Til er niet te zwaar aan

Met de opmars van winterbanden is de belasting door het tillen van banden en wielen kwadratisch toegenomen. Menig monteur zal een diep zucht slaken als in het najaar en het voorjaar de bandenwisselweken weer beginnen. Dat is de reden waarom brancheorganisatie Vaco al een aantal jaren veel aandacht besteedt aan het beperken van de fysieke belasting, onder meer door toepassing van goede tiltechnieken. “Als je verkeerd beweegt, en zeker als je verkeerd tilt, misbruik je in feite je lichaam”, zegt Arie Verhoef, senior beleidsmedewerker bij Vaco. “Ga maar eens onder een dashboard liggen om iets te repareren, of ga maar voor een auto staan werken aan iets onder de motorkap dat heel ver van je vandaan is. Zo kijken we ook naar het tillen in de werkplaats. Nu de pensioengerechtigde leeftijd steeds verder omhoog gaat, wordt het ook steeds belangrijker dat we in goede conditie blijven.” 

Ziekteverzuim

Duurzame inzetbaarheid, zo noemen ze dat bij Vaco. De brancheorganisatie is in 2012 een trainingsprogramma voor zijn leden begonnen. Daarbij is de hulp ingeschakeld van Step, een landelijke organisatie die werknemers traint om tijdens hun werk beter met hun lichaam om te gaan. “Trainers van Step zijn bij 120 Vaco-werkplaatsen geweest”, vertelt Verhoef. “Ze hebben daar instructies gegeven maar ze hebben ook met alle monteurs een half uur meegelopen om te kijken wat ze doen en hoe ze bewegen. Zo konden ze op maat gemaakt advies aan de monteurs geven over hoe ze door beter te bewegen hun lichaam kunnen sparen. Ook werd gewezen op het gebruik van hulpmiddelen. Alle deelnemende bedrijven waren daar enthousiast over.” 

Volgens het ministerie van Volksgezondheid is ‘het bewegingsapparaat’ bij mannen verantwoordelijk voor 33,6 procent van het ziekteverzuim. Bovag meldt dat in de autobranche 40 procent van het ziekteverzuim komt door fysieke overbelasting. Een groot deel van die uitval komt door rugklachten. Iedere dag ziekteverzuim kost gemiddeld 250 euro. Het is dus niet zo vreemd dat ook Bovag actief is met voorlichting over dit onderwerp.

Wiellift

Vaco werkt aan een nieuwe voorlichtingsactie met betrekking tot het tillen in de werkplaats. “Trainingen op dit gebied moet je herhalen”, zegt Arie Verhoef. “Daar is zeker nog winst te boeken.” In elk geval verspreidt Vaco een poster die medewerkers nog eens wijst op de juiste manieren om te bewegen en te tillen. Maar de leveranciers van equipment doen ook een duit in het zakje. Steeds vaker bieden zij hef- en tilapparatuur aan. Speciaal met het oog op de bandenwisselweken zijn er ook veel karretjes op de markt waarmee complete sets wielen van en naar de opslag kunnen worden gereden. 

Explora biedt bijvoorbeeld dit soort apparatuur aan, vertelt manager verkoop binnendienst René van Arkel. “We hebben trolleys waarmee je een complete set wielen kunt verplaatsen, maar we hebben ook een wiellift in het programma waarmee je de band optilt van een auto die op de brug staat. Je rolt dan de lift met band en al door de werkplaats. Veel bandendemontageapparaten hebben ook weer een eigen lift. Je kunt zo dus de banden van het montageapparaat naar de auto op de brug transporteren zonder ze ook maar een moment te tillen.”

Zware wielen

Ook CBX Nederland ziet een groeiende vraag naar dergelijke hulpmiddelen. “Dat is niet zo gek, als je ziet dat wielen niet alleen groter worden in diameter, maar ook steeds breder”, zegt directeur Maurits Golüke. “We hebben een wiellift van Teco in het assortiment waarmee je zonder fysieke inspanning een wiel op een balancer kunt aanbrengen. Tot nu toe was dat alleen een volautomatische wiellift die zelf het gewicht van het wiel detecteert. Maar met het oog op de groeiende vraag hebben we nu ook een semi-automatische wiellift uitgebracht, een apparaat met minder componenten en daardoor voor een gunstigere prijs.” Juist bij het plaatsen van wielen op balanceerapparaten of bandendemontageapparaten, speelt het gewicht een steeds belangrijkere rol. “Als je het wiel even moet verplaatsen om bijvoorbeeld een andere conus te monteren, dan is het niet prettig als je dat handmatig doet. Zeker niet met zware wielen. De kans is dan groot dat zowel het apparaat als het wiel beschadigd worden.” CBX werkt nu aan een uitbreiding van deze apparatuur. “We zijn nu ook bezig met een wiellift van het merk Vamag, waarmee je het wiel op brughoogte naar beneden en omhoog kunt tillen. Dat is de volgende stap in ergonomisch werken.” 

Rollenbaan

De vraag bij Explora komt vooral van dealerbedrijven, zegt Van Arkel. “De groeiende vraag komt mede doordat wielen steeds groter worden. Kijk eens naar de Volvo XC0, daar zitten enorme wielen onder. Er wordt nu steeds meer geïnvesteerd in apparatuur om die wielen te tillen.” Maar er is nog meer nodig, vindt Van Arkel. “Het meeste worden wielen vervoerd tussen het bandendemonteerapparaat en het balanceerapparaat. Wij hebben nu een rollenbaan tussen die twee machines gemaakt. Je schuift het wiel er vanaf het demonteerapparaat op, een bandenpomp zorgt dat de band op spanning wordt gebracht en je schuift het zo door naar de balanceermachine. En daar kun je de band dan weer oppakken met de wiellift.” Maar voor dergelijke geavanceerde systemen is nog weinig belangstelling. “Er zijn een paar autobedrijven die dit hebben aangeschaft”, aldus Van Arkel. “Maar je moet er veel mensen voor overtuigen. Er is op het gebied van ergonomie nog een wereld te winnen.”