Jaar in beeld Snapshots | Van de non-coöperatieve bank tot Murphy’s Law
De non-coöperatieve bank
Bij de Rabobank hebben ze er dit jaar geen misverstand over laten bestaan: ze zijn veruit de meeste autobedrijven liever kwijt dan rijk. Zo mogen alleen autobedrijven met een omzet van boven de 50 miljoen euro (minder dan 1% van de branche) zich nog melden voor een rekening bij de bank. Daarna werden de bestaande klanten geconfronteerd met een verhonderdvoudiging van de tarieven voor het storten van contant geld en inmiddels wordt het bedrijven zelfs onmogelijk gemaakt.
De bank zegt niet anders te kunnen in verband met de wettelijke eisen die gesteld worden ter voorkoming van witwassen en btw-fraude. Omdat ze bij branche en Bovag maar weinig vertrouwen hebben in structurele oplossingen, kijkt de brancheorganisatie nu of het niet zelf bancaire activiteiten moet gaan ontwikkelen (samen met Bovemij). Veel commerciële activiteiten van Bovag zijn in het verleden met veel scepsis ontvangen, nu niet. Honderden autobedrijven zouden liever vandaag dan morgen overstappen naar deze ‘Bobo’-bank.
Exit Mitsubishi
Het Japanse merk Mitsubishi meldde in 2020 Europa in 2021 te zullen verlaten, maar in maart dit jaar kwamen ze op dat besluit terug. Mede op aansturing van alliantiepartner Renault. Zo komen er twee nieuwe modellen, die worden gebouwd in Renault-fabrieken.
Onverdeeld
Wie vanaf juli volgend jaar nog dieselauto’s wil keuren, heeft een deeltjesmeter nodig. Die oproep is bij de equipmentleveranciers niet aan dovemansoren gericht: partijen als Autec-VLT, Explora, JNT, Saarloos en Orange Equipment hebben zo’n deeltjesteller in huis. Ze claimen vrijwel allemaal de verplichte certificering van Nmi binnen te hebben, maar dit instituut zwijgt liever dan dat het gehoor geeft aan wederhoor. Voor bedrijven die niet in deze tester wil investeren, heeft RDW het keuren van auto’s met verplicht roetfilter en auto’s zonder, gesplitst.
Grossieren
De consolidatieslag is in de onderdelenbranche niet ten einde. Automotive Alliance Group lijfde een paar grossiers in, met als grootste vis het negen vestigingen tellende Friese Ferwerda. LKQ Fource nam Hamu over, een grossier in Midden-Nederland met eveneens negen vestigingen.
Dealer wordt agent
In mei kregen alle Europese-dealers een opzegging van Stellantis. Een beperkt deel (circa een derde) krijgt weer een contract en gaat (vanaf 2023) als agent verder. Als het in Nederland, België en Oostenrijk goed uitpakt, volgt ook de rest van Europa. Ook Volvo gaat over op een agentmodel en bij Volkswagen, Mercedes en BMW zijn plannen hiervoor.
Consolidatie
De Nederlandse tak van Emil Frey lijfde dit jaar bekende namen als Keram (BMW) en Oving (Renault) in en nam een groot deel over van de Driessen Autogroep. Van Mossel sloeg met de overname van Renault-dealer Indumij ook een grote slag. Broekhuis kocht Palace, Vallei Auto Groep sprong door de overname van het grotere Zijm de top 20 van de Dealerholding Top 60 in. En verder gaat het nu al hard met overnames in het Stellantis-netwerk. Zo kocht Stern Opel-dealer Van der Linden Sprankhuizen. En Henri & Herman nam een vestiging over van Stern, kocht Fiat-dealer Lettemeijer en Citroën-dealer Van Oord. De grootste overname van het jaar noteerden we dezemaand: Hedin kocht de autoactiviteiten van Stern.
Ontvallen in 2021
De Nederlandse automotive verloor in 2021 een flink aantal bekende gezichten. Daaronder veel eerste en tweede generatie dealers. Op 7 september overleed Sam van Lingen (87), de man die Alfa Romeo in Nederland op de kaart zette. Ook Arie Kooijman, die aan de wieg stond van Kooijman Autogroep, overleed; hij werd 87.
Voormalig Seat-dealer Loek de Rooij overleed in april op 75-jarige leeftijd. De Rooij stond aan de basis van een cao speciaal voor Bovag en zijn leden. Dat was hard nodig want het nog door de werkgeversfederatie afgesloten cao-akkoord in 2008 omschreef hij als een ‘Testimonium Paupertatis’.
In Volvo-dealerwereld viel er eveneens een bekend gezicht weg. Rio Vos, een van de Gebroeders Vos, overleed op 1 augustus op 65-jarige leeftijd. Op 1 maart is Arie Boonstoppel sr. op 94-jarige leeftijd overleden. Boonstoppel sr. is de grondlegger van het gelijknamige autobedrijf dat dit jaar zijn zeventigjarige jubileum viert. Cor Rutgrink, voormalig Autohaag Zeeuw-directielid en één van de grondleggers van dealerholding Zeeuw & Zeeuw, is 10 april op 72- jarige leeftijd overleden.
Wim Pruijs, onder andere Seat-dealer in Groningen, overleed op 57-jarige leeftijd; vlak nadat hij om gezondheidsredenen zijn bedrijf aan Century Autogroep had verkocht. Ook de rest van de branche werd niet gespaard. Oud-directeur Peter van ’t Hof van groothandel Tyre Trading International (TTI) uit Numansdorp overleed 6 augustus, op 72-jarige leeftijd. Verder willen we nog even stilstaan bij het overlijden van Karel Bos, de oprichter van Bosal. Hij overleed in december 2020, vlak nadat ons eindejaarsnummer verscheen. Bos werd 92 jaar. Tot slot ontviel ook de schadebranche een bekend gezicht: Sjoerd van Esch overleed in mei dit jaar op 49-jarige leeftijd. Hij was in het verleden onder andere de commercieel verantwoordelijke voor Autoglaz en ABS Autoherstel.
Vijf miljoen pageviews
Tot en met 10 december werden op onze website automotive-online.nl 5,05 miljoen pageviews genoteerd. De site werd ruim 2,9 miljoen keer bezocht. Het nieuws werd dit jaar gedomineerd door Stellantis (12 maal in top 250 best gelezen artikelen), Pon (9 keer), Van Mossel (8 keer), Tesla (7 keer) en Emil Frey/Broekhuis/Stern (alle 6 keer).
Per branchesegment het best gelezen artikel:
KAV en koren
De verhuurmaatschappij van de markante ondernemer Hemmie Kerklingh won dit jaar een langlopende zaak tegen de gemeente Tilburg, dat daarop de vergunningsplicht voor de verhuurbranche moest intrekken. Niet veel later verkocht Kerklingh zijn verhuurbedrijf, met een vloot van 400 voornamelijk grijs kentekenauto’s, aan Mark van der Kallen, die ook eigenaar is van Wittebrug en dealerholding Davo. Thom Doorenbosch kreeg de opdracht om het bedrijf de toekomst in te brengen, onder andere door het vernieuwen van de vloot. In september nam KAV WDM in Nieuwegein over, waarmee er nog eens 60 bestel- en vrachtauto’s aan de vloot werden toegevoegd. Voor 2022 is het volgens Doorenbosch de bedoeling dat de landelijke verhuurvloot groeit tot meer dan duizend voertuigen.
Geen nieuws
Schadenet Van Leeuwen kocht CAS Autoschade, lid van schadeketen AAS. Een overname die niet onopgemerkt bleef in schadeland, tot verdriet van beide partijen. Overnames tussen leden van concurrerende schadeketens liggen traditioneel gevoelig. Van Leeuwen vond de overname derhalve ‘geen nieuws’. Ook bij Reco en de bedrijven die het kocht, Autoschade Karnekamp en Xpress Repair Nederland, vonden ze de overname niet nieuwswaardig, maar na even aandringen kwam er toch een persbericht.
Moobi is een vak
LKQ maakte dit jaar bekend het EV-concept in Nederland uit te rollen via Vakgarage. Opvallend, want James lanceerde het concept in 2019 in Nederland. Fource wil snellere groei en daarom mag ook Vakgarage het concept nu uitrollen.
Murphy’s Law
Waar veel sectoren in de autobranche ook nog voordelen uit de crisis haalden, krijgt de schadebranche tik op tik. Aan het begin en eind van het jaar een lockdown, dus thuiswerken, dus minder schade. Ook wordt de branche geraakt door de stijgende energieprijzen. Mede door de spuitcabines valt de gasrekening tonnen hoger uit dan normaal. Daarom startten Focwa en Bovag een lobby in Den Haag (voor steunmaatregelen) en bij opdrachtgevers (voor coulance). En dan dreigt er nu ook nog een staking.
Even geduld
Het mondiale chiptekort, waardoor veel fabrieken tijdelijk (deels) op slot gingen, leverde elke week wel een nieuwtje op. Orderboeken puilen uit en het managen van marge en (ongeduldige) klanten is prio. Ergens in de loop van 2022 moeten de achterstanden ingelopen gaan worden, dit jaar levert het in ieder geval een laagterecord in de nieuwverkoop op.
Glasgarage trekt deur dicht
Soms is stoppen de beste oplossing. Het wordt vaak gezegd, alleen zelden gedaan. Dit jaar besloot Glasgarage zijn activiteiten te staken. Het shop-in-shopconcept functioneerde lange tijd prima, maar in een krimpende markt die steeds complexer wordt, werden de investeringen voor deelnemers te hoog. De net aangetrokken directeur Eric Prent zag maar één juiste beslissing: stoppen. Volgens marktkenners zal Glasgarage, dat in 2015 werd gekocht door Belron, niet erg gemist worden. De formule was voor deelnemers hooguit het beleg op de boterham, nooit de boterham zelf. En concurrentie is er voldoende: de tijd dat alleen Carglass op de groene kaart stond ligt al lang achter ons. In de concurrentiestrijd op de glasmarkt heeft Belron nog altijd twee ijzers in het vuur: Carglass en Autotaalglas.
Auto’s, piramide en boter
Een piramidespel met auto’s: dat bleek de opzet van Car Driver Deals, een bedrijf in Maasbracht dat auto’s van verhuur- en leasemaatschappijen doorverhuurde aan particulieren. Volgens de bestuurders waren dit voorloopauto’s die zouden worden vervangen zodra de nieuwe auto’s in bezit waren. Die zouden met fikse kortingen in het buitenland worden gekocht. Maar door een chiptekort waren er geen auto’s meer, laat staan korting. De auto’s die ze inhuurden bleven rijden, en ze betaalden er fors meer voor dan waarvoor ze werden doorverhuurd. Het verloop is bekend: verhuurders haalden hun auto’s terug bij nietsvermoedende consumenten, CDD (en een reeks aanverwante bedrijven) ging failliet. Uit het eerste deel van het faillissementsverslag blijkt dat het bedrijf veel te weinig auto’s in beheer had om te veronderstellen dat de bestuurders echt van plan waren om de voorloopauto’s te vervangen voor nieuwe.
Terugkijkend moet je toch concluderen dat zowel consumenten als leveranciers wat boter op hun hoofd hebben gehad. Een bedrijf dat, terwijl de hele verhuurbranche platligt, ineens een paar honderd auto’s wil bestellen? Dat is toch te mooi om waar te zijn. Net zoals dat je een auto ergens zou kunnen leasen voor een derde van wat een dealer of leasemaatschappij vraagt. Het is volgens de verhuurbranche zelf het grootste faillissement waar ze in jaren bij betrokken zijn geweest.
Het grotere Leaseplan
De oranje reus Leaseplan is elk jaar wel goed voor wat consternatie. Wordt Carnext nu wel of niet afgesplitst? Gaat het wel of niet naar de beurs, wordt er gefuseerd? Dit jaar werd ineens alles duidelijk. Carnext werd verzelfstandigd en verkocht aan de Constellation Group (ook eigenaar van BCA) en het bedrijf bevestigde in gesprek te zijn met ALD over een fusie. De bedrijven zijn samen goed voor een vloot van zo’n 3,5 miljoen auto’s en zou daarmee de concurrentie ver achter zich laten. Alsof dit nog niet genoeg vuurwerk was, maakte het bedrijf ook nog bekend alleen gevaccineerden toe te willen laten tot kantoor. Over wat nou precies de strategie is van het bedrijf, daarover zetten we ter redactie wel eens een boom op. Want in dat ‘Car as a Service’, zou je dan juist ook niet zelf de occasions willen verkopen? Of verleasen? Wat is er gebeurt met het idee grip te willen houden op de restwaarde? Het lijkt erop dat het uiteindelijk blijft bij het faciliteren van autogebruik, zowel in long-, short en rental constructies. In een fusie met ALD komen daar ook andere vervoersmodaliteiten bij, want ALD gaat voor MaaS. Zo houden we ook volgend jaar nog voldoende munitie om te speculeren over Leaseplan.
Rebelse overname
Van de talloze fusies en overnames in lease- en verhuurland, was die van Kroymans de meest in het oog springende. In de wereld van de lease en verhuur waren er tal van opvallende overnames. Zo werden de leaseactiviteiten van Zijm, Dago en Huiskes-Kokkeler overgenomen door Volkswagen Pon Financial Services. En verhuurbedrijf Europcar komt in handen van Pon en Volkswagen AG. Spuigroep koopt verhuurder Avis Budget Nederland en stopt met Europcar. Dat BMW en Alphabet gaan fuseren, vonden we een boekhoudkundige mededeling (‘dat zien jullie verkeerd! Synergievoordelen!’) want die hebben dezelfde moeder. De meest bijzondere overname in de lease- en verhuursector vonden we de overname van Rebel door Kroymans. Binnen vijf jaar moet er een top tien leasemaatschappij staan. Is met de herstart van KFS de rehabilitatie van Kroymans voltooid? “Zo kijken wij er helemaal niet naar”, zegt Frits Kroymans zelf. “De afgelopen jaren hebben we vaker naar de mogelijkheid gekeken om weer te starten met leasing, maar we hadden andere prioriteiten: eerst moesten de banken eruit.”
Transfers
Er waren dit jaar veel personele wisselingen. Het meest gelezen bericht dit jaar op onze website was de aanstelling van Robert Doornbos als managing director van Pon Luxury Cars in Rotterdam. Een ander opvallend nieuwtje was dat voormalig Leaseplan Nederland-directeur Erik Henstra in de directie van Van Mossel plaatsneemt. Bij Hyundai Nederland volgde Tjalling Hollander dit jaar Berend Jan Hoekman op. Anne Brons werd de nieuwe ceo van BMW Group Nederland, nadat Stefanie Wurst terugkeerde naar het hoofdkantoor. In dealerland vertrok Hans van der Valk bij Porsche Amsterdam. In de leasebranche stelde Athlon Virginia Azevedo aan als operationeel directeur. Bij Wittebrug Lease werd Arno van Hattem directeur. In de verhuurbranche was het vooral een vertrek dat de aandacht trok: Henk van den Helder trad terug als ceo van Hertz Benelux, een functie die hij decennia bekleedde. René Leander vertrok dit jaar als ceo van Bovemij. Tot slot vertrok Rita Schepers als directeur schade bij dealerbedrijf Wensink. Ze werd opgevolgd door Erwink Renkema.
