De autobranche herstelt langzaam maar zeker van de crisis. Het dealerrendement neemt toe (zie kader), het Centraal Plan Bureau heeft de groeiverwachting voor 2016 naar boven bijgesteld (2%) en ook de afname van de onderhoudsvraag lijkt te stabiliseren. En dat betekent dat er weer ruimte is voor voorzichtige groei. Maar om te kunnen groeien hebben autobedrijven voldoende financiering nodig en dus medewerking van de banken en captives. Die laatste groep lijkt de teugels momenteel te laten vieren en biedt klanten de mogelijkheid om te investeren. De grootbanken lijken echter wel klaar te zijn met de autobranche. Alleen de gezonde bedrijven, die transparant zijn over hun cijfers en die met de bank communiceren, krijgen nog geld los – alhoewel Rabobank onlangs wel schadeketen Care kocht, waarmee erger werd voorkomen. “De autobranche staat nog steeds een behoorlijke sanering te wachten”, zegt Theo de Kort, sectoranalist Automotive bij ABN Amro. “Goede bedrijven, de witte raven, hebben geen probleem met het verkrijgen van een financiering. Maar ook nu de economie aantrekt zien we dat maar een deel van de bedrijven daarvan profiteert.” De Kort kan en wil geen uitspraken doen over de ontwikkeling in de totale omvang van financiering van de autobranche door zijn bank. “Maar wij weten dat er nog teveel showrooms, schadeherstelbedrijven en ook onderdelenbedrijven zijn.”

Financieringen

De woorden van De Kort passen bij het beleid dat de banken na de start van de crisis voerden. Tot die tijd kregen autobedrijven bijna onbeperkt kredieten, daarna moesten ze praten als Brugman om geld los te krijgen. De kredietruimte werd in de afgelopen jaren steeds verder teruggeschroefd, tot grote frustratie van onder andere brancheorganisatie Bovag. Nu lijkt er sprake van een lichte versoepeling, merken ze bij dealerholding Wassink Autogroep. “De autobranche stond er de afgelopen jaren niet goed op. Maar de rust is teruggekeerd. Daar hebben we wel wat voor gedaan. Zo geven we volledige openheid van zaken aan onze financiers. Deze transparantie bevordert de samenwerking”, zegt Chiel van Zeyl, dga van Wassink Autogroep, dat door zowel captives als grootbanken gefinancierd wordt. Het bedrijf maakt liquiditeitsprognoses en deelt die met de financiers. Van Zeyl: “Wij hebben het afgelopen jaar geen auto hoeven laten lopen omdat we de financiering niet geregeld krijgen. Maar ik hoor nog steeds verhalen van bedrijven die niet de anderhalf ton krijgen die nodig is om auto's, die al door klanten besteld zijn, voor te financieren.” Ook onderzoeksbureau Panteia constateert in een eind juli aan de Tweede Kamer aangeboden onderzoek dat bedrijven duidelijk minder problemen hebben bij het verkrijgen van financiering (zie kader Meer financiering). Maar Panteia zet wel een kanttekening. Veel bedrijven hadden geen financiering nodig vanwege de achterblijvende ontwikkeling van de particuliere consumptie, iets dat zeker ook voor de autobranche geldt. Maar de particuliere uitgaven gaan volgend jaar stijgen, verwachten zowel het Centraal Plan Bureau (CPB) als de grootbanken. Bij een van de grootste verstrekkers van consumptief krediet, Alfam-dochter Alpha Credit, neemt de vraag toe. “Wij proeven bij onze klanten, autobedrijven, al dat het beter gaat. Daarbij is de rente laag en steeds meer consumenten komen weer in aanmerking voor een autofinanciering. In combinatie met innovatieve serviceconcepten leidt dit tot meer aanvragen”, zegt hoofd verkoop Ferencz Mendlik. Grote vraag is of ieder autobedrijf daarvan kan profiteren, want er is geld nodig om bijvoorbeeld voorraden te financieren. Als het gaat om financieringen is er sprake van een dubbele tweedeling. Niet alleen tussen goed en minder goed presterende bedrijven, ook tussen captives en grootbanken. Kia Motors Nederland-directeur Lean Verstoep ziet dat ook. Hij snapt de terughoudendheid bij banken wel. “Ieder dossier wordt op zijn merites beoordeeld en er wordt heel stringent gekeken naar het risicoprofiel. En dat risico was hoog in de autobranche, maar nu de rendementen stijgen daalt het risico weer.” Verstoep kijkt mee over de schouders van Kia-dealers die willen uitbreiden of meer financiering nodig hebben. “Eind dit jaar is er weer een piek in de financieringsvraag. Daarover zijn wij al in overleg met de dealers en met onze captive financier Santander. Ik verwacht geen grote problemen. Captives snappen de problematiek vaak goed.”

Bijstorten

Bij brancheorganisatie Bovag herkennen deze trend dat captives soepeler zijn bij financieren dan de grootbanken. “Zowel als het gaat om de acceptatiecriteria als om de zekerheiden zijn captives structureel soepeler bij het verstrekken van een financiering. Zo nemen ze genoegen met een lagere solvabiliteit (zie kader Meer financieringen, red)”, vertelt Hans Bresser, manager strategie en innovatie bij Bovag. Hij vindt dat niet verwonderlijk. “Captives beschikken over betere systemen, hebben veel meer data en ze kennen de markt goed.” Grootbanken zijn, zeker aan de minder goed presterende bedrijven, veel meer aanvullende eisen en zekerheden gaan stellen. “Voor een deel komt dat door de afwaardering van het onroerend goed. Zij moeten van Basel 3 die herwaarderingen doorrekenen en derhalve meer zekerheden stellen. De adviseurs van Bovag Dealeradvies maken mee dat ondernemers privé bij moeten storten. Aan de andere kant geldt dat voor bedrijven die gezond zijn en hun informatie richting de bank op orde hebben, de eisen juist versoepeld zijn”, zegt Bresser. Dat ondervond ook Kohler Autobedrijven, dat momenteel aan het verhuizen is. Het bedrijf krijgt meer steun van financiers dan dga Thierry Kohler op voorhand verwachtte. “Ik dacht dat de medewerking nul zou zijn. Maar het tegendeel was waar.” Kohler beëindigde zijn Seat-salescontract en richt zich op de aftersales van Seat en Skoda, race-activiteiten en revisiewerkzaamheden. “We verhuizen naar een goedkoper pand, daardoor is onze businesscase aantrekkelijker geworden.” Kohler snapt wel dat de grootbanken niet zitten te springen om autobedrijven te financieren. “De businesscase en toekomstverwachting van veel bedrijven is niet al te best. Grootbanken keren de branche de rug toe, maar de captives blijven. Ze moeten ook wel. Het is hun verdienmodel.”

‘Voor gezonde bedrijven zijn de financieringseisen versoepeld.’

Als de groei voornamelijk gefinancierd moet worden door de captive financiers, dan is het de vraag hoe de grootste captive van Nederland, DFM – onderdeel van Volkswagen Pon Financial Services (VWPFS) – momenteel naar de autobranche kijkt. Bij DFM staan de seinen niet langer op rood. Het ergste is achter de rug is de overtuiging van directievoorzitter Egon van Geenhuizen. “We zien voorzichtige tekenen van herstel. Het loopt nog niet storm, maar er is weer ruimte voor investeringen bij autobedrijven” , zegt Van Geenhuizen. “De dealers, onze grootste klantengroep, lijken de weg naar boven te hebben ingezet. Er is een hoog kostenbewustzijn en dat maakt dat er toch geld verdiend wordt, ook al blijft het herstel nog enigszins achter op onze verwachtingen. Het herstel verloopt traag maar gestaag.” Van Geenhuizen denkt wel dat het herstel doorzet. “Er zijn veel problemen opgelost. Er is – en dat was nodig – gesaneerd. Dat maakt dat het aantrekken van de markt ook gelijk leidt tot een beter resultaat.” Van Geenhuizen ziet nog een ander lichtpunt: Autobrief 2 gaat ook een positieve invloed hebben. “Er komt meer stabiliteit en voorspelbaarheid in de markt. Maar ook kan Autobrief 2 een positief effect hebben op het type auto's dat verkocht wordt. In de nieuwverkoop gaan ook grotere, duurdere auto's misschien weer een rol spelen.”

Herstel

Door het vele saneren hebben autobedrijven de kosten per verkochte auto goed onder controle. Het rendement van dealers ligt dit jaar dan ook wat hoger. Maar wat gebeurt er als de markt aantrekt? Bouwen dealers dan een buffer op of gaan ze weer vol gas investeren? “Bij een aantrekkende markt zal er weer geïnvesteerd worden, er is een goede basis, zeker binnen het dealernetwerk van VW en Audi. Maar het investeren zal met mate gebeuren”, denkt Van Geenhuizen. Ook voor VWPFS betekent een aantrekkende markt dat er ruimte komt om te investeren. Hij eindigt met goed nieuws. “Wij hebben ons in de afgelopen jaren ook voornamelijk gericht op onze captivemerken. Die wilden we door de storm loodsen. Nu is er ruimte voor uitbreiding en kunnen we weer nieuwe producten in de markt zetten.”

De autobranche herstelt langzaam maar zeker van de crisis. Het dealerrendement neemt toe (zie kader), het Centraal Plan Bureau heeft de groeiverwachting voor 2016 naar boven bijgesteld (2%) en ook de afname van de onderhoudsvraag lijkt te stabiliseren. En dat betekent dat er weer ruimte is voor voorzichtige groei. Maar om te kunnen groeien hebben autobedrijven voldoende financiering nodig en dus medewerking van de banken en captives. Die laatste groep lijkt de teugels momenteel te laten vieren en biedt klanten de mogelijkheid om te investeren. De grootbanken lijken echter wel klaar te zijn met de autobranche. Alleen de gezonde bedrijven, die transparant zijn over hun cijfers en die met de bank communiceren, krijgen nog geld los – alhoewel Rabobank onlangs wel schadeketen Care kocht, waarmee erger werd voorkomen. “De autobranche staat nog steeds een behoorlijke sanering te wachten”, zegt Theo de Kort, sectoranalist Automotive bij ABN Amro. “Goede bedrijven, de witte raven, hebben geen probleem met het verkrijgen van een financiering. Maar ook nu de economie aantrekt zien we dat maar een deel van de bedrijven daarvan profiteert.” De Kort kan en wil geen uitspraken doen over de ontwikkeling in de totale omvang van financiering van de autobranche door zijn bank. “Maar wij weten dat er nog teveel showrooms, schadeherstelbedrijven en ook onderdelenbedrijven zijn.”

Financieringen

De woorden van De Kort passen bij het beleid dat de banken na de start van de crisis voerden. Tot die tijd kregen autobedrijven bijna onbeperkt kredieten, daarna moesten ze praten als Brugman om geld los te krijgen. De kredietruimte werd in de afgelopen jaren steeds verder teruggeschroefd, tot grote frustratie van onder andere brancheorganisatie Bovag. Nu lijkt er sprake van een lichte versoepeling, merken ze bij dealerholding Wassink Autogroep. “De autobranche stond er de afgelopen jaren niet goed op. Maar de rust is teruggekeerd. Daar hebben we wel wat voor gedaan. Zo geven we volledige openheid van zaken aan onze financiers. Deze transparantie bevordert de samenwerking”, zegt Chiel van Zeyl, dga van Wassink Autogroep, dat door zowel captives als grootbanken gefinancierd wordt. Het bedrijf maakt liquiditeitsprognoses en deelt die met de financiers. Van Zeyl: “Wij hebben het afgelopen jaar geen auto hoeven laten lopen omdat we de financiering niet geregeld krijgen. Maar ik hoor nog steeds verhalen van bedrijven die niet de anderhalf ton krijgen die nodig is om auto's, die al door klanten besteld zijn, voor te financieren.” Ook onderzoeksbureau Panteia constateert in een eind juli aan de Tweede Kamer aangeboden onderzoek dat bedrijven duidelijk minder problemen hebben bij het verkrijgen van financiering (zie kader Meer financiering). Maar Panteia zet wel een kanttekening. Veel bedrijven hadden geen financiering nodig vanwege de achterblijvende ontwikkeling van de particuliere consumptie, iets dat zeker ook voor de autobranche geldt. Maar de particuliere uitgaven gaan volgend jaar stijgen, verwachten zowel het Centraal Plan Bureau (CPB) als de grootbanken. Bij een van de grootste verstrekkers van consumptief krediet, Alfam-dochter Alpha Credit, neemt de vraag toe. “Wij proeven bij onze klanten, autobedrijven, al dat het beter gaat. Daarbij is de rente laag en steeds meer consumenten komen weer in aanmerking voor een autofinanciering. In combinatie met innovatieve serviceconcepten leidt dit tot meer aanvragen”, zegt hoofd verkoop Ferencz Mendlik. Grote vraag is of ieder autobedrijf daarvan kan profiteren, want er is geld nodig om bijvoorbeeld voorraden te financieren. Als het gaat om financieringen is er sprake van een dubbele tweedeling. Niet alleen tussen goed en minder goed presterende bedrijven, ook tussen captives en grootbanken. Kia Motors Nederland-directeur Lean Verstoep ziet dat ook. Hij snapt de terughoudendheid bij banken wel. “Ieder dossier wordt op zijn merites beoordeeld en er wordt heel stringent gekeken naar het risicoprofiel. En dat risico was hoog in de autobranche, maar nu de rendementen stijgen daalt het risico weer.” Verstoep kijkt mee over de schouders van Kia-dealers die willen uitbreiden of meer financiering nodig hebben. “Eind dit jaar is er weer een piek in de financieringsvraag. Daarover zijn wij al in overleg met de dealers en met onze captive financier Santander. Ik verwacht geen grote problemen. Captives snappen de problematiek vaak goed.”

Bijstorten

Bij brancheorganisatie Bovag herkennen deze trend dat captives soepeler zijn bij financieren dan de grootbanken. “Zowel als het gaat om de acceptatiecriteria als om de zekerheiden zijn captives structureel soepeler bij het verstrekken van een financiering. Zo nemen ze genoegen met een lagere solvabiliteit (zie kader Meer financieringen, red)”, vertelt Hans Bresser, manager strategie en innovatie bij Bovag. Hij vindt dat niet verwonderlijk. “Captives beschikken over betere systemen, hebben veel meer data en ze kennen de markt goed.” Grootbanken zijn, zeker aan de minder goed presterende bedrijven, veel meer aanvullende eisen en zekerheden gaan stellen. “Voor een deel komt dat door de afwaardering van het onroerend goed. Zij moeten van Basel 3 die herwaarderingen doorrekenen en derhalve meer zekerheden stellen. De adviseurs van Bovag Dealeradvies maken mee dat ondernemers privé bij moeten storten. Aan de andere kant geldt dat voor bedrijven die gezond zijn en hun informatie richting de bank op orde hebben, de eisen juist versoepeld zijn”, zegt Bresser. Dat ondervond ook Kohler Autobedrijven, dat momenteel aan het verhuizen is. Het bedrijf krijgt meer steun van financiers dan dga Thierry Kohler op voorhand verwachtte. “Ik dacht dat de medewerking nul zou zijn. Maar het tegendeel was waar.” Kohler beëindigde zijn Seat-salescontract en richt zich op de aftersales van Seat en Skoda, race-activiteiten en revisiewerkzaamheden. “We verhuizen naar een goedkoper pand, daardoor is onze businesscase aantrekkelijker geworden.” Kohler snapt wel dat de grootbanken niet zitten te springen om autobedrijven te financieren. “De businesscase en toekomstverwachting van veel bedrijven is niet al te best. Grootbanken keren de branche de rug toe, maar de captives blijven. Ze moeten ook wel. Het is hun verdienmodel.”

‘Voor gezonde bedrijven zijn de financieringseisen versoepeld.’

Als de groei voornamelijk gefinancierd moet worden door de captive financiers, dan is het de vraag hoe de grootste captive van Nederland, DFM – onderdeel van Volkswagen Pon Financial Services (VWPFS) – momenteel naar de autobranche kijkt. Bij DFM staan de seinen niet langer op rood. Het ergste is achter de rug is de overtuiging van directievoorzitter Egon van Geenhuizen. “We zien voorzichtige tekenen van herstel. Het loopt nog niet storm, maar er is weer ruimte voor investeringen bij autobedrijven” , zegt Van Geenhuizen. “De dealers, onze grootste klantengroep, lijken de weg naar boven te hebben ingezet. Er is een hoog kostenbewustzijn en dat maakt dat er toch geld verdiend wordt, ook al blijft het herstel nog enigszins achter op onze verwachtingen. Het herstel verloopt traag maar gestaag.” Van Geenhuizen denkt wel dat het herstel doorzet. “Er zijn veel problemen opgelost. Er is – en dat was nodig – gesaneerd. Dat maakt dat het aantrekken van de markt ook gelijk leidt tot een beter resultaat.” Van Geenhuizen ziet nog een ander lichtpunt: Autobrief 2 gaat ook een positieve invloed hebben. “Er komt meer stabiliteit en voorspelbaarheid in de markt. Maar ook kan Autobrief 2 een positief effect hebben op het type auto's dat verkocht wordt. In de nieuwverkoop gaan ook grotere, duurdere auto's misschien weer een rol spelen.”

Herstel

Door het vele saneren hebben autobedrijven de kosten per verkochte auto goed onder controle. Het rendement van dealers ligt dit jaar dan ook wat hoger. Maar wat gebeurt er als de markt aantrekt? Bouwen dealers dan een buffer op of gaan ze weer vol gas investeren? “Bij een aantrekkende markt zal er weer geïnvesteerd worden, er is een goede basis, zeker binnen het dealernetwerk van VW en Audi. Maar het investeren zal met mate gebeuren”, denkt Van Geenhuizen. Ook voor VWPFS betekent een aantrekkende markt dat er ruimte komt om te investeren. Hij eindigt met goed nieuws. “Wij hebben ons in de afgelopen jaren ook voornamelijk gericht op onze captivemerken. Die wilden we door de storm loodsen. Nu is er ruimte voor uitbreiding en kunnen we weer nieuwe producten in de markt zetten.”