De zelfrijdende auto is nog lang niet zelfkeurend
Sinds Tesla en Google de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s serieus ter hand hebben genomen, buitelen de toekomstvoorspellingen over elkaar heen. Want binnenkort wordt alles anders. Zelfrijdende auto’s zijn niet meer van u en van mij, maar van ons allemaal. Ze vinden zelf hun weg terwijl wij de krant lezen. En keuren? Ook dat doen ze zelf. Min of meer.
Dossiervorming
Voordat auto’s zichzelf kunnen keuren, zijn we nog wel even bezig, zegt directeur Theo van Leeuwen van equipmentleverancier Autec-VLT. “Zelfrijdende auto’s zitten vol met sensoren. Als zo’n sensor een keer een tik krijgt en niet meer exact goed staat, wordt zo’n auto een ongeleid projectiel. Je kunt die sensoren niet één keer per jaar controleren, dat moet permanent gebeuren door de auto zelf. Er moet in zulke voertuigen een systeem voor zelfdiagnose komen, zodat de auto zelf kan bepalen of hij nog veilig is of niet.” Daarnaast is bij de zelfrijdende voertuigen ook de dossiervorming van groot belang. “Alles wat er aan zo’n auto wordt gedaan, elke onderhoudsbeurt, elke bandenwissel moet in een elektronisch dossier worden vastgelegd. Maar ik weet niet of de overheid in staat is om die dossiervorming te reguleren.”
Autec-VLT is als een van de weinige bedrijven in Nederland aangesloten bij Cita, het wereldwijde platform waarin overheden en bedrijven samenwerken aan verbetering van technische keuringen van motorvoertuigen. “Bij het laatste congres van Cita in Dubai is veel gesproken over de zelfrijdende auto”, zegt Van Leeuwen. “Duidelijk is wel dat er nog heel wat barrières geslecht moeten worden. Maar eerst moet de overheid duidelijk maken wat ze willen, dan kunnen wij wel vertellen of het technisch mogelijk is.”
Scenario’s
De overheid, in het bijzonder de RDW, studeert nog op de verschillende toekomstscenario’s. “Ook zonder dat er zelfrijdende auto’s aan te pas komen, speelt telematica een belangrijke rol in de visie van de RDW op de toekomst van de apk”, zegt Hens Peeters Weem, manager apk bij de RDW. “We willen proberen om eerst de testapparatuur met RDW te laten communiceren. Dat zou heel goed kunnen bij de nieuwe roetmeting. Binnen niet al te lange tijd wordt de norm voor de roetmeting vernieuwd, waarbij een verbeterde opaciteitsmeter of een deeltjesteller wordt gebruikt. We willen dan proberen om apparatuur te laten ontwikkelen die de uitslag van de meting direct naar de RDW doorstuurt. We weten dan zeker dat die meting goed is en dan hoeft er voor dat onderdeel ook geen steekproefcontroleur naartoe.” Dat is dan de eerste stap. “De volgende stap is dat de auto zelf data naar de RDW stuurt”, zegt Peeters Weem. “Als een bepaalde auto bijvoorbeeld continu zelf zijn remmen controleert, dan is controle van de remmen niet meer nodig.”
Dieselgate
Dat zou echter betekenen dat de autofabrikanten eerst de techniek moeten ontwikkelen waarmee een auto zijn eigen systemen kan keuren. Leon Andriessen, oprichter en directeur van equipmentproducent TBA-TEN, zet daar vraagtekens bij. “Door dieselgate is die mogelijkheid eigenlijk van de baan – de auto-industrie heeft zich daarbij immers niet van zijn betrouwbaarste kant laten zien.” Mede hierdoor verwacht Andriessen de toepassing van telematica in de apk op zijn vroegst pas in 2025. “Dat zou dan bijvoorbeeld kunnen gaan om de controle van sensoren in het voertuig die zorgen voor de plaatsbepaling bij zelfrijdende auto’s. Of om het controleren van elektrische aandrijving of waterstofaandrijving.” Maar in alle gevallen is de techniek op dit moment nog niet zo ver. “De ontwikkeling van die telematica toepassing kost zeker nog een jaar of drie, vier. Dan heb je iets ontwikkeld dat van toepassing is op de allernieuwste auto’s, maar die komen pas na vier jaar voor apk in de werkplaats.”
Een auto die zijn eigen systemen keurt? Door dieselgate is dat van de baan.
Ook Hens Peeters Weem voorziet nog jaren van ontwikkeling voordat telematica in de apk een feit is. “We moeten eerst afwachten wat voor techniek er gebruikt gaat worden voor de roetmeting, wanneer we dat weten moet er apparatuur worden ontwikkeld die met de RDW kan communiceren en de wetgeving moet intussen ook worden aangepast. Ook moet de branche de tijd krijgen om zich aan te passen. Alle apk-keuringsstations moeten de gelegenheid krijgen om de juiste apparatuur te kopen, en de fabrikanten van apparatuur moeten de tijd krijgen om het te ontwikkelen en te produceren.”
Nog vijftig jaar
En ook als die technische ontwikkeling plaatsvindt, is daarmee de apk zoals we die nu kennen, nog niet overbodig geworden. “De periodieke keuring van motorvoertuigen is door de Verenigde Naties opgelegd aan alle landen. Er is dus al een wettelijke verplichting”, zegt Theo van Leeuwen. “Bovendien blijft het nodig om regelmatig zaken als reminrichting, stuurinrichting en dragende delen van het voertuig te keuren.” Ook Leon Andriessen ziet op de lange termijn nog steeds het nut van een fysieke keuring. “Ik ben er zeker van dat de apk blijft, net als de emissiemeting. En vergeet niet dat auto’s steeds ouder worden. Dus in 2030 keuren we nog auto’s van 2010. ” Hens Peeters Weem bekijkt het getalsmatig. “Het huidige wagenpark van 8 miljoen voertuigen is over vijftig jaar pas vrijgesteld van apk. Tot die tijd moeten ze gekeurd worden en bij de huidige auto’s heb je een fysieke keuring nodig van bijvoorbeeld de dragende constructie van het voertuig, en de toestand van de banden. Dergelijke zaken kunnen we niet elektronisch keuren. Misschien komt er een tijd dat dit wel kan, ik sluit niet uit dat er ooit auto’s zijn die zichzelf helemaal kunnen controleren. Maar dat is in de toekomst. Heel ver in de toekomst.”
I&M: apk geleidelijk aanpassen
Behalve de RDW hebben we ook het ministerie van Infrastructuur & Milieu gevraagd om een visie op de toekomst van de apk. Wat is voor Den Haag de stip op de horizon? Die stip is er niet, zegt Yvonne Doorduyn, woordvoerder van minister Schultz van Haegen. “We zijn geen apk-beleid voor over vijftig jaar aan het maken; de apk zal geleidelijk aangepast worden aan de ontwikkelingen van voertuigen. De mogelijkheden van voertuigen om zelf diagnoses te stellen zullen in de toekomst bijvoorbeeld wel toenemen. Er zal wellicht op andere zaken worden gefocust, zoals software en updates daarvan. Ik denk trouwens dat er altijd wel een vorm van een apk-systeem zal zijn, omdat ‘de auto’ niet alles zal kunnen overnemen. Daarbij duurt het nog tientallen jaren voordat het huidige wagenpark geheel is vervangen.”
