Bovag-bondsvoorzitter Bertho Eckhardt is tevreden met de nieuwe cao Motorvoertuigen- en Tweewielerbedrijven, maar de onderhandelingen verliepen stroef. ‘De starheid van de vakbonden past niet meer in deze tijd.’
Uit een kleine, niet-representatieve poll onder lezers die Automotive heeft gehouden, blijkt dat van de 21 werkgevers 74 procent de nieuwe cao slecht vindt. Bijna de helft van de 45 werknemers is wel tevreden. Als werknemers tevredener zijn dan werkgevers, is het dan wel een goede cao? Bondsvoorzitter Bertho Eckhardt van de Bovag vindt het in elk geval een goed compromis. “Wij zijn het land ingegaan om het principeakkoord voor te leggen. Driekwart van onze leden vindt het een prima cao, een kwart vindt het een pittige. En die pit schuilt dan vooral in de loonstijging (die is over de looptijd van vier jaar gemiddeld 1,5 procent, red.). Maar de loonstijging is lager dan bij andere sectoren. Ook moeten wij als branche zuinig zijn op onze medewerkers, die recht hebben op een passende beloning. We hebben twee jaar zonder cao gezeten en je kunt niet verwachten dat dit ‘gratis’ jaren waren; die jaren zijn verrekend”, stelt Eckhardt. “En als ik dit aan onze leden uitleg, snappen de meesten het wel.”
Overigens kunnen de loonkosten weleens harder gaan stijgen dan de cao voorziet. De krapte op de arbeidsmarkt neemt toe en zeker goed opgeleid technisch personeel is schaars. “Marktwerking zorgt er nu al voor dat een goede specialist zoals een diagnose-expert boven de cao betaald wordt.” Ook is er een kleine ramp afgewend. Bovag boekte een ‘overwinning’ van 40 miljoen euro in de discussie over het prepensioen. Daarvoor moest de brancheorganisatie wel naar het Gerechtshof (dat was tevens de reden dat het lang duurde voordat er begonnen werd met de onderhandelingen). “Andere sectoren in het pensioenfonds hebben in hun cao afspraken gemaakt over de premieschuif bij het prepensioen, als onderdeel van het totale pakket aan loonmaatregelen. Wij moesten ons van de bonden bij die premieschuif aansluiten, maar zonder dat het onderdeel was van onze cao, met als gevolg een niet afgesproken loonkostenstijging van 40 miljoen euro. Gelukkig heeft het Hof ons in gelijk gesteld. In de nieuwe cao hebben we dit nu goed geregeld met de bonden.”
Starheid
Slechts 7 procent van de werknemers bij Bovag-bedrijven is lid van een vakbond. En of daar jongeren bijzitten, is maar de vraag. Het zorgt ervoor dat vergaande flexibilisering – verruiming van de vensters voor de werktijden zonder dat daar gelijk hoge toeslagen aan vast zitten – zo goed als onbespreekbaar is. “Flexiblisering kan volgens de bonden alleen als er voor betaald wordt, maar waarom zou een jonge vader niet wat andere uren werken om zo bijvoorbeeld voor zijn kinderen te zorgen? Waarom niet vrij op dinsdag en werken op zaterdag? Uiteraard in goed overleg, een werkgever moet het niet kunnen opleggen. Wij vinden de starheid van de bonden niet meer van deze tijd.”
Het feit dat autobedrijven hun medewerkers extra belonen voor bijvoorbeeld werken op zaterdag, maakt dat Eckhardt wel met een kritisch oog kijkt naar concurrerende bedrijven die dat niet hoeven, zoals fitters die onder de goedkopere banden-cao vallen. “Er moet wel sprake zijn van een gelijk speelveld. Daarover gaan we met de fitters in gesprek”, aldus Eckhardt (zie kader).
Verkiezingen
Hoewel Bovag vindt dat grote kostenstijgingen vermeden zijn, is het maar de vraag of alle leden deze stijging kunnen dragen. Zeker middelgrote- en grote dealerholdings moeten in de buidel tasten (er wordt eenmalig 300 euro per monteur uitgekeerd). Eckhardt houdt zich op dit punt op de vlakte. “Wij kunnen geen uitspraken doen over of onze leden de kostenstijging moeten doorberekenen of niet. Of deze cao-stijging de consolidatie versnelt, weet ik niet. In algemene zin vind ik wel dat bedrijven die deze lastenstijging niet kunnen dragen, sowieso een probleem hebben.” Voordat de onderhandelingen over een nieuwe cao weer beginnen, staan er eerst verkiezingen op het programma. Dat betekent dat Bovag nu probeert zijn beleidsideeën te delen met de ambtenaren die het regeerakkoord moeten voorbereiden en met de programmamakers van de politieke partijen. “We zetten breed in, omdat het vormen van een coalitie heel lastig kan worden. Moeizame onderhandelingen betekenen dat er veel voorbereid wordt door de betreffende ambtelijke organisaties en die willen we daarom goed informeren.” Eckhardt spreekt geen voorkeur uit voor een coalitie. “Maar we merken het direct als er een linkse coalitie aantreedt.”
Highlights cao Motorvoertuigen & Tweewielerbedrijven 2014-2018
- De loonkostenstijging is gemiddeld 1,5 procent op jaarbasis;
- Vanaf 2017 geldt voor de meeste bedrijven een dagvenster
- van 7.00 uur tot 20.00 uur;
- Op zaterdag kan er maximaal 8 uur werken worden ingeroosterd (nu maximaal 6 uur) tegen een toeslag van 33%;
- Mogelijkheid vierdaagse werkweek;
- Eenmalige uitkering in 2016 van 300 euro;
- Eenmalige uitkering in 2017 van 300 euro, of twee vrije dagen of
- 1 dag en 150 euro (keuze is aan werkgever).
Kraanmachinisten
En ook voor de vervolggesprekken met de bonden wil Eckhardt wel een voorzetje geven. De volgende cao moet volgens hem behoorlijk anders dan de huidige. “De technologische veranderingen gaan razendsnel.
De elektrische en zelfrijdende auto’s krijgen een grote impact op het aantal en type functies in het autobedrijf. Maar ook is bij een EV de onderhoudsbehoefte veel lager. Een technische helpdesk kan op afstand diagnosticeren en reparaties uitvoeren. Vallen deze functies straks nog onder de cao, of juist niet? Daarnaast blijven we hameren op meer flexibiliteit. Laat werknemer en werkgever samen bepalen hoe de werktijden zijn.”
Heel optimistisch over de flexibiliteit van de bonden is Eckhardt zoals gezegd niet. “Bonden hebben moeite met het accepteren van verandering. Kijk naar de Rotterdamse haven, waar de organisatiegraad overigens wel heel hoog is. Daar zie je dat kraanmachinisten langzaam maar zeker overbodig worden. De vakbond eist nu dat een kraanmachinist de komende zeven jaar een baangarantie moet krijgen. En – vergis je niet – die verdienen goed. Bonden kijken simpelweg niet naar hoe de toekomst in te vullen, maar zijn vooral bezig het oude te beschermen. Dat maakt het voor ons lastig.”
Bovag: oneerlijke concurrentie fitters accepteren we niet
Eckhardt heeft een probleem met fastfitters die steeds vaker alle reparaties en compleet onderhoud aanbieden, maar desondanks alleen hoeven te voldoen aan de banden cao. Bovag is hierover inmiddels in gesprek met Profile. “Ons punt is dat bedrijven die dezelfde werkzaamheden doen niet mogen concurreren op arbeidsvoorwaarden. De fitters vallen onder de banden-cao, met algere lonen en zaterdag als gewone werkdag. Prima zolang zij alleen bandenactiviteiten ontplooien, maar zodra ze net als onze leden ook onderhoud en reparatie gaan aanbieden, moeten ze zich ook houden aan onze cao.” Om te bepalen onder welke bedrijfstak en sociale regelingen een onderneming hoort, is de zogenaamde werkingssfeer van de cao bepalend. In de werkingssfeer staat beschreven voor welke werkgevers en werknemers de cao geldt. Eckhardt: in de kern komt het erop neer dat als het aantal fte dat zich met onderhoud bezighoudt groter is dan het aantal fte voor bandenactiviteiten, een bedrijf onder de cao MvT valt. Dit moet per onderneming worden vastgesteld.” Bovag gaat eerst in gesprek met de bedrijven. Of het daarna verdere stappen onderneemt, is nog niet besloten. Volgens Eric Prent, directeur operations bij Profile, heeft Bovag in theorie een punt. “Maar in de praktijk komt het niet voor dat wij een apk-keurmeester of eerste monteur minder betalen dan Bovag-bedrijven. Er is zoveel schaarste op de markt dat deze mensen anders altijd overstappen naar een beter betalend bedrijf.” Martin Post, algemeen directeur van Kwik-Fit Nederland, onderschrijft de woorden van Prent. “De kans dat wij onderhoudsmonteurs onder Bovag-cao betalen is miniem. De concurrentie om technisch personeel is enorm.” Bij Profile is de onderhoudsomzet ook niet meer dan 10 procent van het totaal, zegt Prent. “Er mag toch niet van onze vestigingen verwacht worden dat ze twee cao’s hanteren? Ik neem aan dat de bakker die frikandelbroodjes gaat verkopen zich ook niet bij de vlees-cao aansluit. Natuurlijk hebben we ook vestigingen die veel onderhoud doen, maar die zijn dan ook lid van de Bovag in plaats van de Vaco. Daar hebben we er tientallen van.” Post ziet het probleem ook niet. “Kwik-Fit is hoofdzakelijk een bandenbedrijf dat een klein puntje van de onderhoudsmarkt meepakt. Daardoor valt Kwik-Fit gewoon onder de banden cao.”