Tweede Kamer wil eigen rekenmodel voor doorrekenen EV-subsidies
De Tweede Kamer wil inzicht in de EV-berekeningen van Revnext, dat eigenaar is van het veelbesproken Carbontax-model. Dat bleek gisteren tijdens een hoorzitting in de Kamer. Het Carbontax-model wordt al jaren door het ministerie van Financiën gebruikt om de verkoop van elektrische auto’s te berekenen. Maar het model zat er meerdere keren flink naast. Robert Kok, bedenker van het model en directeur van Revnext, stelde dat de EV-verkoop van 2018 al in 2015 berekend was. “En in de jaren daarna is het beleid aangepast. Daarnaast gingen ontwikkelingen sneller dan gedacht, al vielen ze wel binnen de door ons geschetste bandbreedtes.” Kok stelde dat het model concurrentiegevoelig is en wil het derhalve niet openbaren, al gaf hij wel inzicht in de variabelen en onzekerheden waarmee gerekend wordt. De toelichting van Kok riep weerstand op. “De mist wordt niet minder,” zei VVD-Kamerlid Helma Lodders. Ook andere Kamerleden willen inzicht in de werking. “Wie doet de aannames? Wie toetst de ramingen?”, wilde CDA’er Pieter Omtzigt weten. “Wij werken met input van de ministeries zelf”, meldde Kok. “Maar ook andere organisaties kijken kritisch naar onze aannames, die we overigens allemaal beschreven hebben en voor alle partijen bekend zijn. Het model is getoetst door het ministerie.”
Onzekerheden
Kok – die meldde voor Tesla eenmalig en pas na het geven van advies aan het Ministerie een rapport te hebben gemaakt – probeerde duidelijk te maken dat ieder model zijn beperkingen heeft. “Er is weinig kennis, immers de EV-verkoop moet nog op gang komen. En daarbij zijn er veel onzekerheden. Wij proberen die onzekerheden te schetsen. Maar we blijven het model continu aanpassen. Een klein verschil kan grote effecten hebben, dus een constante herijking van de prognoses is gewenst.” Juist dat bijstellen gebeurde in de afgelopen jaren niet, concludeerden verschillende Kamerleden. Zij verwonderden zich erover dat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) niet zelf een model bezit en zelfs geen inzicht heeft in de rekenstructuur. Maar Hans Mommaas, directeur van het Planbureau voor de Leefomgeving, verdedigde het gebruik van het model. “Het is een betrouwbaar model dat zich voorspelbaar gedraagt en goed geschikt is om onzekerheden in kaart te brengen. Daarom is het Revnext-model ook gebruikt bij de doorrekeningen van het concept-klimaatakkoord. Maar zekerheid over de gevolgen van beleidsmaatregelen is niet te geven.”
Bang voor gele hesjes
Hoogleraar overheidsfinanciën Bas Jacobs (Erasmus) wilde zich niet inhoudelijk uitlaten over het model. “Maar omdat wij met zijn allen niet weten hoe het model in elkaar zit, is het gebruik van dit model volstrekt onverantwoord. Zeker als basis voor meer dan 11 miljard aan subsidies voor elektrische auto’s, zoals in de klimaatplannen staat. Het model moet per omgaande openbaar worden gemaakt”, aldus de hoogleraar. Hij waarschuwde en passant ook nog even voor de maatschappelijke gevolgen. “Bent u bang voor gele hesjes? Dan moet u 70 duizend euro uitgeven voor elke Tesla-rijder.” Opmerkingen die door de sceptische Kamerleden van coalitie en oppositie met gejuich werden ontvangen. Er lijkt weinig steun te zijn voor de 12,7 miljard aan fiscale subsidies die volgens het ontwerp-klimaatakkoord tot 2030 zouden moeten worden uitgetrokken voor EV’s.
Zowel TNO als het PBL gaven aan open te staan voor de ontwikkeling van een eigen model. “Die optie willen we verkennen. Maar het is een utopie om te denken dat daarmee de onzekerheid verdwijnt want de complexiteit blijft hetzelfde”, aldus Mommaas. Kok zelf wil graag meehelpen aan verdere ontwikkeling van een ’transparant publiek-privaat’-model voor de elektrische auto.’ TNO verwacht overigens niet dat een verbeterd model binnen een halfjaar kan worden opgeleverd, terwijl het kabinet dan wel al zijn stimuleringsplannen moet hebben opgeleverd.
