Op bezoek: Afscheid van een inspirerende, energieke maar niet overal geliefde RAI-voorzitter
Na drie jaar kon het grote RAI Vereniging-event Mobility Shift weer eens doorgaan. Het event draait om de ontwikkelingen in de mobiliteit. Deze keer was het tevens het toneel voor het afscheid van voorzitter Steven van Eijck, die na acht jaar vertrekt bij de vereniging en wordt opgevolgd door voormalig ANWB-topman Frits van Bruggen.
Om bij het laatste te beginnen: Van Eijck werd uitgeleid met mooie speeches van onder andere oud-premier Jan-Peter Balkenende en RAI Vereniging-directeur Olaf de Bruijn. Zij omschreven Van Eijck als energiek, betrokken, creatief, maar ook als familieman, spraakmaker, Bourgondiër, prettig mens en iemand met een hart voor mobiliteit en de samenleving. En ze prezen Van Eijck om zijn feilloze politieke antenne.
De taak van Van Eijck was om de RAI Vereniging in Den Haag nadrukkelijk op de kaart te zetten. Dat deed hij op zijn eigen, soms onorthodoxe wijze, maar met succes. Meest tastbaar is de Mobiliteitsalliantie, die in Den Haag zeer serieus genomen wordt. Maar dat recent plannen werden afgeschoten om oldtimers volwaarde MRB op te leggen, kwam ook mede doordat er snel een succesvolle coalitie gevormd werd.
De leden kennen Van Eijck niet (of nauwelijks), en hij hen niet
Ook RAI Amsterdam-topman Paul Riemens kwam afscheid nemen van zijn grootaandeelhouder (RAI Vereniging houdt 75 procent van de aandelen in Amsterdam RAI). Hij had een aardige metafoor om de werkwijze van Van Eijck te omschrijven. “Steven is meester in het creëren van totale wanorde. Ik vergelijk het wel eens met een voetbalwedstrijd. Steven kijkt het even aan vanaf de zijlijn, pakt dan een tweede bal, gooit die in het veld, rent er achter aan, waarna iedereen in verwarring is. Vervolgens pakt hij de bal, scoort en het publiek juicht. Niemand snapt het nog, maar uiteindelijk wint Steven. Ik kon er gelukkig altijd om lachen, maar dat gold lang niet voor iedereen.”
En daarmee raakte Riemens de andere kant van Van Eijck aan. Dat Van Eijck meer interesse had in Den Haag en vooral dat hij zich daarbij lastig liet sturen, is een van de redenen dat gedurende zijn zittingsperiode zijn rol ingeperkt werd. De afgelopen jaren kon Van Eijck veel minder nadrukkelijk aanwezig zijn dan in zijn eerste termijn. Zijn eigengereide optreden zette links en rechts kwaad bloed, ook binnen de RAI Vereniging-organisatie, die onder meer een pijnlijke reorganisatie moest verwerken. En dat was reden voor het hoofdbestuur om Van Eijck wat af te remmen. Zo werd er een andere voorzitter voor de – belangrijke – sectie Auto gezocht.
Tegenpool
Tekenend was dat maar een beperkt deel van de leden de moeite had genomen om af te reizen naar Amersfoort; en zij die er waren bleken over het algemeen niet heel rouwig om het vertrek van Van Eijck. Zij kennen Van Eijck niet of nauwelijks, en hij hen niet. Dat er met Frits van Bruggen een tegenpool is aangetrokken, een echte verenigingsman, is dan ook geen toeval. Van Bruggen, die overigens naast en niet boven (zoals Van Eijck) Olaf de Bruijn komt te staan, kent in ieder geval de belangrijkste stakeholders (Pon en Louwman) al goed. Met Van Bruggen zal er minder reuring zijn, al is het volgens Van Bruggen belangrijk dat het ook niet te rustig wordt, er moet altijd spanning op de relatie zitten.
Eerlijker delen
Los van het afscheid van Van Eijck was een middagvullend programma (in de ochtend was de ledenvergadering en werd stil gestaan bij het overlijden van Peter Janssen) met sprekers uit diverse mobiliteitshoeken. Auteur Thalia Verkade stelde dat het hoog tijd wordt dat individuen zich realiseren welke enorme beslag hun mobiliteit legt op de openbare ruimte. Ruimte die ook totaal anders gebruikt kan worden, dan uitsluitend om aan de behoefte van de ‘homo economicus’ te voldoen. Ze kwam het manifest De Rechtvaardige Straat promoten. “De inrichting van onze open ruimte draait primair om sneller en efficiënter te kunnen reizen, maar we zouden ook kunnen kiezen voor een andere indeling waarbij zorg, plezier en gemeenschappelijkheid centraal staat. Onze verplaatsingsactiviteiten maken nu andere activiteiten onmogelijk, dat moeten we ons wel beseffen.”
Bezorgschaamte
TNO-onderzoeker Hans Quak legde in twintig minuten feilloos uit waarom het zo ongelofelijk lastig is om de binnenstedelijke mobiliteit te verduurzamen. “Wat vanuit economisch oogpunt efficiënt is, is dat vaak niet vanuit stadsperspectief. Dat we nu proberen te vergroenen lost veruit de meeste problemen niet op, we moeten logistiek anders gaan organiseren.” Ook brak hij een lans voor de bezorgbusjes. “Die busjes voorkomen al snel 100 vervoersbewegingen van individuen die anders toch met de auto naar een winkel zouden rijden. Bezorgschaamte is niet nodig”, concludeerde hij. Een van de oplossingen die hij suggereerde is het bouwen van mooie, binnenstedelijke, geïntegreerde distributiecentra. “In Rotterdam bouwen ze nu een aantal grote woontorens, waardoor de druk op de schaarse verkeersruimte verder toeneemt. Alleen verder denken dan we nu doen, kan een enorm verkeersinfarct voorkomen.”
Silver bullet
Er is geen ’silver bullet’ als het gaat om waterstof. Dat vertelde Lisa Montanari, binnen Shell commercieel verantwoordelijk voor de waterstofactiviteiten. Montanari gelooft in de kansen van waterstof, maar had een voor de aanwezigen op zich vrij heldere boodschap. Waterstof is voor veel geschikt, maar vooralsnog het minst voor auto’s. Ze schetste de huidige situatie aan de hand van drie ‘uitdagingen’ en twee mogelijke rollen. “Er is nu nog onvoldoende ontwikkeling van waterstoftoepassingen, onvoldoende infrastructuur en er is schaalvergroting nodig. Deze uitdagingen zijn kostbaar, tijdrovend en vereisen nog heel veel inspanning van overheden en bedrijfsleven”, vertelde Montanari, die haar presentatie begon met te melden dat alles wat zij ging zeggen niet als koop of verkoopsignaal van Shell-aandelen mocht worden opgevat. “Moet van onze juristen”, glimlachte ze.
Maar ze zijn gewaarschuwd: laat Van Eijck nooit die tweede bal op het veld gooien.
Shell investeert zelf een miljard euro in een grote waterstoffabriek in Nederland die draait op stroom van een windmolenpark in de Noordzee. “Dat doen we nog zonder dat we klanten hebben, behalve onszelf. Maar we zijn een groot, winstgevend concern dus kunnen deze investering doen. Zo hopen we de hele ontwikkeling van waterstof een impuls te geven, maar ook Shell kan het niet alleen.” Want dat waterstof een belangrijk onderdeel van de energietransitie moet zijn, is voor haar wel duidelijk. “Waterstof biedt de kans om de zware industrie en transportsector te vergroenen. En het is bijzonder geschikt om zon-, wind- en waterenergie in op te slaan. Daarmee kan waterstof een belangrijke rol vervullen in de energietransitie, maar er is echt nog heel veel nodig voor we daar zijn.”
Gasbeleid
Van Eijck, die op zijn afscheidsfeestje geen kans onbenut liet om zijn stokpaardjes nog eenmaal te berijden, riep na aanleiding van de presentatie van Montanari de overheid op om zijn ‘gasbeleid’ snel aan te passen. “We moeten niet van het gas af. Ja van aardgas, maar verder moeten we juist de infrastructuur die er ligt gebruiken voor schone toepassingen, zoals waterstof. Daar is het namelijk uitermate geschikt voor.” Mocht de overheid een energieke, inspirerende en betrokken uitvoerder zoeken om het waterstofbeleid te versnellen, dan hoeven ze niet ver te zoeken. Maar ze zijn gewaarschuwd: laat Van Eijck nooit die tweede bal op het veld gooien.
Op bezoek
De redactie van Automotive bezoekt tal van evenementen. In de online rubriek ‘Op bezoek’ leest u wat ons zoal opviel.
Wat: Mobility Shift / Wanneer: 9-11 / Waar: De Flint, Amersfoort / Aantal bezoekers: 150 / Doelgroep: RAI-leden, relaties en pers.
