Grootbanken bekijken branche met argusogen

Thema Leasing & Finance | Dealerbedrijf gaat – met volle beurs – een zware tijd tegemoet

Bart Kuijpers Bart Kuijpers
• Laatste update:
Beeld: Shutterstock

Hoewel dealerbedrijven de eerste drie maanden redelijk goed door de coronacrisis zijn gekomen, dreigt een zwaar vervolg van dit jaar: grote banken tonen weinig interesse om bedrijven die het de afgelopen jaren al zwaar hadden door de crisis te loodsen. “Wij maken ons grote zorgen”, zegt Geert Brummelhuis, manager Autodealers bij Bovag. “De paar grootbanken die er zijn, zijn terughoudend als het gaat om het financieren van dealerbedrijven.”

De opstelling van de banken staat in schril contrast tot het voorzichtige optimisme dat er in de branche zelf heerst. Er gingen geen dealers failliet, mede doordat de liquiditeitsposities goed waren: er werden wel auto’s verkocht, maar niet tot nauwelijks ingekocht. Grootbanken en captives bevroren in veel gevallen rente en aflossing en er kon uitstel van betaling van belasting worden aangevraagd. Het instorten van de verkoop van nieuwe auto’s hadden vooral effect op de omzet en niet zozeer op de marge – en daarmee paste de NOW-regeling de branche erg goed.

Ondervertegenwoordigd

En los van de nieuwverkoop draaiden de activiteiten redelijk door. Inmiddels nemen ook de backordersposities weer toe. Een aantal dealers, zoals Riva (Wittebrug) en Amega Groep (zie kader Menselijk handelen), melden aan Automotive dat ze ook zonder de NOW dit jaar op een positief resultaat te blijven. “Dealerbedrijven zijn veerkrachtig”, zegt Brummelhuis. En de autobranche staat er weliswaar niet goed op bij de grootbanken, maar autobedrijven zijn momenteel “ondervertegenwoordigd bij de afdeling Speciaal Beheer”, zegt Dirk Mulder, sector banker Automotive bij ING Bank.

Registratiedruk

De uitgangspositie van de gemiddelde dealer is beter dan in het begin van de lockdown kon worden gehoopt. Want ze gaan met een goed gevulde beurs de komende periode in. Maar ook zonder tweede golf – waarbij het leed voor de hele economie bij een nieuwe lockdown niet te overzien zal zijn – moeten de meest uitdagende maanden echter nog komen. De invoering van de WLTP zal de registratiedruk doen toenemen, maar dat gaat volgens Brummelhuis nog niet om hele grote aantallen. Daarbij komt de productie van nieuwe auto’s voorzichtig op gang, waardoor het even zal duren voor er weer echt voorraden zijn. “Sowieso volgt nu het voor dealerbedrijven traditioneel lastige derde kwartaal”, zegt Johan Berkouwer, partner bij Van Ree Accountants. “Dealers met veel klanten in de kleinzakelijke en particuliere markt doen het beter dan bedrijven met veel grootzakelijke markt klanten.”

En in het komende kwartaal gaan de rente- en aflossingsverplichtingen weer in. “Ondernemers komen voor de vraag in welke volgorde ze hun betalingsverplichtingen gaan voldoen”, vertelt Pieter Poortvliet, directeur bij Crossminds, dat normaal vooral overnametrajecten begeleidt maar nu ook veel bedrijven adviseert bij herstructureringen. “En dan wordt snel duidelijk in hoeverre de ingestorte marktvraag in de afgelopen maanden dealers raakt in de omzet.” De beoordeling van automotive-activiteiten is door grootbanken verder verslechterd, ziet Berkouwer. “Toch valt het huidige beleid ons nog niet tegen. Wij krijgen nog geen signalen dat banken meer zekerheden willen of financieringen willen inperken. Wel wordt het toezicht verscherpt en worden rentes verhoogd.”

Poortwachter

Mulder (ING) bevestigt dat de rentes licht zijn gestegen. “Afhankelijk van de branche en de financiële positie van bedrijven, kunnen rentes zijn verhoogd. Maar dan hebben we het over tienden van procenten.” Hij bevestigt het beeld dat de sector er niet heel goed op staat bij ING. “De opkomst van elektrisch rijden, overheidsdruk om emissies te verlagen en mobility as a service zetten enerzijds het verdienmodel onder druk, maar vragen wel grote investeringen.” Hij windt er weinig doekjes om: de grootbanken zijn er niet om ieder dealerbedrijf de crisis door te loodsen. Daar zijn de ondersteunende overheidsmaatregelen, waaronder kredietgaranties, niet voor bedoeld. “Wij hebben van de overheid een rol als poortwachter gekregen. Wij moeten verantwoorde, gezonde relaties aan gaan. Het blijven leningen die binnen bepaalde tijd afgelost moeten kunnen worden. De intentie om in de basis gezonde bedrijven door de crisis te loodsen is er absoluut. Maar we hebben te maken met een branche waar de financieringsverhoudingen, door de vereiste investeringen, al uit balans zijn en waar de rendementen laag zijn. En er is nu nog minder vet op de botten.”

Jaarcijfers

De markt stond dus al onder financiële druk, en die is door de crisis verder vergroot. Poortvliet verwacht dan ook dat veel ondernemingen niet kunnen voldoen aan hun bancaire ratio’s. “Of hiervoor breed in de markt waivers (waarbij banken het doorbreken van de afspraken accepteren, red) verstrekt zullen gaan worden, is niet bekend. Waarschijnlijk zal dat ook afhankelijk zijn van de situatie volgend voorjaar”, zegt Poortvliet. “Bedrijven die al in moeilijkheden zaten, zullen nog lastiger financiering kunnen verkrijgen. Hierbij speelt ook een rol dat een financier selectief zal omgaan met middelen maar ook met het inzetten van personele capaciteit, want banken worden overvraagd.” Dat laatste is een serieus risico, ziet ook Berkouwer. “Bedrijven met onderliggend lijden zijn de afgelopen jaren doorgekomen dankzij de hoogconjunctuur. De zorg over die bedrijven is nu veel groter. Importeurs en fabrikanten hebben ook minder middelen om hun retailers te ondersteunen. En het is ook wel begrijpelijk dat financiers minder snel nieuwe financieringen verstrekken aan deze bedrijven.”

De grootbanken zijn er niet om ieder dealerbedrijf de crisis door te loodsen

Recessie

Naast een eventuele tweede golf hangt de komende recessie ook als een donkere schaduw boven de markt. Iedere dealer doet er daarom goed aan om zijn contact met zijn financiers te intensiveren, stelt Brummelhuis. “Bedrijven moeten kunnen aantonen hoe corona de omzet raakt en welke plannen en strategie ze hebben met het oog op de directe toekomst waarin de koopkracht daalt en er meer mensen werkeloos worden. Als het voor Corona-tijd al minder ging, dan zal financiering post-Corona ook lastiger zijn, zeker om een herstructurering te kunnen financieren. Je zult dan moeten overtuigen op basis van een sterke, zeker ook cijfermatige, onderbouwing, maar ook als ondernemer. Het hebben van een goede relatie is dan niet te onderschatten.”

Bovag lobbyt nu (in VNO-NCW verband) voor ruime terugbetalingsregelingen bij uitgestelde betalingen en belastingafdrachten (zoals bij de bpm). Wel vindt Brummelhuis dat banken te veel zekerheden vragen. “Daarmee beperken ze de nu broodnodige speelruimte van het autobedrijf te veel.” Mulder benadrukt dat dealers op dit moment te veel afhankelijk zijn van het wel of niet op gang komen van het aanbod leveranciers en vraag bij (zakelijke) consumenten, en van overheidsmaatregelen. “En de overheid stelt zich niet op als een betrouwbare partner.” Toch kan hij wel iets zeggen over waar volgens hem de grens ligt tussen het wel of niet door de crisis loodsen van een bedrijf. “Wij houden als basisregel aan dat als een bedrijf op basis van zijn 2019-omzet de exploitatielasten kan opbrengen, wij bereid zijn te financieren. Maar het zal in alle situaties maatwerk betreffen.”

Menselijk handelen

Dealerholding Amega Groep heeft 2020 nog niet volledig afgeschreven. Het bedrijf hoopt (NOW-gelden niet meegerekend) tussen de 40 en 50 procent van het resultaat van 2019 uit te komen. Volgens directeur Leen de Koning is het gevaar van een crisis dat er te veel in gevaren gedacht wordt. “De nadruk moet niet komen te liggen op kostenreductie, maar op kansen. Een voorbeeld: een deel van de medewerkers van dochteronderneming PSB Bedrijfswageninrichtingen zat zonder werk omdat er momenteel geen voertuigen geleverd worden terwijl er veel backorders zijn. Zij zijn nu gedetacheerd bij andere bedrijven en zodra de productie bij fabrikanten weer op gang komt pakken ze hun werkzaamheden bij ons weer op.” 

De Koning ziet uiteraard ook uitdagingen. “Een recessie heeft invloed op de verkoop, maar belangrijker is dat we daardoor het nieuwe jaar ingaan met een kleinere backorderportefeuille. Ook weet je niet welke andere problemen er nog op ons af komen. We moeten daarbij heel snel schakelen en dat is lastig. Het is mens eigen om problemen vooruit te schuiven. En dus is het aan ons om niet menselijk te handelen, maar daarbij wel mens te blijven.”

Geplaatst in rubriek:
Bart Kuijpers
Bart Kuijpers

Bart Kuijpers (’80) werkt sinds 2008 bij Automotive. Hij is als redacteur verantwoordelijk voor de portefeuilles Merkkanaal en Occasions. Bart houdt van voetbal en van Radiohead. Hij rijdt sinds februari '23 een Tesla en is daar erg tevreden (relatief betaalbaar en fantastische software) mee, maar hij is verder geen fan van het merk.

Thema Leasing & Finance | Dealerbedrijf gaat – met volle beurs – een zware tijd tegemoet | Automotive Online
Grootbanken bekijken branche met argusogen

Thema Leasing & Finance | Dealerbedrijf gaat – met volle beurs – een zware tijd tegemoet

Bart Kuijpers Bart Kuijpers
• Laatste update:
Beeld: Shutterstock

Hoewel dealerbedrijven de eerste drie maanden redelijk goed door de coronacrisis zijn gekomen, dreigt een zwaar vervolg van dit jaar: grote banken tonen weinig interesse om bedrijven die het de afgelopen jaren al zwaar hadden door de crisis te loodsen. “Wij maken ons grote zorgen”, zegt Geert Brummelhuis, manager Autodealers bij Bovag. “De paar grootbanken die er zijn, zijn terughoudend als het gaat om het financieren van dealerbedrijven.”

De opstelling van de banken staat in schril contrast tot het voorzichtige optimisme dat er in de branche zelf heerst. Er gingen geen dealers failliet, mede doordat de liquiditeitsposities goed waren: er werden wel auto’s verkocht, maar niet tot nauwelijks ingekocht. Grootbanken en captives bevroren in veel gevallen rente en aflossing en er kon uitstel van betaling van belasting worden aangevraagd. Het instorten van de verkoop van nieuwe auto’s hadden vooral effect op de omzet en niet zozeer op de marge – en daarmee paste de NOW-regeling de branche erg goed.

Ondervertegenwoordigd

En los van de nieuwverkoop draaiden de activiteiten redelijk door. Inmiddels nemen ook de backordersposities weer toe. Een aantal dealers, zoals Riva (Wittebrug) en Amega Groep (zie kader Menselijk handelen), melden aan Automotive dat ze ook zonder de NOW dit jaar op een positief resultaat te blijven. “Dealerbedrijven zijn veerkrachtig”, zegt Brummelhuis. En de autobranche staat er weliswaar niet goed op bij de grootbanken, maar autobedrijven zijn momenteel “ondervertegenwoordigd bij de afdeling Speciaal Beheer”, zegt Dirk Mulder, sector banker Automotive bij ING Bank.

Registratiedruk

De uitgangspositie van de gemiddelde dealer is beter dan in het begin van de lockdown kon worden gehoopt. Want ze gaan met een goed gevulde beurs de komende periode in. Maar ook zonder tweede golf – waarbij het leed voor de hele economie bij een nieuwe lockdown niet te overzien zal zijn – moeten de meest uitdagende maanden echter nog komen. De invoering van de WLTP zal de registratiedruk doen toenemen, maar dat gaat volgens Brummelhuis nog niet om hele grote aantallen. Daarbij komt de productie van nieuwe auto’s voorzichtig op gang, waardoor het even zal duren voor er weer echt voorraden zijn. “Sowieso volgt nu het voor dealerbedrijven traditioneel lastige derde kwartaal”, zegt Johan Berkouwer, partner bij Van Ree Accountants. “Dealers met veel klanten in de kleinzakelijke en particuliere markt doen het beter dan bedrijven met veel grootzakelijke markt klanten.”

En in het komende kwartaal gaan de rente- en aflossingsverplichtingen weer in. “Ondernemers komen voor de vraag in welke volgorde ze hun betalingsverplichtingen gaan voldoen”, vertelt Pieter Poortvliet, directeur bij Crossminds, dat normaal vooral overnametrajecten begeleidt maar nu ook veel bedrijven adviseert bij herstructureringen. “En dan wordt snel duidelijk in hoeverre de ingestorte marktvraag in de afgelopen maanden dealers raakt in de omzet.” De beoordeling van automotive-activiteiten is door grootbanken verder verslechterd, ziet Berkouwer. “Toch valt het huidige beleid ons nog niet tegen. Wij krijgen nog geen signalen dat banken meer zekerheden willen of financieringen willen inperken. Wel wordt het toezicht verscherpt en worden rentes verhoogd.”

Poortwachter

Mulder (ING) bevestigt dat de rentes licht zijn gestegen. “Afhankelijk van de branche en de financiële positie van bedrijven, kunnen rentes zijn verhoogd. Maar dan hebben we het over tienden van procenten.” Hij bevestigt het beeld dat de sector er niet heel goed op staat bij ING. “De opkomst van elektrisch rijden, overheidsdruk om emissies te verlagen en mobility as a service zetten enerzijds het verdienmodel onder druk, maar vragen wel grote investeringen.” Hij windt er weinig doekjes om: de grootbanken zijn er niet om ieder dealerbedrijf de crisis door te loodsen. Daar zijn de ondersteunende overheidsmaatregelen, waaronder kredietgaranties, niet voor bedoeld. “Wij hebben van de overheid een rol als poortwachter gekregen. Wij moeten verantwoorde, gezonde relaties aan gaan. Het blijven leningen die binnen bepaalde tijd afgelost moeten kunnen worden. De intentie om in de basis gezonde bedrijven door de crisis te loodsen is er absoluut. Maar we hebben te maken met een branche waar de financieringsverhoudingen, door de vereiste investeringen, al uit balans zijn en waar de rendementen laag zijn. En er is nu nog minder vet op de botten.”

Jaarcijfers

De markt stond dus al onder financiële druk, en die is door de crisis verder vergroot. Poortvliet verwacht dan ook dat veel ondernemingen niet kunnen voldoen aan hun bancaire ratio’s. “Of hiervoor breed in de markt waivers (waarbij banken het doorbreken van de afspraken accepteren, red) verstrekt zullen gaan worden, is niet bekend. Waarschijnlijk zal dat ook afhankelijk zijn van de situatie volgend voorjaar”, zegt Poortvliet. “Bedrijven die al in moeilijkheden zaten, zullen nog lastiger financiering kunnen verkrijgen. Hierbij speelt ook een rol dat een financier selectief zal omgaan met middelen maar ook met het inzetten van personele capaciteit, want banken worden overvraagd.” Dat laatste is een serieus risico, ziet ook Berkouwer. “Bedrijven met onderliggend lijden zijn de afgelopen jaren doorgekomen dankzij de hoogconjunctuur. De zorg over die bedrijven is nu veel groter. Importeurs en fabrikanten hebben ook minder middelen om hun retailers te ondersteunen. En het is ook wel begrijpelijk dat financiers minder snel nieuwe financieringen verstrekken aan deze bedrijven.”

De grootbanken zijn er niet om ieder dealerbedrijf de crisis door te loodsen

Recessie

Naast een eventuele tweede golf hangt de komende recessie ook als een donkere schaduw boven de markt. Iedere dealer doet er daarom goed aan om zijn contact met zijn financiers te intensiveren, stelt Brummelhuis. “Bedrijven moeten kunnen aantonen hoe corona de omzet raakt en welke plannen en strategie ze hebben met het oog op de directe toekomst waarin de koopkracht daalt en er meer mensen werkeloos worden. Als het voor Corona-tijd al minder ging, dan zal financiering post-Corona ook lastiger zijn, zeker om een herstructurering te kunnen financieren. Je zult dan moeten overtuigen op basis van een sterke, zeker ook cijfermatige, onderbouwing, maar ook als ondernemer. Het hebben van een goede relatie is dan niet te onderschatten.”

Bovag lobbyt nu (in VNO-NCW verband) voor ruime terugbetalingsregelingen bij uitgestelde betalingen en belastingafdrachten (zoals bij de bpm). Wel vindt Brummelhuis dat banken te veel zekerheden vragen. “Daarmee beperken ze de nu broodnodige speelruimte van het autobedrijf te veel.” Mulder benadrukt dat dealers op dit moment te veel afhankelijk zijn van het wel of niet op gang komen van het aanbod leveranciers en vraag bij (zakelijke) consumenten, en van overheidsmaatregelen. “En de overheid stelt zich niet op als een betrouwbare partner.” Toch kan hij wel iets zeggen over waar volgens hem de grens ligt tussen het wel of niet door de crisis loodsen van een bedrijf. “Wij houden als basisregel aan dat als een bedrijf op basis van zijn 2019-omzet de exploitatielasten kan opbrengen, wij bereid zijn te financieren. Maar het zal in alle situaties maatwerk betreffen.”

Menselijk handelen

Dealerholding Amega Groep heeft 2020 nog niet volledig afgeschreven. Het bedrijf hoopt (NOW-gelden niet meegerekend) tussen de 40 en 50 procent van het resultaat van 2019 uit te komen. Volgens directeur Leen de Koning is het gevaar van een crisis dat er te veel in gevaren gedacht wordt. “De nadruk moet niet komen te liggen op kostenreductie, maar op kansen. Een voorbeeld: een deel van de medewerkers van dochteronderneming PSB Bedrijfswageninrichtingen zat zonder werk omdat er momenteel geen voertuigen geleverd worden terwijl er veel backorders zijn. Zij zijn nu gedetacheerd bij andere bedrijven en zodra de productie bij fabrikanten weer op gang komt pakken ze hun werkzaamheden bij ons weer op.” 

De Koning ziet uiteraard ook uitdagingen. “Een recessie heeft invloed op de verkoop, maar belangrijker is dat we daardoor het nieuwe jaar ingaan met een kleinere backorderportefeuille. Ook weet je niet welke andere problemen er nog op ons af komen. We moeten daarbij heel snel schakelen en dat is lastig. Het is mens eigen om problemen vooruit te schuiven. En dus is het aan ons om niet menselijk te handelen, maar daarbij wel mens te blijven.”

Geplaatst in rubriek:
Bart Kuijpers
Bart Kuijpers

Bart Kuijpers (’80) werkt sinds 2008 bij Automotive. Hij is als redacteur verantwoordelijk voor de portefeuilles Merkkanaal en Occasions. Bart houdt van voetbal en van Radiohead. Hij rijdt sinds februari '23 een Tesla en is daar erg tevreden (relatief betaalbaar en fantastische software) mee, maar hij is verder geen fan van het merk.