Kou in de lucht
Sinds de Europese Commissie de milieu-eisen rondom aircokoudemiddelen heeft aangescherpt, is het hommeles in de autobranche. Het oude middel R134a mag sinds januari 2013 niet meer gebruikt worden in nieuw uitgebrachte automodellen en vanaf 2017 helemaal niet meer in nieuwe auto's. Maar inmiddels twee jaar later is er nog altijd discussie over het enige alternatief dat momenteel voorhanden is: R1234yf. Vooral Duitse autofabrikanten zien liever van dit middel af. Achter de schermen wordt er onder meer door Daimler gewerkt aan aircosystemen die gebruik maken van R744 (CO2) als koudemiddel. Autobedrijven zullen tegen 2017 dus auto's moeten kunnen repareren en onderhouden met een R134a, R1234yf of een CO2- systeem aan boord. Elk met specifieke apparatuur, gereedschap, vloeistoffen en werkwijze.
Licht ontvlambaar
De reden dat er naast R1234yf ook CO2-systemen op de markt komen is dat aan aantal autofabrikanten, met Daimler voorop, weigeren om R1234yf te gebruiken. “Onze tests toonden aan dat R1234yf onder specifieke omstandigheden – zoals hoge temperaturen in de motorruimte- vanzelf ontvlamt”, zegt Daimler-woordvoerder Matthias Brock. De aanvullende tests van Daimler waren volgens Brock bedoeld om de veiligheid van R1234yf aan te tonen. “Er was veel discussie over het nieuwe koudemiddel in de Duitse media. We wilden aan onze klanten demonstreren dat het absoluut veilig was, maar onze tests leverden het tegenovergestelde resultaat op.”
Dat R1234yf ruim vijftien keer zo duur is als R134a speelt volgens Daimler geen rol. “De investeringen die gemoeid zijn met het ontwikkelen van een CO2-systeem zijn vele malen hoger.” Daimler verwacht in 2016 een CO2-systeem gereed te hebben voor serieproductie. Ook BMW en Volkswagen werken aan een installatie met CO2 als koudemiddel.
Volgens Honeywell, één van de twee fabrikanten van R1234yf, is het middel weliswaar geclassificeerd als licht ontvlambaar, maar niet in die mate dat het te gevaarlijk is om in auto's te gebruiken. Het chemieconcern wordt daarin onder meer ondersteund door onderzoeken van de Europese Unie, TNO en SAE International, waarin de ingenieurs van vrijwel alle autofabrikanten in verenigd zijn. “Het blijft niet branden als je warmtebron weghaalt en de vlam slaat ook niet om zich heen”, verzekert Tim Vink, director regulatory affairs bij Honeywell EMEA . Over de redenen van de weigering van Daimler om R1234yf te gebruiken valt volgens Vink alleen te speculeren. “Ik denk dat iedere autofabrikant meerdere opties bekijkt. Ondanks alle ophef en extra rompslomp wordt het middel nu wel door het merendeel van de autofabrikanten gebruikt.”
In plaats van de discussie aan te gaan over de brandveiligheid steekt Honeywell zijn energie nu vooral in de begeleiding van autofabrikanten en autobedrijven bij een zo efficiënt mogelijk gebruik van het koudemiddel. “Per gram is het nieuwe koudemiddel een stuk duurder dan het oude. Maar een airco-installatie met R1234yf bevat wel 300 gram minder koudemiddel dan een installatie met R134a. Verder denken we mee over het zo veel mogelijk beperken van lekverliezen in airconditioninginstallaties. Het is nu zaak te zorgen voor een optimale beschikbaarheid.”
Het nieuwe koudemiddel is vijftien keer zo duur als het oude.