Tpms: Hausse of hopeloos?
De verplichte invoering van tpms is deels een zegen, deels een vloek voor de auto- en bandenbedrijven die ermee te maken krijgen. Enerzijds komen klanten vaker op bezoek bij de specialist om het tpms-systeem van hun auto op peil te houden en dat levert handel op – en niet alleen bij het tweejaarlijkse bezoek bij het wisselen van zomer- naar winterbanden. Anderzijds zal het, zeker in piektijden, in de werkplaats drukker worden, want een bandenwissel kost dankzij de vereisten van het tpms-systeem nu eenmaal meer tijd; sensoren moeten worden gecheckt, eventueel vervangen en opnieuw worden ingeleerd. En dat alles kost de klant meer geld, wat een goede klantvoorlichting vergt.
Die aandachtspunten worden steeds actueler, want met een gemiddelde levensduur van 150 duizend kilometer zijn veel tpms-sensoren van het eerste uur nu wel zo’n beetje aan vervanging toe, terwijl apk-keurmeesters de eerste auto’s op de brug krijgen waarbij het systeem een van de aandachtspunten is. Maar hoewel veel marktkenners een tpms-hausse voorspellen, blijkt niet elk auto- of bandenbedrijf zich daar nog volledig van bewust. John van de Pitte, manager service en aftersales bij Würth Nederland. “De branche is nog niet klaar voor tpms,” zegt hij, “maar de markt is er. Er is in verhouding weinig vraag naar tpms-apparatuur en -sensoren, afgezien van een handjevol specialisten. De verkopen op dit gebied blijven achter bij ieders verwachtingen – dat is niet alleen een Nederlands fenomeen, we zien het ook bij buitenlandse bedrijven.”
Lenen bij de buren
Würth behoort tot eerste leveranciers die aan de slag gingen met het aanbieden van tpms-apparatuur en toebehoor. Het bedrijf levert diagnoseapparatuur, sensoren en biedt trainingen aan, maar de belangstelling daarvoor is kleiner dan gehoopt. De teneur in de markt is nog altijd: we zien het wel, zegt Van de Pitte. “Veel klanten vinden het allemaal duur en zijn zich niet erg bewust van de veiligheidsaspecten van bandendrukcontrolesystemen. De meeste automobilisten weten niet eens wat tpms is; hier ligt een nobele taak voor het garagebedrijf. Maar ook de garagisten weten naar mijn idee nog veel te weinig van de systemen die ze tegenkomen. Ik zie ook weinig bereidheid om te investeren in service-apparatuur. Ze lijken te denken: als ik specifieke apparatuur nodig heb, leen ik die wel bij de buren.”
Volgens Van de Pitte blijkt het probleem van de kennisachterstand in de branche mede uit de onduidelijkheid die er is over de verschillende systemen. “We merken bijvoorbeeld dat er veel verwarring is over programmeerbare tpms-sensoren. Vooral de manier waarop die programmering verloopt en over hoe je een nieuw ventiel in moet leren verschilt vaak enorm per merk. Je ziet ook dat OEM-merken daarop inspringen door de prijzen van voorgeprogrammeerde OE sensoren te verlagen. Die springen als het ware in dat gat. Ook de verschillen tussen directe tpms-systemen (die de bandenspanning meten middels het ventiel) of indirecte systemen (die gebruik maken van de ABS/ASR-sensor) zorgt soms voor verwarring. “We kregen een tijdje geleden te maken met een auto waarop een indirect tpms-systeem zat, maar die wel was voorzien van ventielsensoren. Zelfs de importeur wist niet hoe dat zat.”
Volgens Van de Pitte zou het bewustzijn (en de investeringsbereidheid) in de markt snel groeien als de tpms-systemen een afkeurpunt in de apk zouden worden en niet een reparatie-adviespunt zoals in 2018 gepland staat. “Zolang dat niet gebeurt, is het moeilijk te voorspellen hoe de markt zich gaat ontwikkelen. Er zijn zeker kansen voor de branche die we moeten benutten. In een tijd met grotere onderhoudsintervallen kan tpms een welkome aanvulling zijn. We hebben als branche bovendien een voorbeeldfunctie. Een klant wegsturen met een brandend tpms-lampje met de mededeling: nu weet u dat er winterbanden onder de auto zitten vind ik not done.
Puzzelen met programmeren
Jeroen Liebregs, manager sales bij Eurosensor in Nijmegen, gelooft dat de soep niet zo heet wordt gegeten: “De markt is er helemaal klaar voor”, zegt hij resoluut. Eurosensor levert in Nederland tpms-sensoren van Huf, Schrader, VDO en Orange en Autel en mikt daarmee voornamelijk op de bandenbedrijven. “Die specialisten staan toch wat volwassener in deze materie, maar we merken ook wel dat er weinig kennis is over de verschillende sensorsoorten en mogelijkheden. Het is onze taak om de mensen daarover te informeren, en daar valt nog wel veel werk te verzetten. We doen er wel het nodige aan, maar nog te weinig. Dat is een kwestie van ontoereikende mankracht.” Eurosensor heeft wel een database opgezet waarin monteurs alle informatie over tpms-sensoren kunnen vinden die ze nodig hebben. Volgens hem maken daar 6 à 700 mensen gebruik van. De meest gestelde vraag? “Hoe leer je een sensor in”, zegt Liebregs. “Er zijn 65 verschillende sensoren op de markt, die elk een eigen manier van aanleren hebben. Dat is soms een heel gepuzzel en we zien dat veel monteurs daar mee worstelen.”
Eurosensor zet zwaarder in op OE-sensoren dan op universele modellen. Een bewuste keuze. “De meeste leveranciers gaan uit van universele, programmeerbare sensoren. Maar een klant wil geen sensoren programmeren, dat kost veel te veel tijd. Een OE-sensor is kant en klaar voor gebruik en dat is veel efficiënter. Je hoeft er ook minder op voorraad te hebben.“
Maar welke het ook zijn, de markt voor tpms-sensoren en toebehoor gaat boomen, gelooft Liebregs. “We verkopen elk jaar meer sensoren, vorig jaar ruim 10 procent meer dan het jaar daarvoor en dit jaar gaan we een nóg grotere sprong maken – ik denk aan 30 of misschien wel 40 procent meer. Sensoren die een paar jaar geleden nog 70 euro per stuk kostten, kosten nu 20 euro per stuk; bedrijven kunnen er dus meer op voorraad nemen. En naarmate de aantallen groeien, dalen de prijzen. En als in 2018 de vervangingsmarkt erbij komt van de auto’s die in 2014 op de markt kwamen, dan gaat het hard.”
Wat vraagt tpms van de monteur?
*Telkens wanneer er banden of wielen worden vervangen, moeten de tpms-sensoren van een voertuig met direct tpms worden gecontroleerd en onderhouden; om corrosie van ventiel en sensor te voorkomen moeten versleten onderdelen, ventielinzet, moeren, afdichting en dop worden vervangen.
*De batterij van de sensor moet worden gecontroleerd met behulp van diagnose-/programmeerwerktuigen.) Een batterij gaat 4 tot 10 jaar mee.
*Een tpms-probleem dat op het dashboard wordt gemeld door het oplichten van het waarschuwingslampje (bij spanningsverlies of defect van een sensor, bv. lege accu, sensorcorrosie of afbreken van de sensor van het ventiel) vergt controle van het waarschuwingslampje en van de aanduiding op de display van het voertuig – soms is een diagnose noodzakelijk om te kijken of het om een systeemfout dan wel om spanningsverlies gaat.
Werkwijze:
– Controleer elk tpms-ventiel voordat de wielen van de auto worden gehaald (is de afdichting beschadigd? Is er sprake van corrosie? Zo ja, moeten versleten onderdelen, ventielinzet, moeren, afdichting en dop worden vervangen.
– Scan de sensoren met een diagnose-/programmeerwerktuig.
– Documenteer de toestand van het tpms bij het binnenkomen van het voertuig.
– Na het uitvoeren van het werk (wiel verwisselen, banden of sensoren vervangen) moet het ventiel worden gecontroleerd en onderhouden.
– Indien nodig moeten nieuwe sensoren opnieuw worden ingeleerd volgens de specifieke procedure waarna het tpms opnieuw moet worden gecontroleerd.
– documenteer de toestand van het tpms wanneer de auto door de klant wordt meegenomen.
