Recybem na conclusie onderzoek kunstgraskorrels: we moeten beter opruimen

Maarten Bokslag Maarten Bokslag
• Laatste update:
Foto: Shutterstock

Uit de rubberkorrels in kunstgrasvelden, gemaakt van vermalen autobanden, kunnen stoffen lekken die in de grond rondom de velden en in sloten terechtkomen. Dat meldt het RIVM op basis van een verkennend onderzoek bij tien kunstgrasvelden, waarbij de milieukwaliteit van de grond werd vergelijken met die rond grasvelden. De concentraties zink, kobalt en minerale olie overschrijden op sommige plaatsen de geldende normen. De stoffen zijn slecht voor het milieu omdat ze de biodiversiteit aantasten. 

Grondwater

De eventuele milieuschade ontstaat doordat de rubberkorrels worden verplaatst naar de bermgrond, bijvoorbeeld door mensen of bladblazers. In de bermgrond kunnen de concentraties aan zink en minerale olie leiden tot effecten op het ecosysteem. In het bodembeleid wordt pas gesproken over ‘actuele ecologische risico’s’ als meer dan vijfduizend vierkante meter onverhard oppervlak is verontreinigd. Het is de vraag of een dergelijke omvang rondom een sportcomplex in de nabijheid van kunstgrasvelden aanwezig is, stelt het RIVM in het onderzoek. Een ‘actueel ecologisch risico’ conform het bodembeleid voor historische verontreinigingen is niet aangetoond.Lees ook het interview met Recybem-directeur Kees van Oostenrijk: ‘Waarom worden we zwartgemaakt?’

In het grondwater bij de onderzochte velden zijn geen verhoogde concentraties van schadelijke stoffen gevonden. Uitspoeling van stoffen uit de bodem of het kunstgras naar het grondwater lijkt dus niet aan de orde. In het drainagewater worden bij vier velden verhoogde concentraties van stoffen gevonden die mogelijk afkomstig zijn van rubbergranulaat. Op één van deze locaties vond het RIVM een sterke verhoging van de hoeveelheid zink. Daar werd de norm voor oppervlaktewater ruim 250 keer overschreden en die voor kobalt ruim 15 keer.
input 1 afbeelding rivm

Kinderen en huisdieren die per ongeluk de grond binnenkrijgen lopen geen gevaar. Dat meldt het RIVM na aanleiding van de verwarring die in 2016 ontstond, toen Zembla het bericht bracht dat de korrels kankerverwekkend zouden zijn. Uit onderzoek van het RIVM bleek vervolgens dat het gebruik van granulaat niet gevaarlijk is voor de gezondheid. RIVM concludeert in het onderzoek dat het gebruik van rubbergranulaat op kunstgrasvelden kan leiden tot plaatselijke vervuiling van bermgrond en waterbodem. Grondwater en oppervlaktewater lijken niet vervuild, waardoor de kans op verdere verspreiding van de stoffen gering lijkt.

Recybem: beter opruimen

Recybem, die de inzameling en recycling van autobanden coördineert, benadrukt in een statement dat het jaren terug al een ‘zorgplichtdocument’ opstelde, waarin beschreven staat hoe de velden moeten worden aangelegd en welke maatregelen nodig zijn om de verspreiding van korrels buiten de velden te voorkomen. “Blijkbaar heeft dit nog onvoldoende impact gehad. Het infill wordt niet goed opgeruimd”, concludeert Kees van Oostenrijk, directeur van Recybem. “Verspreiding van infillmateriaal is niet wenselijk. Hoewel dit niet leidt tot gevaar voor mens of dier, zorgt het wel voor milieudruk, zoals het RIVM aangeeft. Dit is dus een vorm van verontreiniging die op een gegeven moment moet worden opgeruimd. Wij zijn al enige tijd in gesprek met experts om nieuwe manieren te bedenken waarmee we verenigingen en terreinbeheerders kunnen helpen om de korrels uit de bermen te verwijderen.”

Het zink in de rubberkorrels zelf is gemeten. Daar zetten wij vraagtekens bij.

Waar het gaat om de te hoge zinkwaarden stelt Recybem vraagtekens bij het onderzoek. “De bodemmonsters bevatten maximaal 3,5 procent rubberkorrels, blijkt uit het rapport. Vervolgens is de bodem met rubberkorrels en al gemeten op de aanwezigheid van zink. Maar hierdoor is het zink in de rubberkorrels zelf gemeten”, concludeert Van Oostenrijk. “De grond is niet eerst gezeefd voordat er werd getest. Dit zegt dus nog steeds niets over de mate waarin zink daadwerkelijk in de bodem terecht komt.”

Milieuorganisatie Recycling Netwerk deed in september 2017 aangifte bij het Openbaar Ministerie wegens de vervuiling van het milieu door kunstgraskorrels.

Geplaatst in rubriek:
Maarten Bokslag
Maarten Bokslag

Maarten is een ervaren freelancer op het gebied van de automotive en mobiliteit. Hij heeft een zwak voor klassieke auto's.