovag sloot de rij met een onderzoek waarin werd geconcludeerd dat de omzet in 2030 ongeveer een derde lager ligt dan nu en dat het aantal schadegevallen met 40 procent afneemt Schades worden jaar-op-jaar ongeveer 1,2 procent duurder. Bronnen melden ons dat opdrachtgevers dit resultaat nu gebruiken om aan te tonen dat het dus allemaal wel meevalt met die stijging. En daarom komt Bovag snel met een uitgebreidere analyse, want op nieuwe auto’s zou die stijging significant hoger zijn.

Le Cost Killer valt

Hij reeg in zijn carrière veel successen aaneen, maar in november viel het doek voor Carlos Ghosn, topman van de Renault-Nissan-Mitsubishi alliantie die hij zelf had gesmeed. Ghosn zou zichzelf en familieleden via allerlei frauduleuze betalingsconstructies hebben verrijkt ten koste van het bedrijf. Een Nederlands investeringsfonds voor startups zou in werkelijkheid zijn gebruikt om luxeappartementen te kopen waar Ghosn gratis in kon wonen. Boze tongen beweren dat Nissan, dat evenals Mitshibishi de topman heeft ontslagen, uit was op een groter belang in de alliantie, die in ieder geval wel verdergaat.

Kans met Brexit

De Brexit-deal is er nog altijd niet door, maar zorgde dit jaar wel voor gespannen gezichten (net als de importoorlog tussen China en de Verenigde Staten). Toch zijn de autofabrikanten hoopvol over de deal die er nu ligt, vooral vanwege de transitieperiode van 21 maanden waarin er niets verandert. Overigens kan zo’n Brexit ook kansen betekenen, bijvoorbeeld voor de RDW. De Europese Commissie heeft een wijziging voorgesteld waardoor straks auto’s die in het Verenigd Koninkrijk zijn goedgekeurd, wél nog een keer gekeurd kunnen worden in een ander EU-land.

Goed gelezen

In 2018 bezocht u met zijn allen ongeveer 2,5 miljoen keer onze website, goed voor een kleine vijf miljoen pageviews. In totaal werd de website bezocht vanuit 180 landen. Na Nederland (88,9%) is de site het meest bezocht vanuit de Duitsland (2,3%), Frankrijk (1,9%), België (1,7%) en de VS (1,6%).  
Maar wat las u nu zoal? Zoals ieder jaar zijn het vooral de faillissementen en overnames die de meeste aandacht kregen. Hieronder hebben we per nieuwscategorie het meest gelezen artikel op een rij gezet. Voor de goede orde: Van Mossel staat 12 keer in de Top 50 van de meest gelezen artikelen.

Merkkanaal       Ford Nederland roept 29 duizend auto’s terug
Occasions         WOK-data niet meer openbaar
Leasing              Volkswagen Pon Financial Services koopt twee leaseportefeuilles
Schade              Geevers Auto Parts overgenomen door Autodis
Internationaal    ‘Diesel stoot minder fijnstof uit dan benzinemotor’
Aftermarket        Bandengroothandel Reedijk failliet
Personen           Johan Claassen vertrekt bij Opel Nederland
Universelen        Autoservice Reeuwijk in beroep tegen faillissement
Overig                 Politie doet inval bij Blink Auto’s in Soest

Doorsjoemelen

Ook op sjoemelgebied was er dit jaar weer een en ander te melden. Een aantal hooggeplaatste heren bij Volkswagen (Diess) en Audi (Stadler) werden op de korrel genomen, waarbij Bram Schot de ceo-functie van Stadler bij Audi overnam. En nu in deze laatste maand van het jaar het ook Opel wordt verdacht van het gebruik van sjoemelsoftware in de Astra, verwachten we dat we ook volgend jaar nog wel een sjoemeljaar ingaan.

Luchtje rond Musk

Elon Musk liet dit jaar ook weer van zich horen: de oprichter van Tesla beschuldigde een Britse reddingswerker van pedofilie en speculeerde via twitter ook nog over een overname. Voor dat laatste vergrijp werd hij door beurswaakhond SEC gesommeerd af te treden als bestuursvoorzitter, het eerste vergrijp leidde in ieder geval tot een paar dagen van stilte onder de discipelen die tegenwoordig hele boeken schrijven over hoe Musk denkt. We zijn inderdaad reuzebenieuwd wat iemand denkt voordat hij besluit een man die zijn leven waagt om kinderen uit een ondergestroomde grot te redden tot pedo te bombarderen.

Ontvallen

De kleur van de autobranche wordt gemaakt door mensen. Jonge talenten rukken op, oudgedienden zwaaien af, en sommige gezichtsbepalers komen te overlijden. Dit jaar onder andere Job van Vliet van Inter-Sprint, Peter Kruyt (57) van CED, Jan Hylkema sr. (76) van Peugeotdealer Hylkema, Jan Nooteboom (89) van Profile Car & Tyreservice-bedrijven Nooteboom, voormalig Focwa-secretaris Jan Koolen (68), Martin Saris (56), directeur van Geevers Autoparts en Hans van Mierlo (77) van het gelijknamige schadebedrijf. Ben Eerdman (56) overleed tijdens de aanslag in het Duitse Münster in juli. En Peter Scholten van Toyota Scholten overleed op nieuwjaarsdag van dit jaar, op 71-jarige leeftijd: de eerste dag van zijn pensioen. Anderen zijn internationaal bekend zoals Sergio Marchionne (66), die afgelopen zomer overleed. Maar bekend of onbekend, ze werden allemaal bemind. Daarom staan we hierbij nog een keer bij ze stil.

 

De Verenigde Naties moesten onlangs de regels voor het meten van de actieradius van een EV uitleggen aan typegoedkeuringsinstanties zoals de RDW. De fabrikanten zullen ongetwijfeld hun auto’s optimaliseren voor de nieuwe test, waardoor het opgegeven verbruik (of actieradius) weer verder zal afwijken van de praktijk. Toch is 2018 voor ons het jaar van de elektrificatie. Jarenlang waren er veel EV-plannen, maar nog meer scepsis. Nu is de stap naar vergaande elektrificatie van het wagenpark echt gezet. Volkswagen meldt momenteel te bouwen aan de laatste generatie modellen met verbrandingsmotor. Vrijwel iedere fabrikant heeft miljarden gereserveerd voor de ontwikkeling van elektrische aandrijflijnen. En dat heeft gevolgen voor alle delen van de branche, ook voor de aftersales en schade. Dit jaar is de motor van de elektrificatie gestart, komend jaar wordt er flink gas gegeven en in 2020 is de EV op volle snelheid.

Grip verloren

Een bijna vijf decennia oud bedrijf, Interstate Tire & Rubber Company uit Delft, verdween begin januari uit de branche. Onder meer door een te soepel betalingsbeleid; een van de grootste klanten, bandengroothandel Brückmuller uit Oostenrijk, had een betalingsachterstand van 1,2 miljoen euro. Het ging zelf failliet en sleurde Interstate mee de afgrond in. 

Het in eveneens januari failliet verklaarde Wheels&Tyres is inmiddels weer doorgestart, onder leiding van oprichter Bert Reedijk. Hij verkocht zijn bedrijf in 2013 aan een investeringsmaatschappij, maar trekt nu zelf weer aan de touwtjes.

Turboscheiding 

Garrett (eigendom van Honeywell), een van de grootste fabrikanten van autoturbo’s, en Turbo’s Hoet, de grootste distributeur van turbo’s in Europa, beëindigen na vier decennia hun samenwerking. Turbo’s Hoet verkocht naast nieuwe ook gereviseerde turbo’s van Garrett, maar volgens Honeywell gebruikte Turbo’s Hoet geen originele Garrett-onderdelen. Volgens Turbo’s Hoet verbiedt Garett zijn distributeurs om bepaalde typen turbo’s te reviseren, maar reviseert ze vervolgens zelf wel. Concurrent Turbo Direct uit Almere was al officieel distributeur van Garrett Turbo’s en is nu nog de enige in de Benelux. Turbo’s Hoet blijft gewoon nieuwe en gereviseerde Garrett-producten verkopen, er zijn immers verschillende inkoopkanalen.

Terberg versterkt leaseBusiness

In februari dit jaar ging Vincent Peeters weg als ceo van Business Lease. In april werd Mas van Steenis directeur van Business Lease Nederland. Zou de een hebben geweten wat de ander niet wist? In september werd immers de fusie tussen Business Lease en Terberg aangekondigd. Eerstgenoemde wil iets meer afstand van zijn leaseportefeuille om zich als onafhankelijke mobiliteitsmakelaar te kunnen positioneren (het kocht dit jaar bijvoorbeeld Fleetsupport), Terberg zoekt juist groei in de zakelijke lease, waarmee het wat minder afhankelijk wordt van de private leasetak.

Dweilen met de kraan open

Staatssecretaris  Menno Snel van Financiën is niet te benijden. Hij wil héél graag af van de import van jong gebruikte auto’s. Hij procedeert zich suf (vaak tevergeefs) en constateert dat de Belastingdienst en RDW veel werk verrichten voor relatief weinig bpm. Maar tegelijkertijd wil hij niet belazerd worden door de auto-industrie en dus worden de bpm-tabellen niet aangepast, ook al lijken auto’s komend jaar door de nieuwe WLTP-testmethodiek een hogere CO₂-fabrieksopgave en dus een hogere bpm-aanslag te krijgen. Gevolg: de import van jong gebruikt wordt wéér interessanter. De kraan staat wagenwijd open en Snel is naarstig opzoek naar een nieuwe, grotere dweil. Maar of hij die gaat vinden, is zeer de vraag. De enige oplossing is het afschaffen van de bpm, maar voor dat gebeurt moet er nog heel wat water door de Rijn stromen.

Goud waard

Computerprogramma Partneo zou worden gebruikt om te sjoemelen met onderdelenprijzen, stelt de uitvinder van de software. Volgens hem gebruikt adviesbureau Accenture het programma om autofabrikanten inzage te geven in het prijsbeleid van concurrenten. De prijzen van diverse onderdelen zouden op deze manier kunstmatig zijn opgedreven. Onzin, vinden diverse aftermarketspelers. “Als er voldoende vraag naar deze onderdelen is en de OEM’s ze maar duur genoeg maken, dan zorgen wij er wel voor dat ze beschikbaar komen voor een acceptabele prijs”, zeggen ze. Toch zijn inmiddels onderzoeken gestart naar de prijzen van schadedelen (door o.a. Focwa) en in Duitsland gaan stemmen op om het designrecht van autofabrikanten af te schaffen.

Eindelijk…

Diverse (managers van) leasemaatschappijen, importeurs en dealers wonnen hem al eens, maar na Vredestein (Rob Oudshoorn) kende de Automotive Company of the Year (tot 2016 de Manager of the Year) geen winnaar uit de aftermarket. Dit jaar was het dan toch raak: Fource Automotive Source, de grootste onderdelenleverancier in ons land, kaapte de hoofdprijs weg voor de neus van leasemaatschappij Hiltermann en dealerholding Autohaag Zeeuw. Een terechte overwinning voor deze onderdelengigant, die dit jaar zijn positie in de schadeherstelmarkt verstevigd zag met de overname van Vanesch Verf.

Dotterbloem

Ook dit jaar wist de autobranche het beklaagdenbankje weer te vinden. Politie en justitie deden tientallen invallen bij criminele autobedrijven en verhuurders. Bij Van Mossel was er een frauderende boekhouder die ruim een miljoen euro ontvreemde – en daarvoor werd veroordeeld. De meeste aandacht ging echter naar de Dotterbloem-zaak, waarin de tenderfraude bij justitie en defensie centraal stond. Hoofdverdachte Jacques H. werd zwaar gestraft. Hij kreeg een gevangenisstraf van één jaar opgelegd. Andere ambtenaren kregen voornamelijk werkstraffen. In de zaak rond Renault werd de voormalige VKV Groep-directie vrijgesproken. Al met al was de opbrengst voor het OM (los van de miljoenenschikkingen met de importeurs en een aangescherpte handelwijze bij tenders) magertjes. En dus werd er door het OM hoger beroep aangetekend. Wordt komend jaar vervolgd.  

Beursgang wordt afgang

Het jaar 2018 was een jaar van gemengde gevoelens voor Leaseplan, de grootste leaseorganisatie van Nederland. Onder leiding van Tex Gunning werd het bedrijf klaargemaakt voor een beursgang: zo werd het occasionconcept Carnext flink opgepoetst en ook de verkoop van Mobility Mixx werd dit jaar afgerond. Maar het negatieve sentiment, vooral rond de restwaarde van diesels, zorgden ervoor dat het bedrijf niet de waarde werd toegedicht die het zichzelf had voorgerekend. De beursgang werd eerst een aantal malen uit- en uiteindelijk afgesteld. 

Lease koopt

Ook in de leasebranche werden er dit jaar diverse overnames gedaan. International Car Lease Holding blijft groeien (het kocht dit jaar Westlease) en XLLease werd ingelijfd door Volkswagen Pon Financial Services. Overnames leiden ook tot nieuwe namen. Zo werden Noordlease en Leasevisie omgedoopt tot het nogal corporate klinkende Hitachi Capital Mobility. Bij Strix Lease en Autolease Company – onderdeel van Automotive Company of the Year finalist Hiltermann Groep – werd juist teruggegrepen naar een in Nederland bekende naam: beide leasebedrijven werden samengevoegd onder de holdingnaam, Hiltermann Lease.

Nieuwe pensionado’s

Van sommige mensen kun je je eigenlijk niet voorstellen dat ze zich daadwerkelijk terugtrekken uit de branche als ze met pensioen mogen. Onder de pensionado’s van dit jaar onder andere Robert Nienhuis van Noordlease, die op 57-jarige leeftijd zijn bedrijf aan Hitachi verkocht. En Ton Vestering, de V in VWE (Vestering Worldwide Export), die nog wel aandeelhouder blijft. En André van Leeuwen van onderdelenleverancier Kavo, die na 32 jaar aan de weg timmeren de directie overdeed aan Herald Nijenhuis en Peter Bloemberg. En wat te denken van Piet Zeeuw, de eigenaar van Automotive Company of the Year-finalist Autohaag Zeeuw, die zijn dochters zijn bedrijf zag overnemen. Erick Vermei nam na 30 jaar afscheid van opleidingsinstituut IVA. En naast hen nog vele anderen waartegen we zeggen: geniet ervan, rust uit en kijk niet te vaak achterom.

Mobilitijd

Wat doe je als je diesels enerzijds onder vuur liggen en het Europees Parlement anderzijds instemt met een aangescherpte uitstootnorm voor 2030 (namelijk een verlaging met 40 procent vergeleken met 2021)? Dan ga je voor waterstof en EV. Vooral bij onze Oosterburen wordt met miljarden gesmeten, zowel door de overheid (voor de ontwikkeling van accu’s) als door fabrikanten als Volkswagen AG, waarvan het naamgevende merk ook bekend maakte te willen samenwerken met Ford. Ook op het gebied van autodelen snuffelen fabrikanten aan elkaar: Car2Go (Daimler) en BMW (Drive Now) trekken voortaan zelfs samen op. We gaan een nieuwe mobilitijd in.

Vader, vriend en oom

Het jaar begon met stakende Peugeot-dealers. Uit onvrede met het beleid van PSA bestelden zij gedurende een korte periode geen auto’s meer. Het probleem school onder meer in de margestructuur. Veel haalde de staking niet uit, voor komend jaar trekt PSA de broekriem nog iets verder aan. Het onderliggende probleem is dat PSA – en andere fabrikanten – onder druk van de elektrificering en naderende entree van de techreuzen in de autoretail het businessmodel aanpassen. Dat betekent minder marge voor retailers, gecombineerd met een fabrikant die meer gaat retailen en geld wil verdienen met de verkoop van data. En dat kan de fabrikant allemaal prima zelf. Waar fabrikant en importeur ooit de vader, broer en oom was van een dealer en er vooral gekibbeld werd om de margeverdeling, zijn ze straks de grootste concurrent. Voor de dealer blijft plek, maar geld verdienen met verkoop en service van auto’s wordt maand na maand lastiger. 

Duurzaamheid als business

De jury van de Automotive Talent of the Year had het goed gezien: winnaar Stijn Otten heeft veel talenten, maar als lijnmanager binnen een corporate structuur werken is daar niet één van. Het is dan ook geen toeval dat op de dag dat de fusie tussen zijn werkgever Business Lease en Terberg Leasing aangekondigd werd, Otten het voor gezien hield bij het bedrijf. Otten –

Die Pim van ’t Hoenderdaal (34, Molco Car Parts) en Goshi Cheragwandi (35, Nissan Motors Nederland) achter zich liet bij de verkiezing – verwacht binnen enkele weken meer duidelijkheid te kunnen geven over zijn toekomst. De jury weet wel in welke richting hij het moeten zoeken. “Duurzaamheid zit hem in het bloed en hart in plaats van in return-on-investment. Hij is één analyticus die mensen meekrijgt, als een coachende manager.”      

Wilde rivier

Een kabbelend beekje werd door toedoen van Marktplaats dit jaar een wilde rivier. Het begon met Bovag, dat met zijn eigen portal Viabovag.nl de macht van Marktplaats en Autoscout24 wil breken. Daarna stopte de Ebay-dochter met het ‘subsidiëren’ van de dataleveranciers zoals Wheelerdelta, die daarop hun businessmodel omgooiden en een bijdrage willen van de portalen (die voorheen nooit hoefden te betalen). Als klap op de vuurpijl werd onder druk van Viabovag.nl ook het prijsmodel aangepast. Voorheen kon het autobedrijf één prijs invullen voor de auto en enkele pakketten doorgeven, die vervolgens op alle portalen getoond werd. Nu kan er per auto per portal een andere prijs gerekend worden, met daarbij ook de mogelijkheid om opties automatisch bij de prijs op te laten tellen. Stand van zaken eind 2018: nog lang niet iedere portal betaalt, de eerste ‘uniek geprijsde’ auto laat nog even op zich wachten en retailers wachten af of zij uiteindelijk de rekening krijgen.

EV slurpt subsidie

Dat de overheid wetten graag wetten mag maken zonder gehinderd te worden door relevante kennis van zaken, leidt af en toe tot een mooie selectieve verontwaardiging. Bijvoorbeeld als iemand de minister van Financiën even voorrekent hoeveel subsidie een Teslarijder krijgt. Of als bekend wordt gemaakt welke auto’s er het meest gebruik maken van de MIA- en Vamil: de i-Pace en Tesla. Volgend jaar moeten deze dure jongens het doen met een Teslataks, waarbij over de waarde boven de 50 duizend euro de reguliere bijtelling geldt. Wordt deze te vroeg ingevoerd, zoals het FD stelde? Welnee, met de Golf, i3, Leaf, Ampera-e, Kona en Niro-e zijn er inmiddels voldoende alternatieven. En auto’s van dik boven de 50 duizend euro zijn weer voorbehouden aan een selectievere groep leaserijders, en daar is natuurlijk niets mis mee. Hoewel, als die aanschafsubsidie van 6 duizend euro erdoor komt, rest natuurlijk wel de vraag: geldt die Teslataks over de aanschafprijs voor of na subsidie?

Eén is de norm

Een vergaande samenwerking tussen Focwa en Bovag stokte lange tijd op het keurmerk. Vlak voor de zomer deden beide partijen water bij de wijn. Bovag schrapte de voorwaarde dat werk aan vitale componenten uitsluitend aan dealers mag worden uitbesteed. Dat mag nu aan iedere gekwalificeerde specialist. Focwa ging omlaag met de frequentie van auditering. Of het compromis een voorbode is van meer samenwerking tussen Woerden en Bunnik blijft koffiedikkijken. Ondertussen wordt er in de branche al heel lang gesmoesd dat de herstelsector gewoonweg te klein is voor twee brancheverenigingen.

Waarheen, waarvoor?

Van consultants tot en met brancheverenigingen: iedereen deed zijn zegje over de invloed van die almaar complexer wordende auto op de schadebranche. We publiceerden dit jaar zelf een analyse op basis van Audatex-cijfers waaruit bleek dat de schadelast steeds sneller stijgt, voornamelijk door de hogere onderdelenprijzen. Het spoorde Focwa aan tot een onderzoek, dat volgend jaar wordt gepresenteerd. Adviseur Leo Oude Essink analyseerde dat er gemiddeld meer auto’s met rijhulpsystemen bij onderzoeken zijn betrokken dan auto’s zonder, wat weer in twijfel werd getrokken door onderzoeksbureau Thatcham. En Bovag sloot de rij met een onderzoek waarin werd geconcludeerd dat de omzet in 2030 ongeveer een derde lager ligt dan nu en dat het aantal schadegevallen met 40 procent afneemt Schades worden jaar-op-jaar ongeveer 1,2 procent duurder. Bronnen melden ons dat opdrachtgevers dit resultaat nu gebruiken om aan te tonen dat het dus allemaal wel meevalt met die stijging. En daarom komt Bovag snel met een uitgebreidere analyse, want op nieuwe auto’s zou die stijging significant hoger zijn.

Le Cost Killer valt

Hij reeg in zijn carrière veel successen aaneen, maar in november viel het doek voor Carlos Ghosn, topman van de Renault-Nissan-Mitsubishi alliantie die hij zelf had gesmeed. Ghosn zou zichzelf en familieleden via allerlei frauduleuze betalingsconstructies hebben verrijkt ten koste van het bedrijf. Een Nederlands investeringsfonds voor startups zou in werkelijkheid zijn gebruikt om luxeappartementen te kopen waar Ghosn gratis in kon wonen. Boze tongen beweren dat Nissan, dat evenals Mitshibishi de topman heeft ontslagen, uit was op een groter belang in de alliantie, die in ieder geval wel verdergaat.

Kans met Brexit

De Brexit-deal is er nog altijd niet door, maar zorgde dit jaar wel voor gespannen gezichten (net als de importoorlog tussen China en de Verenigde Staten). Toch zijn de autofabrikanten hoopvol over de deal die er nu ligt, vooral vanwege de transitieperiode van 21 maanden waarin er niets verandert. Overigens kan zo’n Brexit ook kansen betekenen, bijvoorbeeld voor de RDW. De Europese Commissie heeft een wijziging voorgesteld waardoor straks auto’s die in het Verenigd Koninkrijk zijn goedgekeurd, wél nog een keer gekeurd kunnen worden in een ander EU-land.

Goed gelezen

In 2018 bezocht u met zijn allen ongeveer 2,5 miljoen keer onze website, goed voor een kleine vijf miljoen pageviews. In totaal werd de website bezocht vanuit 180 landen. Na Nederland (88,9%) is de site het meest bezocht vanuit de Duitsland (2,3%), Frankrijk (1,9%), België (1,7%) en de VS (1,6%).  
Maar wat las u nu zoal? Zoals ieder jaar zijn het vooral de faillissementen en overnames die de meeste aandacht kregen. Hieronder hebben we per nieuwscategorie het meest gelezen artikel op een rij gezet. Voor de goede orde: Van Mossel staat 12 keer in de Top 50 van de meest gelezen artikelen.

Merkkanaal       Ford Nederland roept 29 duizend auto’s terug
Occasions         WOK-data niet meer openbaar
Leasing              Volkswagen Pon Financial Services koopt twee leaseportefeuilles
Schade              Geevers Auto Parts overgenomen door Autodis
Internationaal    ‘Diesel stoot minder fijnstof uit dan benzinemotor’
Aftermarket        Bandengroothandel Reedijk failliet
Personen           Johan Claassen vertrekt bij Opel Nederland
Universelen        Autoservice Reeuwijk in beroep tegen faillissement
Overig                 Politie doet inval bij Blink Auto’s in Soest

Doorsjoemelen

Ook op sjoemelgebied was er dit jaar weer een en ander te melden. Een aantal hooggeplaatste heren bij Volkswagen (Diess) en Audi (Stadler) werden op de korrel genomen, waarbij Bram Schot de ceo-functie van Stadler bij Audi overnam. En nu in deze laatste maand van het jaar het ook Opel wordt verdacht van het gebruik van sjoemelsoftware in de Astra, verwachten we dat we ook volgend jaar nog wel een sjoemeljaar ingaan.

Luchtje rond Musk

Elon Musk liet dit jaar ook weer van zich horen: de oprichter van Tesla beschuldigde een Britse reddingswerker van pedofilie en speculeerde via twitter ook nog over een overname. Voor dat laatste vergrijp werd hij door beurswaakhond SEC gesommeerd af te treden als bestuursvoorzitter, het eerste vergrijp leidde in ieder geval tot een paar dagen van stilte onder de discipelen die tegenwoordig hele boeken schrijven over hoe Musk denkt. We zijn inderdaad reuzebenieuwd wat iemand denkt voordat hij besluit een man die zijn leven waagt om kinderen uit een ondergestroomde grot te redden tot pedo te bombarderen.

Ontvallen

De kleur van de autobranche wordt gemaakt door mensen. Jonge talenten rukken op, oudgedienden zwaaien af, en sommige gezichtsbepalers komen te overlijden. Dit jaar onder andere Job van Vliet van Inter-Sprint, Peter Kruyt (57) van CED, Jan Hylkema sr. (76) van Peugeotdealer Hylkema, Jan Nooteboom (89) van Profile Car & Tyreservice-bedrijven Nooteboom, voormalig Focwa-secretaris Jan Koolen (68), Martin Saris (56), directeur van Geevers Autoparts en Hans van Mierlo (77) van het gelijknamige schadebedrijf. Ben Eerdman (56) overleed tijdens de aanslag in het Duitse Münster in juli. En Peter Scholten van Toyota Scholten overleed op nieuwjaarsdag van dit jaar, op 71-jarige leeftijd: de eerste dag van zijn pensioen. Anderen zijn internationaal bekend zoals Sergio Marchionne (66), die afgelopen zomer overleed. Maar bekend of onbekend, ze werden allemaal bemind. Daarom staan we hierbij nog een keer bij ze stil.