Regeerakkoord: betalen voor gebruik is nog geen rekeningrijden

Een investering in de mobiliteit van de toekomst. Zo zou de mobiliteitsparagraaf van het vandaag aan de Tweede Kamer gepresenteerde regeerakkoord in een zin kunnen worden samengevat. Er wordt 2 miljard euro gereserveerd voor investeringen in een infrastructuur die aansluit op mobility as a service, de zelfrijdende elektrische auto en diversiteit van vervoersoplossingen (OV, fiets, auto). Een opvallend detail uit het akkoord is het al eerder uitgesproken ambitie om in 2030 alleen nog de verkoop van emissieloze auto’s toe te staan. RAI Vereniging, de branchevereniging van onder andere auto-importeurs, laat bij monde van woordvoerder Floris Liebrand weten dat “de industrie er klaar voor is”. De vereniging is dan ook – zij het met enige reservering – positief over het bereikte akkoord.

Ook branchevereniging Bovag zegt verheugd te zijn met het akkoord vanwege de aandacht voor mobiliteit, maar is minder te spreken over de verhoging van het btw-tarief voor fietsenmakers van 6 naar 9 procent en over de plannen voor een kilometerheffing voor vrachtwagens. Het experimenteren met het betalen voor gebruik juicht de branchevereniging toe. “De kilometerheffing bij alleen vrachtverkeer, die ook in het regeerakkoord staat, is volgens ons niet de slimste manier om met betalen naar gebruik aan de slag te gaan, want de techniek om per kilometer te betalen heeft zich bij vracht al bewezen in het buitenland. De gedragseffecten zijn bij vrachtverkeer nihil.”Het Regeerakkoord van VVD, D66, CDA en ChristenUnie vindt u in de Automotive Kennisbank.

Als goedmakertje voor de btw-verhoging voor fietsenmakers oppert Bovag een betere, eenvoudige leaseregeling voor fietsen-van-de-zaak en de terugkeer van de bedrijfsfietsregeling.
RAI Vereniging ziet het betalen naar gebruik ook als positief onderdeel van het regeerakkoord. Voorzitter Steven van Eijck: “Dit kabinet laat met dit regeerakkoord zien dat het naar de mobiliteitsmarkt heeft geluisterd en openstaat voor samenwerking. Dat is essentieel voor het uitvoeren van dit regeerakkoord. Om de ambities van dit Kabinet effectief uit te voeren met passende maatregelen, speelt de mobiliteitsindustrie een belangrijke rol. Die samenwerking willen wij graag aangaan.”

Zelfrijdende EV’s

Het regeerakkoord sluit aan bij de presentatie van de Miljoenennota op Prinsjesdag, waarin de investeringen duidelijk zijn geënt op een nabije toekomst met (semi-)zelfrijdende elektrische auto’s. Zowel de infrastructuur als het belastingstelsel moeten hier de komende jaren op worden aangepast. In het regeerakkoord staan bijvoorbeeld plannen om de tank- en infrastructuur klaar te maken voor een nieuw wagenpark, waarbij de levering en exploitatie van de laadapparatuur zelf de verantwoordelijkheid blijft van marktpartijen. “Het streven is dat uiterlijk in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos zijn. Uitfasering van de fiscale stimulering van emissieloze auto’s wordt in lijn gebracht met deze ambitie”, zo staat in het akkoord.Door de investeringen in de huidige EV’s loopt Nederland achter met waterstof.

Verder wil de overheid toe naar één systeem voor de categorieën en borden van milieuzones. “Door het instellen van een milieuzone en het hanteren van lagere parkeertarieven voor emissieloze auto’s hebben gemeenten instrumenten om de luchtkwaliteit in binnensteden te verbeteren”, schrijft het kabinet. “De bestaande maximumsnelheden blijven in stand, waarbij de geldende veiligheids- en milieunormen steeds leidend zijn. Samen met de Mobiliteitsalliantie voeren we deze kabinetsperiode pilots uit om ervaringen op te doen met alternatieve vormen van vervoer en betaling, zonder dat dit leidt tot een systeem van rekeningrijden.”

Met de Mobiliteitsalliantie voeren we pilots uit met alternatieve vormen van vervoer en betaling, zonder dat dit leidt tot rekeningrijden.

Voor een inhaalslag in infrastructuur stelt het kabinet cumulatief 2 miljard euro beschikbaar in de eerstkomende drie jaar. Daarna wordt het structurele budget met 100 miljoen euro verhoogd. Bij de verdeling van deze middelen wordt aangesloten bij de bestaande verdeelsleutel tussen weg, water en openbaar vervoer, met uitzondering van een eenmalig bedrag van 100 miljoen euro dat wordt vrijgemaakt voor cofinanciering vanuit het Rijk voor fietsinfrastructuur en fietsparkeervoorzieningen. Het Infrastructuurfonds wordt omgevormd tot een Mobiliteitsfonds, waarbij vanaf 2030 de financiële middelen niet langer verdeeld worden tussen de “traditionele modaliteiten” (wegen, spoor, water), maar volgens “een nieuwe indeling
die aansluit op de agenda voor slimme en duurzame mobiliteit”. Daarbij spelen de zelfrijdende auto en Mobility as a Service een prominente rol.

Goede stap

De Mobiliteitsalliantie, waar onder meer ANWB, RAI Vereniging, VNA en Bovag deel van uitmaken, ziet het regeerakkoord als een goede stap vooruit om de mobiliteits- en duurzaamheidsuitdagingen in ons land aan te pakken. De alliantie is tevreden dat de keuzes van het kabinet op een aantal belangrijke punten aansluiten op haar eigen visie. Met onder meer 2 miljard euro aan extra investeringen in mobiliteit en 100 miljoen euro voor de fiets, een verkeersveiligheidsmanifest, een klimaatwet en inzet op integrale mobiliteit. Positief is de alliantie ook over de pilots die gestart gaan worden voor betalen naar gebruik.

Niet ver genoeg

Natuur&Milieu geeft het nieuwe kabinet weinig krediet voor het akkoord. Een mager 5je is het rapportcijfer van de milieulobby. “De doelstelling van tenminste 49 procent CO2-reductie en inzet voor 55 procent is een streven, geen harde doelstelling. De voorgestelde maatregelen gaan niet ver genoeg”, aldus Geertje van Hooijdonk, directeur a.i. van Natuur & Milieu. “Positieve maatregelen zijn de invoering van een klimaatwet en een kilometerheffing voor vrachtverkeer.”

Leasebranchevereniging VNA ziet in het regeerakkoord een basis voor een duurzamer mobiliteitsbeleid. Renate Hemerik, directeur VNA: “Uit onderzoek blijkt dat een schone en zuinige auto ook zónder financiële prikkel steeds belangrijker wordt in het wagenparkbeleid en voor de keuze van nieuwe leaseauto’s. Ook private lease is een stimulans om voor consumenten een emissieloze auto te kiezen zonder hoge investeringen.”