Volgens de Commissie kan zo’n opzegtermijn van één jaar alleen worden toegepast als een merk kan aantonen dat het zijn dealernetwerk moet reorganiseren, terwijl de VW-groep de opzegging deed in het kader van de contractvernieuwing die nodig is gezien de nieuwe regelgeving van Monti, ook bekend als Verordening 1400/2002. Overigens is het merkwaardig dat alleen Volkswagen wordt genoemd: in Nederland hebben achttien merken al hun dealers opgezegd, in de meeste gevallen met een opzegtermijn van één jaar.

Goede trouw
Bovag-jurist Arnold Koopmans is het met de Commissie eens: “Een opzegtermijn van één jaar kan slechts in twee gevallen: óf er moet een hele nieuwe distributiestrategie worden gekozen óf je moet de structuur van je distributienetwerk ingrijpend wijzigen. Aanpassing van dealercontracten aan de nieuwe regelgeving van Monti is onvoldoende reden om een opzegtermijn van één jaar te hanteren.” Ook het element ‘te goeder trouw’ speelt volgens Koopmans een rol. “Als je iedereen opzegt en vervolgens een nieuw contract aanbiedt met slechtere condities, dan kun je zeggen dat een fabrikant of importeur niet te goeder trouw handelt.”
Voorzover Koopmans weet is er nog geen dealervereniging naar aanleiding van de uitspraken van de commissie naar de rechter gestapt. “Men gaat eerst kijken of men er onderling uit kan komen.”

Noodzaak
Koopmans analyse staat haaks op die van Walter van Overbeek, jurist bij het Amsterdamse Houthoff Buruma en vooral bekend van zijn werk voor Nederlandse auto-importeurs. Hij vindt ook dat de inwerkingtreding van Verordening 1400/02 op zich niet impliceert dat dealernetwerken gereorganiseerd moeten worden. Maar de nieuwe verordening impliceert volgens hem in de praktijk wel degelijk een groot aantal veranderingen in het distributiesysteem: “Rayons verdwijnen, nieuwe reparateurs moeten erkend worden, in beginsel is er straks alleen plaats voor dealers die voldoen aan de nieuwe dealerstandards, dealers zijn vrij overal in de EER actief te verkopen, dealers mogen after-sales uitbesteden, bonussystemen moeten worden aangepast, enzovoorts.” Dit alles maakt het volgens Van Overbeek noodzakelijk om de vorming van compacte netwerken van financieel krachtige en goed geleide dealernetwerken een extra stimulans gegeven. “Om die reden hebben nogal wat fabrikanten de gelegenheid te baat genomen om hun netwerken verder af te slanken en bijvoorbeeld afscheid te nemen van hun tweedelijns netwerken. Fabrikanten zijn hierin volledig vrij; zij bepalen of daartoe een noodzaak bestaat of niet. Dit is door de Commissie ook met zoveel woorden erkend. Kortom, die opzegtermijn van een jaar mag gewoon.”

Volgens de Commissie kan zo’n opzegtermijn van één jaar alleen worden toegepast als een merk kan aantonen dat het zijn dealernetwerk moet reorganiseren, terwijl de VW-groep de opzegging deed in het kader van de contractvernieuwing die nodig is gezien de nieuwe regelgeving van Monti, ook bekend als Verordening 1400/2002. Overigens is het merkwaardig dat alleen Volkswagen wordt genoemd: in Nederland hebben achttien merken al hun dealers opgezegd, in de meeste gevallen met een opzegtermijn van één jaar.

Goede trouw
Bovag-jurist Arnold Koopmans is het met de Commissie eens: “Een opzegtermijn van één jaar kan slechts in twee gevallen: óf er moet een hele nieuwe distributiestrategie worden gekozen óf je moet de structuur van je distributienetwerk ingrijpend wijzigen. Aanpassing van dealercontracten aan de nieuwe regelgeving van Monti is onvoldoende reden om een opzegtermijn van één jaar te hanteren.” Ook het element ‘te goeder trouw’ speelt volgens Koopmans een rol. “Als je iedereen opzegt en vervolgens een nieuw contract aanbiedt met slechtere condities, dan kun je zeggen dat een fabrikant of importeur niet te goeder trouw handelt.”
Voorzover Koopmans weet is er nog geen dealervereniging naar aanleiding van de uitspraken van de commissie naar de rechter gestapt. “Men gaat eerst kijken of men er onderling uit kan komen.”

Noodzaak
Koopmans analyse staat haaks op die van Walter van Overbeek, jurist bij het Amsterdamse Houthoff Buruma en vooral bekend van zijn werk voor Nederlandse auto-importeurs. Hij vindt ook dat de inwerkingtreding van Verordening 1400/02 op zich niet impliceert dat dealernetwerken gereorganiseerd moeten worden. Maar de nieuwe verordening impliceert volgens hem in de praktijk wel degelijk een groot aantal veranderingen in het distributiesysteem: “Rayons verdwijnen, nieuwe reparateurs moeten erkend worden, in beginsel is er straks alleen plaats voor dealers die voldoen aan de nieuwe dealerstandards, dealers zijn vrij overal in de EER actief te verkopen, dealers mogen after-sales uitbesteden, bonussystemen moeten worden aangepast, enzovoorts.” Dit alles maakt het volgens Van Overbeek noodzakelijk om de vorming van compacte netwerken van financieel krachtige en goed geleide dealernetwerken een extra stimulans gegeven. “Om die reden hebben nogal wat fabrikanten de gelegenheid te baat genomen om hun netwerken verder af te slanken en bijvoorbeeld afscheid te nemen van hun tweedelijns netwerken. Fabrikanten zijn hierin volledig vrij; zij bepalen of daartoe een noodzaak bestaat of niet. Dit is door de Commissie ook met zoveel woorden erkend. Kortom, die opzegtermijn van een jaar mag gewoon.”