Bedrijven sluiten deuren door personeelstekort, Bovag ziet geen structureel probleem
Bijna een kwart van de bedrijven in de auto- en motorbranche geeft aan te weinig personeel te hebben. In de eerste drie maanden van 2022 werd zelfs een recordaantal van 7.300 vacatures in de sector geteld geteld. Zoveel banen waren er sinds 1997 niet beschikbaar, blijkt uit cijfers van het CBS. Uit de resultaten van de Bovag Ondernemersmonitor blijkt dat er vooral een tekort is aan technisch personeel en leerlingen. Dit komt onder andere door de vergrijzing en de hoge uitstroom van jonge medewerkers.
Dat de branche met een personeelstekort kampt is al langer bekend, maar het wordt nu steeds meer voelbaar en nijpender in de praktijk. In de afgelopen weken voelde een handvol ondernemers zich zelfs genoodzaakt om hun bedrijf te sluiten omdat ze geen of onvoldoende gekwalificeerd personeel meer kunnen vinden.
Plannen veranderen
Gerard Bregman is een van deze ondernemers. “Ik had tot januari geen probleem, ik had twee monteurs lopen. Toen een van hen aankondigde met pensioen te gaan en de ander besloot de branche te verlaten, kon ik geen vervangers vinden. Ook andere, grotere garages in de regio zoeken mensen en bieden monteurs soms zelfs een auto van de zaak aan. “Mijn vrouw en ik wilden altijd al een B&B beginnen maar door samenloop van omstandigheden hebben we die plannen naar voren gehaald,” vertelt de eigenaar van Vakgarage Bregman.
Het stoppen viel Bregman zwaar. “Het was een lastige periode toen we de beslissing hadden genomen. Mijn vrouw heeft er ook wel last van en is bang dat als we geen huurder vinden voor de garage. Ik ga daarnaast de klanten zeker missen. Maar we krijgen er gelukkig ook wat voor terug. En voor de monteur die met pensioen gaat, is het een fantastisch afscheid aangezien de zaak dicht gaat. We horen dagelijks van onze klanten: wat jammer dat jullie weg gaan, het was hier zo vertrouwd. Waar moeten we nu heen?”
Uitstroom jonge medewerkers
Twee onderzoeken naar de arbeidsmarkt in de (auto)mobiliteitsbranche laten zien dat vooral de hoge uitstroom van jonge medewerkers (tot 30 jaar) een personeelskrapte veroorzaakt. Ook Bovag beaamt dit. “Er zit geen probleem in de instroom van leerlingen, maar er is toegenomen concurrentie voor technisch geschoolde medewerkers in de volle breedte van de technische sector”, zegt Bovag-woordvoerder Paul de Waal. “Het is moeilijk om jonge technische medewerkers binnen de branche te houden.”
De afgelopen twee maanden geven al – minimaal – vijf bedrijven aan de deuren te sluiten vanwege een personeelstekort. De brancheorganisatie ziet hier geen trend in en verwacht niet dat bedrijven dicht gaan, enkel en alleen door het personeelstekort. Volgens de organisatie is het vaak een combinatie van factoren, waarbij het gebrek aan opvolging een rol speelt, maar ook het niet meer kunnen meekomen met de technische ontwikkelingen een belangrijk aspect is. “Dan is het grote personeelstekort vaak de laatste druppel.”
Kleinere vraag
Volgens Bovag is het op zichzelf niet per se slecht als bedrijven de deuren sluiten. “Het is geen ramp voor de sector als een bedrijf stopt, al kan het natuurlijk wel een persoonlijk drama zijn”, zegt De Waal. Hij wijst op onderzoeken waaruit blijkt dat in de komende tien jaar een capaciteitsvermindering op gebied van verkoop en aftersales plaatsvindt. De Waal refereert naar het Bovag-onderzoek ‘Automotive retail in 2030’. Volgens dit onderzoek hangt de branche een krimp boven het hoofd waar dus minder en ander geschoold personeel nodig is. Ook de groei van het aantal elektrische auto’s zorgt voor een capaciteitsvermindering.
Het onderzoek voorspelt een krimp van de aftersales-omzet (reparatie en onderhoud) van 11 procent. De verwachte overcapaciteit aan vestigingen/werkplaatsen komt, vooral door minder werk aan EV’s, uit op 36 procent. Ook het schadeherstel neemt naar alle waarschijnlijkheid af, wat leidt tot een overcapaciteit van 25 procent.
Wat kun je doen?
De overcapaciteit is een probleem dat op de middellange termijn gaat spelen. Op de korte termijn blijft er sprake van schaarste. Het ziet er niet naar uit dat het personeelstekort voorlopig wordt opgelost, dus wat kan een bedrijf zelf doen? Adviesbureau Vibber roept bedrijven op niet te focussen op nieuwe mensen binnenhalen, maar ervoor te zorgen dat (jong) personeel blijft. “Zorg ervoor dat je jonge werknemers binding krijgen met het bedrijf door ze verantwoordelijkheid en vertrouwen te geven, dit verhoogt de betrokkenheid.”
Ook moeten bedrijven medewerkers meer ruimte geven hun werk op een eigen manier in te vullen. “Bedrijven moeten kijken naar het resultaat. Sta open voor flexibele werkuren, medewerkers die kinderen krijgen bijvoorbeeld hebben behoefte aan flexibele werktijden. De laatste tip is: investeer in scholing in technische kennis, zorg er zo voor dat het bedrijf en het personeel mee kan komen met de ontwikkelingen in de branche.”
Voor de bedrijven voor wie dit advies te laat komt, of onvoldoende werkt, heeft Bregman nog wel een dringend advies. “Begin op tijd met de voorbereidingen om te stoppen. Wij waren een half jaar bezig en dat is echt te kort om alles goed te regelen. Je hebt vaak wel een jaar nodig om opvolging te vinden of kopers van je pand.”
