Die eerste dagen van november waren zeer uitzonderlijk in de Nederlandse maatschappelijke verhoudingen. Het Kabinet, waarvan nota bene de VVD deel uitmaakt, bleek niet ontvankelijk voor de goed onderbouwde argumenten van de ondernemers in onze branche. We kijken erop terug met Roelf H. de Boer, algemeen voorzitter van RAI Vereniging en zeer intensief betrokken bij de onderhandelingen rond dit stuk autofiscaliteit. De Boer zet de situatie stevig neer: “Het oorspronkelijke voorstel van staatssecretaris Wiebes was ronduit dramatisch. Het was duidelijk dat hij slecht geluisterd had naar alle adviezen vanuit de branche. Het is zonneklaar dat RAI Vereniging als geen ander weet hoe de Nederlandse automarkt reageert op fiscale wijzigingen. De staatssecretaris had er goed aan gedaan hier naar te luisteren, maar hij sloeg onze adviezen in de wind. De Tweede Kamer maakte vervolgens gehakt van zijn plan en een publieke rel was geboren. Het tweede voorstel dat hij in allerijl smeedde met PvdA en VVD was nog slechter, maar het dwong wel alle branchepartijen tot een weekend keihard doorwerken met als resultaat, wat in chocaladeletters door De Telegraaf werd genoemd, een ‘monsterverbond’. Uiteindelijk zorgde deze breedst denkbare coalitie voor de noodzakelijke doorbraak en kon Wiebes iets van zijn verloren vertrouwen herwinnen door het alternatieve plan van de branche alsnog te omarmen.” Natuurlijk heeft ook RAI Vereniging ‘water in de wijn’ gedaan om dit monsterverbond mogelijk te maken. “Elektrische auto's betalen straks nog steeds heel weinig mee aan de autobelastingen en dat de CO₂-grenswaardes weer scherper worden gesteld, heeft ook niet onze voorkeur. Wel ligt er nu een voor iedereen acceptabel plan. Een plan dat zowel op brede steun kan rekenen in onze autobranche maar ook goed valt binnen de milieubeweging. Het is in ieder geval een veel beter plan dan wat de politiek op eigen kompas had uitgewerkt. De politiek zou er lering uit moeten trekken om in overleg te treden met de branche. Wij hebben uit dit proces natuurlijk ook onze lessen geleerd. Brede coalities leveren meer op en kunnen op meer politieke steun rekenen dan een ‘ieder voor zich’-aanpak. Dat laatste is natuurlijk niet altijd even makkelijk voor brancheverenigingen, die zich ook moeten bewijzen naar de achterban, maar het is wel een politieke realiteit.”

‘We moeten de komende jaren ook de discussie over ‘betalen naar gebruik’ hervatten.’

Autobrief 2

Voor de Autobrief 2, die nu in het voorjaar van 2015 wordt verwacht, heeft De Boer een glasheldere boodschap: “Wat RAI Vereniging betreft moet marktverstoring vanaf 2017 verder worden terug gedrongen. Met deze Autobrief moet voor meerdere jaren een robuust, goed uitvoerbaar en billijk autobelastingsysteem worden ontwikkeld. Een systeem dat zo min mogelijk marktverstoring kent en stabiele overheidsinkomsten moet waarborgen. Ook zou het goed zijn om nu eindelijk eens afscheid te gaan nemen van de BPM. Dat is een on-Europese belasting op bezit en als het Kabinet een grondige algehele stelselherziening echt serieus neemt, dan pakt zij ook op dit punt door en haalt een streep door deze laatste Nederlandse luxebelasting.”

‘Ons plan is veel beter dan wat het kabinet op eigen kompas had uitgewerkt.’

Marktwerking

Succesvol opereren op de Nederlandse automarkt moet (weer) primair bepaald gaan worden door de kwaliteiten van auto's en de mate waarin een merk met zijn modellengamma autokopers weet aan te spreken.

“Normaal gesproken zou de energieprestatie één van de factoren bij de autokeuze zijn. Een factor die aan belang heeft gewonnen, omdat kopers vanwege milieu-afwegingen brandstofverbruik in toenemende mate belangrijk vinden. Alle automobilisten zien het voordeel van een zuinige auto terug aan de pomp en voor de leaserijders komt daarbij dat vaak ook in autoregelingen, via het brandstoflabel, voorwaarden aan het verbruik worden gesteld. Het is redelijk dat het privégebruik van een auto van de zaak deels wordt belast, maar dat moet wel een billijke vergoeding zijn. In vergelijking met buitenlanden is de bijtelling in Nederland nog steeds extreem hoog te noemen. Ook voor de belastingdienst is hier nog veel te halen. Een eerlijker systeem met realistische percentages geeft immers ook hogere belastinginkomsten, doordat veel meer mensen hun auto ook echt gaan bijtellen.”

Anders betalen

Tot slot kijkt De Boer nog wat verder vooruit: “We zullen de komende jaren ook de discussie over ‘betalen naar gebruik op de weg’ moeten hervatten. Dit kabinet heeft het dossier politiek ‘weggeparkeerd’, maar ik zie dat dit inmiddels in Europa aandacht krijgt. Getuige de hoorzitting die het Europees Parlement er onlangs over hield en dat RAI Vereniging recent ook delegaties uit Denemarken en België heeft ontvangen, om onze ervaringen met ‘Anders Betalen voor Mobiliteit’ met hen te delen. Uiteindelijk is betalen naar gebruik het meest eerlijke systeem van het belasten van mobiliteit. Automobilisten, particulier én zakelijk, hebben in zo'n systeem ook het beste handelingsperspectief om zelf te bepalen hoe zij hun mobiliteit inrichten en wat zij daarvoor betalen.”

Die eerste dagen van november waren zeer uitzonderlijk in de Nederlandse maatschappelijke verhoudingen. Het Kabinet, waarvan nota bene de VVD deel uitmaakt, bleek niet ontvankelijk voor de goed onderbouwde argumenten van de ondernemers in onze branche. We kijken erop terug met Roelf H. de Boer, algemeen voorzitter van RAI Vereniging en zeer intensief betrokken bij de onderhandelingen rond dit stuk autofiscaliteit. De Boer zet de situatie stevig neer: “Het oorspronkelijke voorstel van staatssecretaris Wiebes was ronduit dramatisch. Het was duidelijk dat hij slecht geluisterd had naar alle adviezen vanuit de branche. Het is zonneklaar dat RAI Vereniging als geen ander weet hoe de Nederlandse automarkt reageert op fiscale wijzigingen. De staatssecretaris had er goed aan gedaan hier naar te luisteren, maar hij sloeg onze adviezen in de wind. De Tweede Kamer maakte vervolgens gehakt van zijn plan en een publieke rel was geboren. Het tweede voorstel dat hij in allerijl smeedde met PvdA en VVD was nog slechter, maar het dwong wel alle branchepartijen tot een weekend keihard doorwerken met als resultaat, wat in chocaladeletters door De Telegraaf werd genoemd, een ‘monsterverbond’. Uiteindelijk zorgde deze breedst denkbare coalitie voor de noodzakelijke doorbraak en kon Wiebes iets van zijn verloren vertrouwen herwinnen door het alternatieve plan van de branche alsnog te omarmen.” Natuurlijk heeft ook RAI Vereniging ‘water in de wijn’ gedaan om dit monsterverbond mogelijk te maken. “Elektrische auto's betalen straks nog steeds heel weinig mee aan de autobelastingen en dat de CO₂-grenswaardes weer scherper worden gesteld, heeft ook niet onze voorkeur. Wel ligt er nu een voor iedereen acceptabel plan. Een plan dat zowel op brede steun kan rekenen in onze autobranche maar ook goed valt binnen de milieubeweging. Het is in ieder geval een veel beter plan dan wat de politiek op eigen kompas had uitgewerkt. De politiek zou er lering uit moeten trekken om in overleg te treden met de branche. Wij hebben uit dit proces natuurlijk ook onze lessen geleerd. Brede coalities leveren meer op en kunnen op meer politieke steun rekenen dan een ‘ieder voor zich’-aanpak. Dat laatste is natuurlijk niet altijd even makkelijk voor brancheverenigingen, die zich ook moeten bewijzen naar de achterban, maar het is wel een politieke realiteit.”

‘We moeten de komende jaren ook de discussie over ‘betalen naar gebruik’ hervatten.’

Autobrief 2

Voor de Autobrief 2, die nu in het voorjaar van 2015 wordt verwacht, heeft De Boer een glasheldere boodschap: “Wat RAI Vereniging betreft moet marktverstoring vanaf 2017 verder worden terug gedrongen. Met deze Autobrief moet voor meerdere jaren een robuust, goed uitvoerbaar en billijk autobelastingsysteem worden ontwikkeld. Een systeem dat zo min mogelijk marktverstoring kent en stabiele overheidsinkomsten moet waarborgen. Ook zou het goed zijn om nu eindelijk eens afscheid te gaan nemen van de BPM. Dat is een on-Europese belasting op bezit en als het Kabinet een grondige algehele stelselherziening echt serieus neemt, dan pakt zij ook op dit punt door en haalt een streep door deze laatste Nederlandse luxebelasting.”

‘Ons plan is veel beter dan wat het kabinet op eigen kompas had uitgewerkt.’

Marktwerking

Succesvol opereren op de Nederlandse automarkt moet (weer) primair bepaald gaan worden door de kwaliteiten van auto's en de mate waarin een merk met zijn modellengamma autokopers weet aan te spreken.

“Normaal gesproken zou de energieprestatie één van de factoren bij de autokeuze zijn. Een factor die aan belang heeft gewonnen, omdat kopers vanwege milieu-afwegingen brandstofverbruik in toenemende mate belangrijk vinden. Alle automobilisten zien het voordeel van een zuinige auto terug aan de pomp en voor de leaserijders komt daarbij dat vaak ook in autoregelingen, via het brandstoflabel, voorwaarden aan het verbruik worden gesteld. Het is redelijk dat het privégebruik van een auto van de zaak deels wordt belast, maar dat moet wel een billijke vergoeding zijn. In vergelijking met buitenlanden is de bijtelling in Nederland nog steeds extreem hoog te noemen. Ook voor de belastingdienst is hier nog veel te halen. Een eerlijker systeem met realistische percentages geeft immers ook hogere belastinginkomsten, doordat veel meer mensen hun auto ook echt gaan bijtellen.”

Anders betalen

Tot slot kijkt De Boer nog wat verder vooruit: “We zullen de komende jaren ook de discussie over ‘betalen naar gebruik op de weg’ moeten hervatten. Dit kabinet heeft het dossier politiek ‘weggeparkeerd’, maar ik zie dat dit inmiddels in Europa aandacht krijgt. Getuige de hoorzitting die het Europees Parlement er onlangs over hield en dat RAI Vereniging recent ook delegaties uit Denemarken en België heeft ontvangen, om onze ervaringen met ‘Anders Betalen voor Mobiliteit’ met hen te delen. Uiteindelijk is betalen naar gebruik het meest eerlijke systeem van het belasten van mobiliteit. Automobilisten, particulier én zakelijk, hebben in zo'n systeem ook het beste handelingsperspectief om zelf te bepalen hoe zij hun mobiliteit inrichten en wat zij daarvoor betalen.”