Smeermiddelen en koelstoffen vormen steeds grotere uitdaging

Thema Smeermiddelen | Van bulkproduct naar vloeibaar component

Foppe Lycklama à Nijeholt Foppe Lycklama à Nijeholt
• Laatste update:

Hans van den End, technical product manager bij MPM Oil:

Alle oliesoorten houden is niet te doen

hans van den end 730x604Autofabrikanten schrijven tegenwoordig voor dat smeerolie om de 40 duizend kilometer moet worden vervangen, maar wij adviseren toch om dit maximaal na 30 duizend kilometer te doen. En bij boodschappenautootjes nog eerder, liefst een keer per jaar. De olie komt bij korte ritjes niet op temperatuur en daardoor krijgt de olie geen kans om goed te smeren. Ook bij start-stopsystemen wordt veel van de motor en olie gevraagd: de smering moet dan steeds weer in de glijlagers worden opgebouwd. Die slijten sneller en daarmee ook de motor.”

Lage viscositeit

“Naast het start-stopsysteem wordt de motor ook op andere manieren aangepast om de CO2-uitstoot te verlagen om zo de steeds scherpere Europese CO2-norm te halen. Zo ontstaat er meer behoefte aan olie met een lagere viscositeit: die zorgt voor minder wrijving en bespaart zo brandstof. Olie is echt een onderdeel van een type motor geworden. Hierdoor neemt het aantal oliespecificaties toe. De dealerbedrijven krijgen via de merkkanalen instructies en opleidingen. Wij ondersteunen de universele garagisten met opleidingen en informatie. Als een universeel autobedrijf van alle autofabrikanten de nieuwe oliesoorten zelfstandig moet bijhouden, is dat niet te doen.”

De garagist probeert zijn marge in euro’s op peil te houden. Dat betekent dat de consument uiteindelijk duurder uit is

“Bij de garage komt het voor dat een andere olie wordt gebruikt dan wordt voorgeschreven. Om de voorraad te rantsoeneren of om de interval te verkorten. Op zich kan dat wel, maar je moet wel op de verversingsinterval letten. In plaats van 5W30, waarvoor een interval van 30 duizend kilometer geldt, wordt dan 5W40 gebruikt; die heeft een voorgeschreven interval van 15 duizend kilometer.”

Olieplas

Met een wagenpark van meer dan 8,5 miljoen personenauto’s en een gemiddelde carterinhoud van 4 liter, is de totale plas van motorolie ruim 34 miljoen liter groot, zo becijfert Rogier van Vlijmen van Shell. Waarbij de 5W30 olie nog altijd de norm is, maar een trend naar dunnere olie gaande is, zoals de 0W20. En de olie wordt steeds voertuig specifieker, wat voor autobedrijven betekent dat ze steeds meer verschillende soorten op voorraad moeten hebben, als ze de fabrieksvoorschriften aan willen houden.

Synthetische olie

“De uitdaging bij dunne olie is dat de smeerfilm krachtig genoeg moet zijn om stand te houden. In combinatie met de huidige dunne olie is het eigenlijk alleen nog met synthetische oliën mogelijk om de smeerfilmsterkte op peil te houden. Bij hybride motoren kun je alleen synthetische olie gebruiken: vaak wordt de verbrandingsmotor alleen voor een klein stuk ingeschakeld, als de elektromotor leef is, en dan wordt de motor onvoldoende warm om goed te smeren. Deze synthetische motoroliën die zijn ook duurder. De garagist zal wel proberen zijn marge in euro’s op peil te houden. Dat betekent dat de consument uiteindelijk duurder uit is.”

Koelvloeistof

“Bij elektrische auto’s is natuurlijk helemaal geen motorolie meer nodig. In de toekomst kunnen de elektromotoren ook verwerkt worden in de wielen: dat betekent dan ook het einde van de transmissieolie. Zover zijn we nog lang niet, want die motoren worden niet gedragen door een vering en dat maakt het rijden nu nog te oncomfortabel. Maar er komt een moment dat we alleen nog olie nodig hebben als smeermiddel bij de stuurbekrachtiging en als remvloeistof.”

“Bij elektrische auto’s is de koelvloeistof essentieel voor het koelen van de batterijpakketten. In het koelsysteem komen verschillende soorten metalen voor die door aanraking met koelvloeistoffen kunnen corroderen. Door middel van additieven worden die metalen beschermd tegen corrosie. Doordat fabrikanten allerlei verschillende soorten metalen gebruiken, moet de toepassing van additieven heel specifiek zijn. Er is dus geen universele koelvloeistof en daar kan niet mee gewisseld worden of een grote bulk van worden opgeslagen. Ook hierbij zien we het aanbod wel steeds groter worden: wij hebben al tien verschillende soorten op de plank.”

Rogier van Vlijmen, marketing manager Benelux Shell:

Koel­vloeistof wordt bepalend

rogier van vlijmen 730x604

Wij houden de intervallen van de fabrikanten aan: bij brandstofmotoren van hybrides betekent dit dat

de motorolie om de 15 tot 30 duizend kilometer moet worden ververst. De transmissieolie gaat in principe ‘filled for life’ in de auto, hoewel universele bedrijven wel neigen naar een vakere verversing. De ervaring leert dat het voor de werking van automatische transmissies wel aanbeveling geniet om rond de 120 duizend kilometer de olie een keer te verversen, om allerlei schakelproblemen te voorkomen die het comfort beïnvloeden. Wij staan dichterbij de fabrikanten dan onafhankelijke producenten, waardoor we de pijnpunten bij motoren met olie makkelijker in een vroeg stadium van de ontwikkeling kunnen oplossen. De onafhankelijke olieblenders zitten verder in de keten waardoor ze meer volgend dan leidend zijn. Producten van de onafhankelijken die aan de specificaties voldoen, hebben niet altijd de goedkeuring van de OEM.”

“Bij elektrificatie van de aandrijflijnen wordt koelvloeistof bepalend. Al is het vervangingsinterval nog vrij lang. Bij een Tesla wordt de water-gebaseerde koelvloeistof nu om de vier jaar ververst, de vervangingsmarkt hiervoor moet eigenlijk nog op gang komen. Shell ontwikkelt verschillende soorten ‘e-fluids’, voor thermische koeling, speciale vetten en transmissieoliën met zeer lage viscositeit voor elektrische motoren, die vaak ook gecombineerd zijn met compacte transmissies om de aandrijfkrachten naar de wielen te krijgen. In plaats van water-gebaseerde koelvloeistoffen voor het koelen van battery-packs en elektromotoren kunnen ook thermische oliën toegepast worden. Dergelijke thermische koeling met olie is gebaseerd op gas-to-liquid (GTL)-vloeistoffen, en dit heeft onder andere als voordeel dat het minder elektrisch geleidend is dan op water gebaseerde koeling, en een veel langere levensduur en beschermende werking heeft. Deze e-fluids worden nu al reeds af-fabriek geleverd. Wellicht komen deze vloeistoffen in de toekomst ook nog terecht op de aftermarket maar dat is nu moeilijk te zeggen.”

Tom Bruggeman, technical support manager bij Kroon Oil:

Het aanbod wordt steeds uitgebreider

tom bruggeman 730x604De eisen van de verschillende motoroliespecificaties onderling wijken steeds meer af en de soorten nemen toe, zodat het steeds moeilijker wordt om verschillende specificaties van fabrikanten te combineren in één product. Smeermiddelen worden zwaarder thermisch belast en moeten een steeds belangrijker aandeel leveren in het sparen van brandstof. Daarbij moet de olie compatible zijn met geavanceerde nabehandelingssystemen van uitlaatgassen. Deze systemen zijn belangrijk om de uitstoot van schadelijke uitlaatgasemissies binnen de wettelijke limiet te houden. Hierdoor gaan de ontwikkelingen bij olie in een even snel tempo als de ontwikkelingen bij verbrandingsmotoren.”

Er komen voor EV’s ook meer verschillende typen koelvloeistof

“Het aanbod wordt steeds uitgebreider omdat het wagenpark diverser wordt. De levensverwachting van auto’s neemt toe, die ligt nu op ongeveer 11 jaar. Dit heeft tot gevolg dat door vlotte technologische ontwikkelingen er ook steeds eerder nieuwe smeermiddelen nodig zijn, maar dat we van de ‘oude’ smeermiddelen nog geen afscheid kunnen nemen.”

Elektrisch

“Voor EV’s worden in toenemende mate speciale koelvloeistoffen ontwikkeld voor de batterijpakketten. Een belangrijke eis is dat koelvloeistoffen niet elektrisch geleidend mogen zijn en dat er speciale additieven nodig zijn om de aparte componenten te beschermen tegen corrosie. De verschillende beschermende additieven bepalen de uiteenlopende koelvloeistoffen. Er komen voor EV’s ook meer verschillende typen koelvloeistof: net als bij motorolie wordt het een tailormade eindproduct. We gaan dan ook verschil zien tussen de specialisten en de rest van de markt.”

Geplaatst in rubriek:
Foppe Lycklama à Nijeholt
Foppe Lycklama à Nijeholt

Foppe (’81) is dit jaar (2019) begonnen bij Automotive. Hij houdt zich als redacteur onder andere bezig met telematica en bedrijfseconomische dossiers die aansluiten op de auto- en mobiliteitsbranche. Ook volgt hij politieke ontwikkelingen (hij is politicoloog) op de voet.

Thema Smeermiddelen | Van bulkproduct naar vloeibaar component | Automotive Online
Smeermiddelen en koelstoffen vormen steeds grotere uitdaging

Thema Smeermiddelen | Van bulkproduct naar vloeibaar component

Foppe Lycklama à Nijeholt Foppe Lycklama à Nijeholt
• Laatste update:

Hans van den End, technical product manager bij MPM Oil:

Alle oliesoorten houden is niet te doen

hans van den end 730x604Autofabrikanten schrijven tegenwoordig voor dat smeerolie om de 40 duizend kilometer moet worden vervangen, maar wij adviseren toch om dit maximaal na 30 duizend kilometer te doen. En bij boodschappenautootjes nog eerder, liefst een keer per jaar. De olie komt bij korte ritjes niet op temperatuur en daardoor krijgt de olie geen kans om goed te smeren. Ook bij start-stopsystemen wordt veel van de motor en olie gevraagd: de smering moet dan steeds weer in de glijlagers worden opgebouwd. Die slijten sneller en daarmee ook de motor.”

Lage viscositeit

“Naast het start-stopsysteem wordt de motor ook op andere manieren aangepast om de CO2-uitstoot te verlagen om zo de steeds scherpere Europese CO2-norm te halen. Zo ontstaat er meer behoefte aan olie met een lagere viscositeit: die zorgt voor minder wrijving en bespaart zo brandstof. Olie is echt een onderdeel van een type motor geworden. Hierdoor neemt het aantal oliespecificaties toe. De dealerbedrijven krijgen via de merkkanalen instructies en opleidingen. Wij ondersteunen de universele garagisten met opleidingen en informatie. Als een universeel autobedrijf van alle autofabrikanten de nieuwe oliesoorten zelfstandig moet bijhouden, is dat niet te doen.”

De garagist probeert zijn marge in euro’s op peil te houden. Dat betekent dat de consument uiteindelijk duurder uit is

“Bij de garage komt het voor dat een andere olie wordt gebruikt dan wordt voorgeschreven. Om de voorraad te rantsoeneren of om de interval te verkorten. Op zich kan dat wel, maar je moet wel op de verversingsinterval letten. In plaats van 5W30, waarvoor een interval van 30 duizend kilometer geldt, wordt dan 5W40 gebruikt; die heeft een voorgeschreven interval van 15 duizend kilometer.”

Olieplas

Met een wagenpark van meer dan 8,5 miljoen personenauto’s en een gemiddelde carterinhoud van 4 liter, is de totale plas van motorolie ruim 34 miljoen liter groot, zo becijfert Rogier van Vlijmen van Shell. Waarbij de 5W30 olie nog altijd de norm is, maar een trend naar dunnere olie gaande is, zoals de 0W20. En de olie wordt steeds voertuig specifieker, wat voor autobedrijven betekent dat ze steeds meer verschillende soorten op voorraad moeten hebben, als ze de fabrieksvoorschriften aan willen houden.

Synthetische olie

“De uitdaging bij dunne olie is dat de smeerfilm krachtig genoeg moet zijn om stand te houden. In combinatie met de huidige dunne olie is het eigenlijk alleen nog met synthetische oliën mogelijk om de smeerfilmsterkte op peil te houden. Bij hybride motoren kun je alleen synthetische olie gebruiken: vaak wordt de verbrandingsmotor alleen voor een klein stuk ingeschakeld, als de elektromotor leef is, en dan wordt de motor onvoldoende warm om goed te smeren. Deze synthetische motoroliën die zijn ook duurder. De garagist zal wel proberen zijn marge in euro’s op peil te houden. Dat betekent dat de consument uiteindelijk duurder uit is.”

Koelvloeistof

“Bij elektrische auto’s is natuurlijk helemaal geen motorolie meer nodig. In de toekomst kunnen de elektromotoren ook verwerkt worden in de wielen: dat betekent dan ook het einde van de transmissieolie. Zover zijn we nog lang niet, want die motoren worden niet gedragen door een vering en dat maakt het rijden nu nog te oncomfortabel. Maar er komt een moment dat we alleen nog olie nodig hebben als smeermiddel bij de stuurbekrachtiging en als remvloeistof.”

“Bij elektrische auto’s is de koelvloeistof essentieel voor het koelen van de batterijpakketten. In het koelsysteem komen verschillende soorten metalen voor die door aanraking met koelvloeistoffen kunnen corroderen. Door middel van additieven worden die metalen beschermd tegen corrosie. Doordat fabrikanten allerlei verschillende soorten metalen gebruiken, moet de toepassing van additieven heel specifiek zijn. Er is dus geen universele koelvloeistof en daar kan niet mee gewisseld worden of een grote bulk van worden opgeslagen. Ook hierbij zien we het aanbod wel steeds groter worden: wij hebben al tien verschillende soorten op de plank.”

Rogier van Vlijmen, marketing manager Benelux Shell:

Koel­vloeistof wordt bepalend

rogier van vlijmen 730x604

Wij houden de intervallen van de fabrikanten aan: bij brandstofmotoren van hybrides betekent dit dat

de motorolie om de 15 tot 30 duizend kilometer moet worden ververst. De transmissieolie gaat in principe ‘filled for life’ in de auto, hoewel universele bedrijven wel neigen naar een vakere verversing. De ervaring leert dat het voor de werking van automatische transmissies wel aanbeveling geniet om rond de 120 duizend kilometer de olie een keer te verversen, om allerlei schakelproblemen te voorkomen die het comfort beïnvloeden. Wij staan dichterbij de fabrikanten dan onafhankelijke producenten, waardoor we de pijnpunten bij motoren met olie makkelijker in een vroeg stadium van de ontwikkeling kunnen oplossen. De onafhankelijke olieblenders zitten verder in de keten waardoor ze meer volgend dan leidend zijn. Producten van de onafhankelijken die aan de specificaties voldoen, hebben niet altijd de goedkeuring van de OEM.”

“Bij elektrificatie van de aandrijflijnen wordt koelvloeistof bepalend. Al is het vervangingsinterval nog vrij lang. Bij een Tesla wordt de water-gebaseerde koelvloeistof nu om de vier jaar ververst, de vervangingsmarkt hiervoor moet eigenlijk nog op gang komen. Shell ontwikkelt verschillende soorten ‘e-fluids’, voor thermische koeling, speciale vetten en transmissieoliën met zeer lage viscositeit voor elektrische motoren, die vaak ook gecombineerd zijn met compacte transmissies om de aandrijfkrachten naar de wielen te krijgen. In plaats van water-gebaseerde koelvloeistoffen voor het koelen van battery-packs en elektromotoren kunnen ook thermische oliën toegepast worden. Dergelijke thermische koeling met olie is gebaseerd op gas-to-liquid (GTL)-vloeistoffen, en dit heeft onder andere als voordeel dat het minder elektrisch geleidend is dan op water gebaseerde koeling, en een veel langere levensduur en beschermende werking heeft. Deze e-fluids worden nu al reeds af-fabriek geleverd. Wellicht komen deze vloeistoffen in de toekomst ook nog terecht op de aftermarket maar dat is nu moeilijk te zeggen.”

Tom Bruggeman, technical support manager bij Kroon Oil:

Het aanbod wordt steeds uitgebreider

tom bruggeman 730x604De eisen van de verschillende motoroliespecificaties onderling wijken steeds meer af en de soorten nemen toe, zodat het steeds moeilijker wordt om verschillende specificaties van fabrikanten te combineren in één product. Smeermiddelen worden zwaarder thermisch belast en moeten een steeds belangrijker aandeel leveren in het sparen van brandstof. Daarbij moet de olie compatible zijn met geavanceerde nabehandelingssystemen van uitlaatgassen. Deze systemen zijn belangrijk om de uitstoot van schadelijke uitlaatgasemissies binnen de wettelijke limiet te houden. Hierdoor gaan de ontwikkelingen bij olie in een even snel tempo als de ontwikkelingen bij verbrandingsmotoren.”

Er komen voor EV’s ook meer verschillende typen koelvloeistof

“Het aanbod wordt steeds uitgebreider omdat het wagenpark diverser wordt. De levensverwachting van auto’s neemt toe, die ligt nu op ongeveer 11 jaar. Dit heeft tot gevolg dat door vlotte technologische ontwikkelingen er ook steeds eerder nieuwe smeermiddelen nodig zijn, maar dat we van de ‘oude’ smeermiddelen nog geen afscheid kunnen nemen.”

Elektrisch

“Voor EV’s worden in toenemende mate speciale koelvloeistoffen ontwikkeld voor de batterijpakketten. Een belangrijke eis is dat koelvloeistoffen niet elektrisch geleidend mogen zijn en dat er speciale additieven nodig zijn om de aparte componenten te beschermen tegen corrosie. De verschillende beschermende additieven bepalen de uiteenlopende koelvloeistoffen. Er komen voor EV’s ook meer verschillende typen koelvloeistof: net als bij motorolie wordt het een tailormade eindproduct. We gaan dan ook verschil zien tussen de specialisten en de rest van de markt.”

Geplaatst in rubriek:
Foppe Lycklama à Nijeholt
Foppe Lycklama à Nijeholt

Foppe (’81) is dit jaar (2019) begonnen bij Automotive. Hij houdt zich als redacteur onder andere bezig met telematica en bedrijfseconomische dossiers die aansluiten op de auto- en mobiliteitsbranche. Ook volgt hij politieke ontwikkelingen (hij is politicoloog) op de voet.