Analyse | Corona heeft vooral weerslag op de gestuurde schademarkt
Een compleet beeld is er nog niet van hoe de autoverzekeringsmarkt het vorig jaar heeft gedaan. Van tien grote partijen zijn de cijfers inmiddels wel bekend. Ze zijn samen goed voor ongeveer 90 procent van de autoverzekeringsmarkt. Samen keerden deze verzekeraars vorig jaar netto voor 786 miljoen euro aan cascoschade uit. Dat is 17 procent minder dan het jaar ervoor, toen nog een kleine 941 miljoen euro werd uitgekeerd. Bij Nationale-Nederlanden is de schadelast relatief gezien het meest gedaald: met 28,5 procent. Bij deze verzekeraar hoort sinds 2020 ook Reaal, dat in 2019 nog goed was voor 48 miljoen euro aan cascoschade.
Bruto schadelast casco top 10 verzekeraars:
Verzekeraar | 2020 | 2019 | +/- |
Achmea | 248.845 | 294.832 | -15,6% |
NN (inclusief Reaal) | 144.126 | 201.511 | -28,5% |
ASR | 131.611 | 168.477 | -21,9% |
De Goudse | 16.045 | 14.372 | 11,6% |
Unigarant | 47.158 | 51.667 | -8,7% |
Unive | 77.152 | 72.421 | 6,5% |
TVM | 43.010 | 42.198 | 1,9% |
Bovemij | 61.772 | 70.934 | -12,9% |
Nh1816 | 34.076 | 36.794 | -7,4% |
Ansvar | 23.602 | 24.831 | -4,9% |
Totaal | 827.397 | 978.037 | -15,4% |
Bron: jaarverslagen verzekeraars, bewerking Rob van de Laar/Automotive.
Ook ASR ziet een stevig corona-effect, met een 22 procent lagere cascoschadepost. En bij marktleider Achmea gaat het schadebedrag met een zesde naar beneden. Unigarant valt ook op, met netto een 28 procent lagere schadelast. Plussen zijn er ook: Univé en TVM moeten enkele procenten meer cascoschades uitkeren. “Het aantal nieuwe schademeldingen is in 2020 zeer volatiel geweest en het aantal schadebetalingen was hoger dan werd verwacht”, zo schrijft het op de transportbranche gerichte TVM in het jaarverslag.
WA-schade heeft langere nasleep
De krimp van de schade-uitkeringen is in de WA-markt veel kleiner: zo’n 8 procent. De resultaten van de verzekeraars laten daar een wisselend beeld zien. ASR zag zijn schadelast op deze markt met 31 procent dalen. Het verschil is te verklaren doordat casco alleen gericht is op ‘blik’: minder auto’s op de weg is bijna automatisch ook minder blikschade.
(voorlopige) Top 10 cascoverzekeraars obv bruto premie-omzet:
2020 | 2019 | +/- | ||
1(1) | Achmea | 527.089 | 539.240 | -2,3% |
2(2) | ASR | 335.771 | 334.723 | 0,3% |
3(3) | Nationale-Nederlanden | 302.952 | 251.610 | 20,4% |
4(4) | Bovemij | 163.666 | 144.593 | 13,2% |
5(5) | Univé | 130.170 | 125.999 | 3,3% |
6(6) | Unigarant | 108.251 | 97.518 | 11,0% |
7(7) | TVM | 102.935 | 97.134 | 6,0% |
8(9) | Nh1816 | 73.643 | 66.871 | 10,1% |
9(10) | Ansvar | 56.576 | 51.486 | 9,9% |
10(-) | De Goudse | 36.204 | 27.144 | 33,4% |
-(8) | Reaal* | 95.403 |
*Overgenomen door Nationale Nederlanden.
Bron: Jaarverslagen verzekeraars, bewerking: Rob van de Laar/Automotive
In de aansprakelijkheidsmarkt keren verzekeraars ook (en vooral) letselschade uit aan slachtoffers van verkeersongevallen. Die schades zijn veel minder direct gerelateerd aan het aantal actuele verkeersbewegingen. Niet alleen omdat een enkel groot ongeval al een grote schadepost kan opleveren, maar ook omdat verzekeraars letseldossiers vaak pas na jaren kunnen afronden. Het 2020-bedrag geeft dus vooral bij de WA-markt ook uitkeringen weer die betrekking hebben op schades die zich al jaren geleden hebben voorgedaan.
Schaderatio
De afname van de schadelast zorgt ook voor een veel betere verhouding tussen de verdiende premie en de voor eigen rekening betaalde schade, uitgedrukt in de schaderatio. De 10 grootste spelers in de cascomarkt komen gezamenlijk uit op een ratio van 45 procent, terwijl die ratio in 2019 markt breed nog op ruim 54 procent lag. De verzekeraars zijn dus inmiddels nog minder dan de helft van de verdiende premies kwijt aan schadebetalingen. Als we ook de andere bedrijfskosten meerekenen, zijn de cascoverzekeraars 78 procent van de premie kwijt aan schade en kosten. Deze zogeheten combined ratio lag in 2019 voor de hele markt nog 10 procentpunten hoger.
Schaderatio’s casco verzekeraars:
2020 | 2019 | |
Achmea | 47,9% | 57,8% |
ASR | 46,3% | 48,6% |
Ansvar | 43,9% | 51,4% |
Bovemij | 42,1% | 51,7% |
De Goudse | 46,2% | 58,1% |
Nh1816 | 48,2% | 57,3% |
NN | 37,8% | 60,5% |
TVM | 43,5% | 43,7% |
Unigarant | 34,5% | 53,4% |
Unive | 59,2% | 58,2% |
Reaal | – | 51,2% |
Bron: jaarverslagen verzekeraars, bewerking: Rob van de Laar/Automotive
De WA-verzekeringen zijn voor veel verzekeraars al jaren een hoofdpijndossier. Van de totale markt zijn de meest recente cijfers die over 2019. Uit een analyse van deze cijfers van De Nederlandsche Bank blijkt dat de premie-inkomsten van de autoverzekeraars in 2019 met 7,5 procent stegen, mede door stijging van de premies van meer dan 10 procent in de WA-markt. In deze markt blijft het schadebedrag echter ook stijgen, doordat verzekeraars meer geld kwijt zijn aan letselschades. Dat komt mede door wetswijzigingen, die ruimere schadevergoedingen voor slachtoffers voorschrijven. In 2019 moeten de WA-verzekeraars nog altijd meer dan 11 procent bijleggen na aftrek van schade en kosten.
In 2020 realiseren zes van de tien grote verzekeraars nog altijd een negatief resultaat. Alleen Univé, Bovemij, Nh1816 en Ansvar krijgen meer premie binnen dan er aan schade en kosten wordt uitgegeven. Die hadden in 2019 al een gezonde WA-portefeuille en door de daling in het aantal schades vanwege corona zijn de cijfers in 2020 verder verbeterd.
Geheelonthouder
Achmea is zowel in WA als in casco de grootste partij. Nationale-Nederlanden meldt zich als concurrent van nummer 2 ASR, doordat Delta Lloyd (al in 2018) en Reaal (in 2020) zijn overgenomen. Tellen we die cijfers bij het nieuwe moederbedrijf op, dan pakt NN in de cascomarkt de tweede plaats af van ASR, met een marktaandeel van 17,3 procent.
De regionale verzekeraar ZLM komt op 10 binnen op de WA-markt. In casco is Ansvar de nieuwe nummer 10. Deze van oorsprong Zweedse verzekeraar richtte zich aanvankelijk louter op geheelonthouders (Ansvar betekent verantwoordelijkheid in het Zweeds), maar tegenwoordig – als dochter van het Nederlandse volmachtbedrijf Turien – is de focus verschoven naar duurzaamheid.
Allianz is een grote autoverzekeraar die onder de Belgische toezichthouder valt. Die publiceert geen cijfers over de Nederlandse activiteiten. Naar schatting is Allianz de vierde partij op de markt. De verzekeraar meldt wel de resultaten van de Nederlandse autoportefeuille: de combined ratio is in 2019 verbeterd naar 95 procent (was 98%).
Wat is wat?
Schaderatio:
De schaderatio is het bedrag aan nettoschade gedeeld door de netto verdiende premie. Levert die deling een percentage op van meer dan 100%, dan keert de verzekeraar meer schade uit dan er aan premie binnenkomt.
Combined ratio:
Het bedrag aan nettoschade plus bedrijfskosten, gedeeld door de netto verdiende premie. Levert dat een percentage op van meer dan 100%, dan lijdt de verzekeraar verlies.
Nettoschade:
Alle schades die in dat jaar ook daadwerkelijk zijn uitgekeerd, met aftrek van het deel dat herverzekeraars voor hun rekening nemen. De brutoschade is het bedrag aan schade die dat jaar gemeld is. Sommige schades worden pas (veel) later ook echt uitgekeerd. Die tellen dan niet mee voor de nettoschade.
Netto verdiende premie:
De brutopremie-inkomsten (alles wat in dat jaar betaald is), waar de reserveringen voor het volgende jaar vanaf zijn gehaald. Voor sommige autoverzekeringen worden de premies een keer per jaar betaald. Een verzekeraar moet dan aan het eind van het kalenderjaar het bedrag voor de resterende maanden reserveren. Bij de netto verdiende premie zijn ook de premies verrekend die aan herverzekeraars zijn betaald.
Schadesturing
De overnames aan de bovenkant zorgen er wel voor dat steeds minder verzekeraars een steeds grotere rol spelen in de schadeherstelmarkt. Van alle sturende partijen blijft samenwerkingsverband Schadegarant nog altijd de grootste. Deelnemende verzekeraars zijn onder meer ASR, NN, TVM en De Goudse. Topherstel, het netwerk van Allianz, buiten beschouwing latend, is Schadegarant goed voor 45 procent van de cascomarkt. Achmea is goed voor 25 procent van alle gestuurde schades.
Waar de coronacrisis voor de schadeherstelbranche voor een forse dip zorgde, is het voor de grote opdrachtgevers – verzekeraars – juist een opsteker gebleken. Met de almaar stijgende premies – inmiddels is een autoverzekering gemiddeld meer dan 60 procent duurder dan in 2015, blijkt uit cijfers van Independer – ligt een gezond rendement op WA-schades in het verschiet. Daar staat wel tegenover dat de gemiddelde schadelast de komende jaren naar verwachting stijgt.
Grootste sturingsconcepten (obv 2019-cijfers):
2019 | 2018 | |
Schadegarant | 44,8% | 45,5% |
Achmea Schadeservice | 27,6% | 26,7% |
Univé | 6,8% | 6,8% |
Unigarant | 4,8% | 4,3% |
Aegon Schade Service | 0,7% | 0,8% |
Topherstel* | 10% | 10% |
Gezamenlijk | 94,7% | 94,1% |
*Topherstel op basis van schatting (niet geregistreerd bij DNB).
Bron: Jaarverslag DNB, bewerking: Rob van de Laar/Automotive